ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Η Νέα Δημοκρατία παγιδευμένη στα σκάνδαλα, με κορυφή την υπόθεση Ζαχόπουλου, προσπαθεί να παραστήσει την ψύχραιμη κι ότι όλο αυτό που συμβαίνει δεν την αφορά. Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να συνέλθει από την ήττα και τα εσωτερικά του προβλήματα, κι έτσι συμπεριφέρεται σαν δύο κόμματα που η αποτελεσματικότητά τους απουσιάζει.
Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ και καιρό κυριαρχεί ο πολιτικός λόγος και η παρέμβαση του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού και του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, με το ΚΚΕ να κρατάει χαμηλότερο προφίλ αφού ακολουθεί τη στρατηγική «να μην φοβίσουμε όσους το σκέφτονται, αλλά διστάζουν». Αλλιώς, θα κυριαρχούσε και η δική του φωνή. Είναι φανερό ότι ζούμε σε περίοδο κρίσης στην αντιπροσώπευση, με φυσική αντανάκλαση αυτής της κρίσης την αμφισβήτηση των δύο μεγάλων κομμάτων στις δημοσκοπήσεις, την ενίσχυση των μικρότερων αλλά και την κυριαρχία ενός κενού, μια και η άνοδος των μικρών κομμάτων πάει ως ένα σημείο. Σε καμιά περίπτωση, δηλαδή, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τα μεγάλα, να εισπράξουν όλη τη δυσαρέσκεια και να αναδειχθούν αυτά σε πόλο εναλλακτικής εξουσίας – διακυβέρνησης. Ίσως φθάσουν και τα τρία μαζί το 20%, ίσως και το 25%, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να σχηματιστεί άλλη λύση. Είναι βεβαίως αρκετό για να ανατραπεί η εξουσία των δύο μεγάλων κομμάτων, όσο κι αν οι ανά περίσταση εκλογικοί νόμοι βοηθούν τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης.
Μέχρι τώρα τηρούνται τα προσχήματα και προκύπτουν αυτοδύναμες κυβερνήσεις με ποσοστά άνω του 41%, αν αυτά τα ποσοστά πέσουν κάτω από το 40% θα χαθεί αυτομάτως και η τυπική νομιμοποίηση κάποιου να κυβερνά, όσο κι αν έχει φτιάξει εκλογικό νόμο που του δίνει το δικαίωμα να το κάνει. ΄Ετσι, τόσο η ΝΔ όσο και το ΠΑΣΟΚ είναι υποχρεωμένα να εξετάσουν σοβαρά τους όρους μιας νέας ύπαρξής τους στο πολιτικό σκηνικό με μεγαλύτερη ευελιξία και χωρίς τη σιγουριά που προσφέρει ένας εκλογικός νόμος. Δεν είναι καθόλου άκαιρη η κίνηση για την υιοθέτηση ενός εκλογικού συστήματος που αν δεν θα ευνοεί πάντως δεν θα αποκλείει τις συνεργασίες, έτσι ώστε να μην προκύπτει διαρκώς ακυβερνησία.
Η υιοθέτηση της απλής αναλογικής είναι ίσως ο πιο καθαρός τρόπος για κάτι τέτοιο, αν και αυτή η επιλογή ενέχει τον κίνδυνο ενίσχυσης της αλαζονείας των μικρών κομμάτων, που θα μπορούν να εκβιάζουν τα μεγάλα για λογής λογής παροχές και παραχωρήσεις. Η απλή αναλογική προϋποθέτει ωριμότητα όλων των κομμάτων και ετοιμότητα συμμετοχής σε ένα κυβερνητικό σχήμα όχι για λόγους εκπλήρωσης μιας πάγιας επιθυμίας, αλλά για λόγους εκπλήρωσης μιας αυτονόητης ευθύνης.
Σε κάθε περίπτωση η ώριμη δημοκρατία μας πρέπει να δοκιμάζει το πέρασμα σε ένα δικαιότερο εκλογικό σύστημα, που δεν θα δημιουργεί τεχνητές πλειοψηφίες «προκειμένου να κυβερνηθεί η χώρα», αλλά πραγματικές πλειοψηφίες που θα προκύπτουν από συναινέσεις τέτοιες που θα αναβαθμίζουν τη δημοκρατία και την ποιότητα του πολιτεύματος.
Ήδη, στελέχη και των δύο μεγάλων κομμάτων άρχισαν να διατυπώνουν σχετικούς προβληματισμούς, ακόμα και για την ποιότητα της πολιτικής και των πολιτικών. Συχνά αυτοί οι προβληματισμοί πνίγονται και χάνονται μέσα στην επικαιρότητα, όπου κυριαρχούν υποθέσεις σαν των ομολόγων, του Ζαχόπουλου, των υποκλοπών, των «κουμπάρων». Όμως, αυτές ακριβώς οι υποθέσεις, που τεχνητά ή όχι συγκαλύπτουν το πραγματικό πρόβλημα ποιότητας της δημοκρατίας και επάρκειας των κομμάτων, είναι οι ίδιες που αναδεικνύουν και μεγαλώνουν το πρόβλημα, με αποτέλεσμα να διαχέεται αργά αλλά σταθερά στο εκλογικό σώμα, στους πολίτες, η αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά και πρέπει να αλλάξει.
Έτσι, η αξιοπιστία των δύο μεγάλων κομμάτων βαίνει σταθερά μειούμενη και το πολιτικό σκηνικό παρουσιάζει όλο και μεγαλύτερα κενά τα οποία επείγει να καλυφθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Για παράδειγμα, δεν μπορεί η ΝΔ τέσσερις μόλις μήνες μετά τις εκλογές και την άνετη επικράτησή της να παρουσιάζει εικόνα αποσύνθεσης και βυθίσματος. Ούτε το ΠΑΣΟΚ να παρουσιάζει εικόνα δύο κομμάτων σε ένα που είναι θέμα χρόνου πότε θα διαλυθεί. Όμως αυτήν την εικόνα παρουσιάζουν. Και το γεγονός αυτό από μόνο του οδηγεί σε εξελίξεις που καλό είναι να τις παρακολουθήσουν για να μην καταστούν ανεξέλεγκτες.