Ζητήματα τακτικής
Πολλάκις ένα λάθος τακτικής μπορεί στην πορεία να μετασχηματιστεί σε στρατηγικό λάθος, γι’ αυτό και στην πολιτική η τακτική και η στρατηγική αποτελούν μια αδιάσπαστη αλληλοτροφοδοτούμενη ενότητα. Έτσι ακριβώς την «πάτησε» και η κρατούσα κατάσταση με το ζήτημα της αλλαγής του εκλογικού νόμου. Το αντιμετώπισε ως ζήτημα τακτικής και το παρέπεμψε προς επίλυση στη δεύτερη τετραετία, με αποτέλεσμα σήμερα να αποδεικνύεται ότι έχει διαπράξει ένα μεγάλο στρατηγικό λάθος, αφού ο πρωθυπουργός έχει «δεμένα χέρια» και εξαρτάται από τις τάσεις και τις συμπεριφορές ορισμένων βουλευτών του. Ο κ. Καραμανλής έκαψε το χαρτί της προσφυγής στις κάλπες, αφού με τον υπάρχοντα εκλογικό νόμο αποκλείεται να αποσπάσει αυτοδυναμία, παρά την κρίση του ΠΑΣΟΚ. Τώρα η μόνη λύση που απομένει για τον Κώστα Καραμανλή είναι να «δανειστεί» μερικούς πρόθυμους βουλευτές από τον ΛΑΟΣ κι έτσι να προχωρήσει.
• Ανάλογο λάθος τακτικής, που στην πορεία θα μετασχηματιζόταν σε στρατηγικό λάθος, ήταν έτοιμος να διαπράξει και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ενώ είχε καταγραφεί ως η αδιαφιλονίκητη εναλλακτική λύση για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, άρχισε το παιχνίδι, με τον «όμιλο ιδεών», προκειμένου να «δέσει» τις δυνάμεις που τον είχαν ακολουθήσει και κατάφερε να «χρεωθεί» τον νέο κύκλο εσωστρέφειας και την «αγανάκτηση» των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα ορισμένοι υποστηρικτές του σε αγαστή σύμπραξη με «εξωθεσμικά κέντρα» προχώρησαν πιο πέρα, προεξοφλώντας «ηρωική έξοδο» από το ΠΑΣΟΚ και ίδρυση νέου κόμματος, που με μαθηματική ακρίβεια θα τον οδηγούσε στο αδιέξοδο «Σαμαρά». Ευτυχώς, την τελευταία στιγμή κατάλαβε -με την ευφυΐα που τον διακρίνει- ότι βαδίζει στον γκρεμό και έκανε πίσω…
• Η σοφή τακτική για τον Ευάγγελο Βενιζέλο είναι η καθαρή συμπαράταξη με τον Γιώργο Παπανδρέου και η «αναμονή». Συγκεκριμένα, ο κ. Βενιζέλος να στηρίξει ανεπιφύλακτα την ενότητα, την εξωστρέφεια και τον αντιπολιτευτικό ρόλο του κόμματος, ώστε εάν έρθει η ήττα να μην τη χρεωθεί κι εκείνος – και μόνο έτσι θα διατηρήσει ακέραιες τις φιλοδοξίες του να ηγηθεί του ΠΑΣΟΚ. Με αυτήν την τακτική ο κ. Βενιζέλος αποκλείεται «να χάσει» ή θα είναι δεύτερος σε μια κυβέρνηση Παπανδρέου ή θα γίνει ο επόμενος ηγέτης του ΠΑΣΟΚ, αφού ο κόσμος της παράταξης δεν αντέχει κι άλλη ήττα. Καμιά σημασία δεν έχει ποιος ελέγχει το κόμμα, αλλά οι τάσεις και οι διαθέσεις του κόσμου της δημοκρατικής παράταξης και αυτές οι τάσεις και οι διαθέσεις θα καθορίσουν το δέον γενέσθαι. Από την πλευρά του ο Γιώργος Παπανδρέου οφείλει να αξιοποιήσει ανάλογα με το πολιτικό του εκτόπισμα τον Ευάγγελο Βενιζέλο και κυρίως να μετασχηματίσει το ΠΑΣΟΚ σε αξιόπιστη εναλλακτική λύση εξουσίας, έχοντας κατά νου ότι η επόμενη ευκαιρία ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία.