Η κολακεία των νέων δεν είναι «προοδευτικότητα»…
– Τόπο στα νιάτα!
Μας το λένε με χίλιους τρόπους: Ότι οι νέοι «ξέρουν καλύτερα», ότι «έχουν πάντα δίκιο», ότι «δεν τους αφουγκραζόμαστε», ότι «ο κόσμος που τους παραδώσαμε είναι χάλια» κι ότι έχουν κάθε λόγο να δυσφορούν, ακόμα και με ακραίους τρόπους…
Να που το είδαμε κι αυτό: να σερβίρονται τέτοια γλυκανάλατα, φθαρμένα και πανάρχαια στερεότυπα ως «αιχμηρός» και «νεωτεριστικός» πολιτικός λόγος!
Ανέκαθεν υπήρχε αυτή η φιλολογία για «τον κόσμο που κληροδοτούν οι παλαιότεροι στους νέους», ο οποίος είναι «άδικος», «βίαιος», «διεφθαρμένος» και «παρακμιακός». Αλλά όσοι κολάκευαν τους νέους και τις φιλοδοξίες τους να αλλάξουν τον κόσμο, συχνά αποδείχθηκαν εξαιρετικά επικίνδυνοι.
Την επαύριο του Αʼ Παγκόσμιου Πολέμου, όλα αυτά τα επιχειρήματα περί των νέων που πρέπει να «αναλάβουν τον κόσμο στα χέρια τους» ακούστηκαν κατά κόρον. Τα διατυμπάνιζε η φασιστική προπαγάνδα στην αρχή, η σταλινική προπαγάνδα στη συνέχεια και η ναζιστική προπαγάνδα στο τέλος. Κι η αλήθεια είναι ότι όλοι αυτοί οι Ολοκληρωτισμοί είχαν μεγάλη απήχηση στη νεολαία της εποχής…
Η αλήθεια είναι, επίσης, ότι εκεί, την περίοδο του Μεσοπολέμου, οι φιλελεύθερες δημοκρατίες έμοιαζαν πολύ «γερασμένες», πολύ «αποτυχημένες», πολύ «ξεπερασμένες» μπροστά στα «ρωμαλέα» ολοκληρωτικά κινήματα που σάρωναν τότε παντού. Κι όμως, σήμερα, οι φιλελεύθερες δημοκρατίες έχουν επικρατήσει. Τα ρωμαλέα «νεανικά» και «φουτουριστικά» κινήματα του Μεσοπολέμου αποδείχθηκαν εφιαλτικά.
* Πρώτο συμπέρασμα, λοιπόν: Το «τόπο στα νιάτα» δεν οδηγεί πάντα σε ένα «καλύτερο κόσμο». Πολλές φορές μπορεί να οδηγήσει σε αποτρόπαιους εφιάλτες. Η αγνότητα, ο ιδεαλισμός και η ορμή των νέων δεν αποτελούν «εγγύηση προόδου»…
Και μετά τη δεκαετία του ’50 είχαμε νεανικά κινήματα: τους «υπαρξιστές» στη δεκαετία του ’50, τους «χίπηδες» στη δεκαετία του ’60, τα «παιδιά των λουλουδιών», τα παιδιά του «Μάη του ’68», τα παιδιά των «αντιπολεμικών κινημάτων». Πίστευαν ότι θα αλλάξουν τον κόσμο μέσα από κοινόβια αναχωρητών, μέσα από τη μουσική και τον «ελεύθερο έρωτα», μέσα από τη χρήση παραισθησιογόνων, μέσα από την Παγκόσμια Επανάσταση.
Ρωτήστε τους σημερινούς 50άρηδες και 60άρηδες, που τα έζησαν όλα αυτά, πόσο «σοβαρά» τα θεωρούν σήμερα. Δεν είναι μόνο που οι ίδιοι «μεγάλωσαν». Είναι που οι ιδεοληψίες της εποχής εκείνης διαψεύστηκαν με τον πιο δραματικό τρόπο.
* Συμπέρασμα δεύτερο: Δεν είναι μόνο ότι οι άνθρωποι «μεγαλώνουν και ξεχνάνε πώς σκέπτονταν οι ίδιοι όταν ήταν νέοι». Είναι ότι ωριμάζουν κιόλας. Κι από την πείρα τους κατανοούν ότι οι αφελείς πεποιθήσεις της νιότης τους αποδείχθηκαν επικίνδυνες φενάκες.
Η ηλικία δεν φέρνει μόνο «συντηρητισμό». Φέρνει πείρα και ωριμότητα. Όταν αρνούμαστε την πείρα και την ωριμότητα των μεγαλυτέρων δεν κάνουμε καλό στους νέους. Τους σπρώχνουμε στα χειρότερα σφάλματα. Που πρώτοι οι ίδιοι θα τα πληρώσουν…
* Συμπέρασμα τρίτο: Χρειαζόμαστε τους νέους και την ορμή τους. Αλλά χρειαζόμαστε και τους μεγαλύτερους και την πείρα τους. Μια κοινωνία χωρίς νεανικό σφρίγος δεν έχει μέλλον. Μια κοινωνία χωρίς πείρα και ωριμότητα έχει πολύ εφιαλτικό μέλλον.
Όσοι κολακεύουν τους νέους τούς κάνουν κακό
Αν τους αγαπάμε, πρέπει να είμαστε αυστηροί μαζί τους. Να βλέπουμε με επιείκεια τα σφάλματά τους, αλλά όχι να τα εξιδανικεύουμε κι όλα.
Οι σημερινοί νέοι δεν είναι απλώς «νεότεροι» από μας. Είναι τα παιδιά μας. Κι έχουν ανάγκη από τα δικά μας πρότυπα: Ανάγκη να τα μιμηθούν κι ανάγκη να τα απορρίψουν. Για να προσανατολιστούν στον κόσμο, θετικά κι αρνητικά.
Αν εμείς δεν δίνουμε πρότυπα, δεν υπερασπιζόμαστε τα πρότυπα αυτά, τότε τα τρελαίνουμε τα παιδιά μας! Και τα αφήνουμε χωρίς «πυξίδα». Γιατί, θέλουμε-δεν θέλουμε, εμείς είμαστε «το σημείο αναφοράς» τους και η «πυξίδα» τους…
Όσοι προσπαθούν να «ταυτιστούν» με τους νέους, δεν τους βοηθούν. Προσπαθούν οι ίδιοι να παραμείνουν νέοι. Κι αυτό δεν είναι «προοδευτικότητα». Αυτό «παλιμπαιδισμός» λέγεται και είναι ασθένεια. Όταν δεν καταντά γελοίο…
Εμείς κάποτε γίναμε «επαναστάτες», διότι οι μεγαλύτεροι από μας ήταν συντηρητικοί, είχαμε με κάτι αντιπαρατεθούμε (με τους γονείς μας), αλλά είχαμε και κάπου να πιαστούμε (στις αρχές που μας είχαν περάσει).
Όταν εμείς, σήμερα, το παίζουμε «νεάζοντα μεσήλικα… φρικιά», με τι θα αντιπαρατεθούν τα παιδιά μας; Κι από πού θα πιαστούν; Τα τρελαίνουμε, δεν τα βοηθάμε. Τα φρικάρουμε, δεν τα «απελευθερώνουμε». Τα σπρώχνουμε στο περιθώριο από απόγνωση ή στον συντηρητισμό από αντίδραση.
Οι κουκουλοφόροι και οι παραβατικοί νέοι, τους οποίους «κολακεύει» ο κ. Λαζόπουλος, δεν είναι η πλειονότητα των νέων μας. Είναι η μικρή μειοψηφία τους. Δεν είναι η «πρωτοπορία» της νεολαίας. Είναι το περιθώριο.
Η μεγάλη μάζα της νεολαίας μας κρατά ψηλά το κεφάλι, δεν καλύπτει το πρόσωπο με κουκούλα. Αγωνιά για το μέλλον, δεν προσκυνά τα σκεβρωμένα «τοτέμ» μιας γερασμένης «προοδευτικότητας». Κατακτά τη γνώση μελετώντας και κατακτά τη ζωή δουλεύοντας, δεν καταστρέφει ό,τι βρει. Αρθρώνει λόγο, δεν κραυγάζει ρυθμικά λαϊκίστικα συνθήματα. Ερωτεύεται, δεν «μισεί ό,τι δεν μπορεί να καταλάβει»…
Ο κ. Λαζόπουλος είναι συμπαθής, είναι πηγαίος, είναι ταλαντούχος και -το σπουδαιότερο- είναι αυθεντικός. Αυτά που λέει, όχι μόνο τα πιστεύει, αλλά τα ζει κιόλας. Όμως, είναι πολύ κακός παιδαγωγός. Γιατί η κολακεία των νέων είναι η χειρότερη παιδαγωγική…
Όσον αφορά τον κ. Τσίπρα -συμπαθέστατος κι αυτός- αλλά κάπου έχει μπερδέψει τα οδοφράγματα με τα… μπαράκια.
Μια «Αριστερά και Πρόοδος» που εκτοπίζει στελέχη όπως ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης, για να αναδείξει… «ζεν πρεμιέ», δεν είναι Αριστερά.
Κάτι σαν Χόλιγουντ θυμίζει…
Ν. Ζ.