Η αμερικανικη πρεσβεια και Έλληνες δημοσιογραφοι στα «Μαθήματα διπλωματίας»
Το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν από τις γιορτές, από τις εκδόσεις Λιβάνη, και έχει πολλά και ενδιαφέροντα κεφάλαια, τόσο για θέματα που αφορούν την Ελλάδα, όπως η περίπτωση της 17 Νοέμβρη, όσο και για τη λειτουργία των Μέσων, αλλά και τη νοοτροπία των Ελλήνων που εξακολουθούν να είναι δύσπιστοι έναντι της πολιτικής των ΗΠΑ. Και βεβαίως αναφέρεται εκτεταμένα και επικριτικά στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, όχι όμως με το πάθος ενός ακτιβιστή, αλλά με τη λογική ενός ψύχραιμου διπλωμάτη.
Υπάρχουν αρκετές αναφορές στον ρόλο του Τύπου, καθώς από χώρα σε χώρα οι ΗΠΑ έχουν διαφορετική λογική αντιμετώπισης, η οποία, όπως διαβάσαμε, φτάνει και στα όρια των αποκλεισμού των ΜΜΕ, σε περίπτωση που ασκούν δυσμενή κριτική. Αναδημοσιεύουμε 5 αποσπάσματα. Το πρώτο για το πώς θα πρέπει οι πρεσβείες να χειρίζονται τα Μέσα και τους δημοσιογράφους, το δεύτερο για μια συνομιλία του με δημοσιογράφο του «Βήματος» το 2001, ύστερα από μια υποτιθέμενη επίθεση με άνθρακα στην πρεσβεία της Αθήνας, το τρίτο για τον ρόλο των υπηρεσιών, αλλά και των δημοσιογράφων, στη «φωτογράφηση» προσώπων στο παρελθόν στην ηγεσία της 17 Νοέμβρη. Ακόμη, μια αναφορά στην τακτική του Νίκολας Μπερνς έναντι των δημοσιογράφων και, τέλος, απόσπασμα με τη διάσταση που έλαβαν στα ελληνικά ΜΜΕ οι απόψεις που εξέφρασε για τον Κ. Σημίτη, περίπου έναν χρόνο πριν από την παραίτησή του από την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ.
1. «Συχνά το πιο σημαντικό αποτέλεσμα μιας επιτυχούς συνομιλίας με έναν ντόπιο δημοσιογράφο είναι η βεβιασμένη αναγνώριση εκ μέρους του ότι ένας μάλλον σκεπτόμενος Αμερικανός αξιωματούχος φαίνεται να πιστεύει τα επιχειρήματά του. Τέτοιες συνομιλίες μεταξύ εκατοντάδων Αμερικανών διπλωματών και χιλιάδων δημοσιογράφων επί δεκαετίες έχουν ʽʽσκοτώσειʼʼ δεκάδες χιλιάδες βλαπτικά ρεπορτάζ».
2. «Τον Νοέμβριο του 2001 η πρεσβεία της Αθήνας καταλήφθηκε από τον πανικό του άνθρακα(…) Όπως ήταν αναμενόμενο, μέσα σε μια δυο ώρες όλα τα ειδησεογραφικά προγράμματα της χώρας ανήγγειλαν ότι αμερικανικής προέλευσης άνθρακας είχε πλήξει το λίκνο του δυτικού πολιτισμού. Ήταν ο κύριος τίτλος όλων των καθημερινών εφημερίδων, πλην της έγκριτης πολιτικής καθημερινής εφημερίδας ʽʽΤο Βήμαʼʼ, της οποίας ο ανταποκριτής σκέφτηκε να μου τηλεφωνήσει στο κινητό μου και δέχθηκε τη δική μου λιγότερο εντυπωσιακή άποψη για τα γεγονότα. Δεν ήταν άνθρακας και δεν υπήρχε σοβαρός λόγος να σκεφθεί κανείς ότι μπορούσε να είναι».
3. «Το FBI, η CIA και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχαν το δικό τους επαρκές μερίδιο αναμενόμενων λαθών. Η γλώσσα των προκηρύξεων υποδείκνυε μια σχέση με έναν γνωστό, ακίνδυνο έλληνα συγγραφέα. Η παρουσία αυτή του διάσημου και σαφώς αθώου συγγραφέα στον αμερικανικό κατάλογο για τους προς έρευνα στόχους ήταν μια ευπρόσδεκτη δικαιολογία για τους έλληνες αξιωματούχους για να μην κάνουν τίποτε, ιδίως όταν από κάποιον διέρρευσε το όνομα του συγγραφέα σε έλληνες δημοσιογράφους».
4. «Ο Νικ Μπερνς είχε τεράστια εμπειρία στην αντιμετώπιση των δημοσιογράφων. Του άρεσε ο ρόλος και αφιέρωνε πολύ χρόνο σ’ αυτή τη δουλειά. Ήξερε τα ονόματά τους και θυμόταν τα άρθρα τους. Τους κολάκευε ρωτώντας τη γνώμη τους και κατά τη διαδικασία αυτή μάθαινε παρά πολλά για την Ελλάδα και τους εσωτερικούς πολιτικούς της αγώνες. (…) Δεν έπεφτε εύκολα θύμα και τιμωρούσε τους ανεύθυνους δημοσιογράφους, ενώ αντάμειβε τους πιο υπεύθυνους συναδέλφους τους. Είναι αδύνατον να περιγράψω οποιονδήποτε άλλο Αμερικανό διπλωμάτη να κάνει καλύτερα αυτή τη δουλειά. Αλλά το καλύτερο που είχε πετύχει ποτέ ήταν ισοπαλία. Οι κύριοι τίτλοι διαστρέβλωναν μονίμως τις αμερικανικές θέσεις».
5. «Η δημοσιογραφική μου γκάφα που με έπληξε προσωπικά ήταν απόρροια μιας εκτενούς ειλικρινούς συνομιλίας με ένα δημοσιογράφο που ήταν σε θέση να έχει πληροφορίες αναφορικά με τις φθίνουσες προοπτικές του έλληνα πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Σ’ αυτόν τον αγώνα οι ΗΠΑ δεν λάμβαναν μέρος. Αποκόμισα κάποιες πολύτιμες αναλύσεις σχετικά με την εσωτερική δυναμική του ΠΑΣΟΚ. Πρόσφερα κάποιες ελάσσονες διορθωτικές δικές μου απόψεις. Όμως αμέλησα να λάβω υπ’ όψιν ότι η δίψα του συνομιλητή μου για επιρροή στην ελληνική εσωτερική πολιτική θα μπορούσε να βαρύνει περισσότερο από τη δική μου γραφειοκρατική διευκόλυνση. Μιλούσα εμπιστευτικά, αλλά όχι αρκετά εμπιστευτικά. Το μακροσκελές άρθρο που εμφανίστηκε ήταν σχεδιασμένο να με προστατέψει, με την έννοια ότι ο δημοσιογράφος είχε μια ανώνυμη πηγή στην Ουάσινγκτον πρόθυμη να πάρει τα εύσημα για την κοινή ανάλυση, του δημοσιογράφου και τη δική μου, σχετικά με την κατάσταση στην Αθήνα. Αλλά οι υποτιθέμενες απόψεις της αμερικανικής κυβέρνησης ήταν η πρόφαση για μια εκδοτική παρέμβαση υπέρ της μιας πλευράς στον αγώνα για τη διαδοχή που σιγόβραζε στο ΠΑΣΟΚ. Έτσι εμφανίστηκε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σαν να είχε καταλήξει, μαζί με πολλούς μέσα στο ΠΑΣΟΚ, ότι ο πρωθυπουργός Σημίτης ήταν καμένος και ότι έπρεπε να αρχίσει να εκτιμά ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις για την πολιτική των ΗΠΑ, εάν το ΠΑΣΟΚ τον απομάκρυνε. Ο Σημίτης ήταν όντως καμένος, αν και θα χρειαζόταν ενάμισης χρόνος για να αποδειχθεί αυτό».