Η ζωή είναι πολύτιμη, δεν αξίζει να τη χαραμίζουμε με πράγματα που δεν έχουν αξία
Ήταν μια επιλογή με μεγάλο ρίσκο που είχε κάνει ο Αρχιεπίσκοπος, που αν πετύχαινε έδινε μια μεγάλη παράταση ζωής και ξέφευγε από την περιπέτεια της χημειοθεραπείας που δεν εξασφάλιζε κάποιον χρόνο ζωής, αντίθετα θα ήταν μια βασανιστική δοκιμασία…
Σάββατο βράδυ, 11 Αυγούστου, βρισκόμουν στην Κεφαλονιά. Γύρω στις 10 κτυπά το κινητό. Στην άλλη άκρη ο καλός φίλος και από τους πιο αγαπημένους και έμπιστους συνεργάτες του Αρχιεπισκόπου, ο Δημήτρης Φουρλεμάδης, υπεύθυνος για τη φιλανθρωπική οργάνωση της Εκκλησίας, την «Αλληλεγγύη».
– Ο Μακαριώτατος σε περιμένει τη Δευτέρα στις 9 το βράδυ στο σπίτι του στη Φιλοθέη για να μιλήσετε… Θα είστε μόνοι…
Δεν υπήρχε περίπτωση να ζητήσω αναβολή, παρότι μεσολαβούσε του Αγίου Γερασίμου και είχα προγραμματίσει να κάτσω στην πατρίδα μου.
Μια συνέντευξη με τον Αρχιεπίσκοπο όμως ήταν πρώτος λαχνός!
Δευτέρα πρωί επέστρεψα. Και 9 το βράδυ χτυπούσα την εξώπορτα. Αντί κάποιου αστυφύλακα για να φυλάει στο στενό δρομάκι της αρχιεπισκοπικής κατοικίας, χρέη φύλακα έκανε ένας διάκος του Χριστόδουλου. Άνοιξε.
Στο σαλόνι με περίμενε ο Χριστόδουλος. Χαμογελαστός, ροδομάγουλος, αγκαλιαστήκαμε… Η προηγούμενη φορά που τον είχα δει ήταν στην εντατική του Αρεταίειου. Δεν σας κρύβω ότι κλάψαμε και οι δύο…
Όταν ξεκίνησε η κουβέντα-συνέντευξη δεν πίστευα ότι θα εξελισσόταν σε μια συγκλονιστική συζήτηση. Ευτυχώς την κατέγραψα στο μικρό κασετόφωνο. Προηγουμένως είχα ρωτήσει τον Αρχιεπίσκοπο. Να βάλω κασετόφωνο; Άμεση ήταν η απάντηση. Ναι!
Μια ώρα περίπου κράτησε η συνέντευξη. Ερωτήσεις που δεν πίστευα ότι θα τις δεχόταν. Κι όμως με τη μεγαλύτερη άνεση και πάθος άνοιξε την καρδιά του. Και είπε μεγάλες κουβέντες.
Σε όλη τη διάρκεια της φιλικής συζήτησης, όταν η συγκινησιακή φόρτιση ήταν διάχυτη και κανένας μας δεν προσπαθούσε να την αμφισβητήσει, η ανθρώπινη διάσταση ξεχείλιζε, έβλεπες έναν Χριστόδουλο που τίποτε δεν έδειχνε, δεν άφηνε να εννοηθεί, ότι περνάει μια μεγάλη ανηφόρα, το μεγάλο βουνό, όπως είπε χαρακτηριστικά, έχοντας βγει νικητής στον πρώτο γύρο…
Ευλογώ τον Θεό που έτυχε σε μένα να είμαι ο τελευταίος που έδωσε συνέντευξη ο Αρχιεπίσκοπος. Τον ευχαριστώ. Και να ‘ναι καλά εκεί πάνω που βρίσκεται.
Από εκείνη τη συνέντευξη παραθέτουμε κάποια σημεία, που ασφαλώς θα μείνουν στην Ιστορία.
«Απέναντι στον θάνατο»
// «Π»: Σ’ εκείνες τις ώρες τις μακρινές της εντατικής, τι σκεφτόσασταν;
– Εκεί βρισκόμουν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας μπορώ να πω, δηλαδή, είχα και παραισθήσεις, έκλεινα τα μάτια μου και μεταφερόμουνα σε άλλον κόσμο, δεν είχα πλήρη επαφή, ας το πούμε έτσι, δεν ξέρω, ίσως ήταν τα φάρμακα που έπαιρνα, ήταν η μετεγχειρητική κατάσταση, η οποία μου δημιουργούσε αυτές τις καταστάσεις, γι’ αυτό και έβλεπα μπροστά μου ανθρώπους με τους οποίους συνομιλούσα, μου τα λένε τώρα οι ιερείς που ήταν εκεί δίπλα μου και οι γιατροί ότι κούναγα το χέρι μου, ότι αλλού έβαζα υπογραφές, αλλού ευλογούσα, αλλού έλεγα μη στεναχωρείστε εγώ θα γυρίσω πάλι, τέτοια λόγια που δεν τα θυμάμαι εγώ να τα έχω πει, αλλά τα έλεγα μέσα σ’ ένα είδος παραληρήματος. Αλλά υπήρξαν και νηφάλιες στιγμές που εκεί πράγματι έκανα επιστράτευση των δυνάμεών μου και είπα στον εαυτό μου ότι τώρα είναι η ώρα αυτά που διδάσκεις τόσα χρόνια στον κόσμο να τα εφαρμόσεις εσύ στον εαυτό σου, και είπα μέσα μου, και το λέω και στους φίλους, μεγάλη απόσταση λόγων και έργων, άλλο να λες για τον θάνατο, να λες για τη δοκιμασία, για τον πόνο, και άλλο να είσαι μέσα στον πόνο, μέσα στη δοκιμασία, μέσα στο καμίνι και να βλέπεις απέναντί σου τον θάνατο και να αντιπαλεύεις μαζί του, να σε διεκδικεί και να φεύγεις, να αντιστέκεσαι ας πούμε, και να μην παραδίδεσαι, μεγάλη υπόθεση.
«Πολύτιμο δώρο η ζωή»
// «Π»: Πιστεύατε ότι μπορούσαν να συμβούν όλα αυτά;
– Δεν το πολυπίστευα ότι μπορούσε να είναι τόσο απότομο. Πρώτον αυτό. Δεύτερον, μέσα μου αισθάνθηκα μια ωρίμανση, πνευματική ωρίμανση, τώρα βλέπω τα πράγματα με διαφορετικό μάτι, από διαφορετική οπτική γωνία. Βλέπω τα πράγματα παραμερίζοντας τις μικρότητες των ανθρώπων, τις μικροψυχίες, αυτές που είναι τόσο συνήθεις και με τις οποίες συνήθως πολλοί από εμάς ασχολούμεθα, λες και είναι τα κυριότερα ζητήματα της ζωής μας, αφήνοντας άλλα κεφαλαιώδη θέματα, από τα οποία και εξαρτάται η ποιότητα της ζωής μας. Είδα ότι η ζωή είναι κάτι πολύ σοβαρό, πολύτιμο και ωραίο, που δεν αξίζει τον κόπο να χαραμίζεται σε πράγματα τα οποία δεν έχουν καμία αξία.
«Η σημαία δεν υποστέλλεται»
// «Π»: Εσείς έχετε ταράξει τα νερά, διότι το κατεστημένο θέλει… να σιωπά ο Αρχιεπίσκοπος, να μη μιλάει, αλλά να συμφωνεί…
– Δεν ξέρω, εγώ δεν είμαι από αυτήν την πάστα και ελπίζω να το έχουν καταλάβει όλοι. Ούτε είμαι διατεθειμένος να υποστείλω καμία σημαία, γιατί αυτήν τη σημαία την κρατάω ψηλά επειδή την πιστεύω.
«Τα εθνικά θέματα
είναι η αξιοπρέπειά μας»
// «Π»: Για να περάσουμε στην τελευταία ερώτηση, έχετε σκεφθεί όταν γυρίσετε ποιες θα είναι οι πρώτες προτεραιότητες;
– Αυτό που με ενδιαφέρει κυρίως είναι να πάει μπροστά η Εκκλησία μας. Η εσωτερική της αναδιοργάνωση την οποία είχαμε αρχίσει και τη συνεχίζουμε. Από εκεί και πέρα η ενίσχυση του κοινωνικού μας έργου, το οποίο ήδη είναι σημαντικότατο σε όλη την Ελλάδα, αλλά επωφελούμενοι και της δυνατότητας που έχουμε να συμμετέχουμε στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, συμμετέχουμε για να γίνονται με τα χρήματα αυτά ιδρύματα κοινής ωφελείας, στα οποία ο κόσμος βρίσκει στέγη, διατροφή, προστασία κοντά στην Εκκλησία. Αν η Εκκλησία κάποτε αποφάσιζε να τα κλείσει αυτά όλα, θα είχαμε μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα στην Ελλάδα.
Γιατί πού θα πάνε όλοι αυτοί οι άνθρωποι τους οποίους η Εκκλησία συντηρεί μέσα στα ιδρύματά της; Και, βεβαίως, από εκεί και πέρα με ενδιαφέρουν τα εθνικά θέματα, δηλαδή η αξιοπρέπειά μας, η ιστορία μας, η, ας το πω, ανταπόκρισή μας στις σύγχρονες ανάγκες τις οποίες έχει ο τόπος αυτός, και ιδίως τα παιδιά μας, τα οποία δεν πρέπει να τα αφήσουμε να γίνουν έρμαια των διαφόρων καπήλων οι οποίοι δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά συνεχώς να κρημνίζουνε και να αφαιρούν πέτρες από τον τοίχο του έθνους.