ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ!
Άρχιζε μια ιστορική εξόδιος ακολουθία για έναν γενναίο ιεράρχη που σφράγισε με την πληθωρική του παρουσία μια πλούσια δεκαετία στη σύγχρονη ιστορία της ελλαδικής Εκκλησίας. Αντιφατική και αμφιλεγόμενη, ίσως, για πολλούς, που από κανέναν όμως δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη. Μια νεκρώσιμη τελετή η οποία, έτσι όπως εξελίχθηκε, με εκείνη την πρωτόγνωρη λαοθάλασσα, που σαν βουβό κύμα κυριολεκτικά κατέκλυσε απʼ άκρου σʼ άκρο την ευρύτερη περιοχή του κέντρου των Αθηνών, συνένωσε, θαρρείς, πάνω από το σεπτό σκήνωμα του Μακαριστού Αρχιεπίσκοπου, ολάκερο το φάσμα του Ορθόδοξου Οικουμενικού Ελληνισμού.
Η παρουσία του κόσμου καταλυτική, συγκλονιστική! Ράγισαν καρδιές, χωρίς υπερβολή! Τόσο κατά το τριήμερο που συνέρρεαν άνθρωποι απλοί κάθε ηλικίας, από κάθε γωνιά της Ελλάδας, προκειμένου να αποτίσουν φόρο τιμής στον «δικό τους Χριστόδουλο», περιμένοντας καρτερικά επί ώρες κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες καιρικές συνθήκες – να στέκεσαι στην ουρά με παγωμένο αέρα και χιονόνερο επί 3 – 4 ώρες (!), όσο και κατά την ημέρα της νεκρώσιμης ακολουθίας, όταν χιλιάδες πιστοί τον έραιναν με ροδοπέταλα και λουλούδια κατά μήκος όλης της διαδρομής προς την τελευταία του κατοικία, στο Α΄ Νεκροταφείο.
Μέσα σε κλίμα βαθιάς οδύνης, περισυλλογής και συναισθηματικής φόρτισης, που θα ήταν αδύνατον νʼ αφήσει κάποιον αδιάφορο και ασυγκίνητο.
Παντού άνθρωποι κρεμασμένοι στα μπαλκόνια, άλλοι μʼ ένα τριαντάφυλλο στο χέρι, άλλοι με ελληνικές σημαίες, άλλοι με πανό, όπως εκείνο που έγραφε: «Οι εθνάρχες ποτέ δεν πεθαίνουν», νʼ ακολουθούν με θλιμμένο βλέμμα, με αργό πένθιμο βήμα την ατέλειωτη, σχεδόν μεταφυσική, πομπή.
Ένωσε, θαρρείς, με τον θάνατό του τους πάντες. Ιδού παρόντες σʼ ένα πάνδημο τελετουργικό άνθρωποι κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης, γέροι και νέοι, αγόρια και κορίτσια, μητέρες με βρέφη στην αγκαλιά, μετανάστες κι όλοι με πρόσωπα θλιμμένα που κρατούσαν με μεγάλη δυσκολία τα δάκρυά τους. Ιδού ένας ποταμός πιστών στο πλάι της πομπής, δίπλα και πάνω από την ιερή ξύλινη λάρνακα, σαν να θέλει ακόμα να κρατηθεί από το άψυχο πια σώμα του εκδημήσαντος Αρχιεπισκόπου.
Ακόμη και άσχετοι τουρίστες από τα πέρατα του κόσμου εκστασιάζονταν με το υποβλητικό θέαμα και αναρωτιούνταν «ποιον σπουδαίο άνθρωπο να κηδεύουν άραγε σήμερα οι Έλληνες;»
Μετά τα μαθήματα ζωής, με την πολύμηνη και επώδυνη, σχεδόν σταυρική του, πορεία προς το μοιραίο και αναπόφευκτο –την άνιση μάχη με την επάρατο, την οποία έδωσε με τόση αξιοπρέπεια και τέτοιο ψυχικό σθένος– ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ήρθε να στείλει πολλαπλά μηνύματα και με τον θάνατό του.
Κατάφερε, όπως φάνηκε, τις δύσκολες τούτες ώρες της αποφοράς στο εσωτερικό μέτωπο, να στείλει ένα εκπληκτικό μήνυμα εθνικής ενότητας και γνήσιας πατριωτικής ανάτασης. Μια αίσθηση που ξεκινούσε, θαρρείς, από το σεπτό του σκήνωμα και αιωρούνταν πάνω από το μέγα πλήθος ήταν μια ένεση αισιοδοξίας πως το μέλλον του Ελληνισμού, το αύριο αυτού του τόπου δεν είναι μια χαμένη υπόθεση, αρκεί να υπάρχουν πίστη, αγώνας, ελπίδα και ηγέτες ικανοί να εμπνεύσουν, να καθοδηγήσουν με αρετή και τόλμη και να «μπολιάσουν» τον λαό, και κυρίως τη νεολαία, με μεγάλους στόχους και οράματα.
Με τη στάση ζωής, τις επιλογές και τα ανοίγματα στην κοινωνία, που επιχείρησε ο εκλιπών ιεράρχης, απέδειξε ότι η Εκκλησία δεν είναι τύπος και μουσειακό είδος, αλλά ζώσα αξία με ουσιαστικό λόγο που αφορά την κοινωνία, αφορά τη νεολαία και απαντά σε πολλά σύγχρονα προβλήματα και αδιέξοδα.
Η παρουσία όλων των αρχηγών των ελληνικών κομμάτων δεν είναι επίσης τυχαία. Η παρουσία φίλων και εχθρών συνιστά ξεχωριστό μήνυμα. Συνέκλιναν τα κόμματα στην εκτίμηση ότι η Εκκλησία δικαιούται να ομιλεί για τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν τον ελληνικό λαό. Είναι μια δημόσια, έμμεση παραδοχή για τον κοινωνικό ρόλο της Εκκλησίας, σαφή και διακριτό, χωρίς υπερβολές. Ήταν όλοι τους εκεί. Και τρόπον τινα υποκλίθηκαν! Υποκλίθηκαν στο έργο, την προσωπικότητα, το πάθος, την τόλμη και το φλογερό του υπερασπιστικό λόγο για τα απαράγραπτα δίκαια της πατρίδας.
Για όσους ίσως αναρωτιούνται τι είναι εκείνο που έκανε δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες, ανθρώπους νʼ αφήσουν τη θαλπωρή του καναπέ τους και να βγουν στον δρόμο, ως να επρόκειτο για την κηδεία ενός δικού τους στενού συγγενικού προσώπου, ας αναλογιστούν στον αντίποδα την ατζέντα επικαιρότητας των τελευταίων μηνών.
Κατέβηκαν προφανώς τόσοι άνθρωποι στον δρόμο για κάτι καθαρότερο από την μπόχα της διαφθοράς που καταπνίγει τον δημόσιο βίο. Το μήνυμα της πάνδημης αυτής συμμετοχής γίνεται ακόμη πιο ευδιάκριτο με φόντο τη διάλυση λόγω σήψης και διαφθοράς του κοινωνικού ιστού, αλλά και της προϊούσας διάρρηξης της σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών, κυβέρνησης, κομμάτων και ΜΜΕ.
Ο κόσμος διαθέτει κριτήριο και μπορεί να αντιληφθεί τη γνησιότητα και την αυθεντικότητα των ταγών. Όταν υπάρχει ηγέτης με όραμα που μπορεί να εμπνεύσει και να συναγείρει είναι πρόθυμος να ανταποκριθεί και να στηρίξει. Αρκεί να πειστεί ότι τον εκφράζει, ότι κινείται πίσω από αρχές, ότι του δίνει φωνή και πώς διακατέχεται από διάθεση προσφοράς και γνήσιο πατριωτικό αίσθημα.
Άλλωστε, η σχέση λατρείας και αγάπης των πιστών προς τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο δεν είχε να κάνει με την προσδοκία κάποιου υλικού οφέλους. Δεν υπεισήρχετο ιδιοτέλεια. Στηριζόταν στην αίσθηση που έδινε ότι αγαπούσε και νοιαζόταν πραγματικά για τον κάθε συνάνθρωπο, για τον αδύναμο, κυρίως, τον ευάλωτο και αναξιοπαθούντα.
Αναγνώριση και απήχηση
Χριστόδουλου σε ΗΠΑ – Ρωσία
Ενδεικτικά της ακτινοβολίας και της απήχησης της προσωπικότητας του εκδημήσαντος Αρχιεπισκόπου, αλλά και του δυναμισμού της ελλαδικής Εκκλησίας γενικότερα, είναι τα συλληπητήρια μηνύματα των ηγετών των δύο μεγαλύτερων χωρών του πλανήτη, ΗΠΑ και Ρωσίας, κ. Τζορτζ Μπους και Βλαντιμίρ Πούτιν. Θερμότερο ίσως του και ομόδοξου ρώσου Προέδρου, αλλά σημαντική και η πρωτοβουλία της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα να παραμείνει κλειστή την Πέμπτη σε ένδειξη συμμετοχής στο πένθος για τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου. Πέρα από τα τυπικά και το πρωτόκολλο, ο λόγος του Αρχιεπισκόπου, έτσι κι αλλιώς, είχε βαρύτητα και ακουγόταν και πέραν των συνόρων.