Ευλογία οι στενοί δεσμοί με τη Μόσχα
Την εκλαμβάνω ως άκρως ΠΟΛΙΤΙΚΗ έννοια, αφού πρόκειται προδήλως για στρατηγικής εμβέλειας άνοιγμα της Αθήνας προς τη Μόσχα, το οποίο έχει -και θα έχει- απτά και ευεργετικά αποτελέσματα για αμφότερες τις χώρες. Σ’ έναν κόσμο ραγδαία μεταβαλλόμενο Η ΜΟΝΟΛΙΘΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΚΑΤΑΡΑ. (Επίτηδες χρησιμοποίησα το ουσιαστικό «κατάρα» ως εκ διαμέτρου αντίθετο της «ευλογίας».) Άλλο, εντελώς άλλο οι δεσμεύσεις που απορρέουν από τη συμμετοχή μας στα ευρωατλαντικά όργανα και άλλο η τυφλή και δουλοπρεπής υποταγή μας στα κελεύσματα της Ουάσινγκτον. Κελεύσματα μάλιστα που συχνά αντιστρατεύονται ευθέως τα εθνικά μας συμφέροντα.
Οι σχέσεις Ελλάδας – Ρωσίας μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης (της επιπόλαιης και ουδόλως διορατικής πολιτικής Γκορμπατσόφ ένεκεν) υπήρξαν και με άλλους έλληνες ηγέτες καλές. Όμως, με τον Κώστα Καραμανλή –τη σημαντικότερη προσωπικότητα που διαθέτει η ΝΔ, όπως επανειλημμένα έχω γράψει– ΕΓΙΝΑΝ ΑΡΙΣΤΕΣ.
Ήδη, σε ανύποπτο χρόνο ο Κώστας Καραμανλής ΕΠΕΝΔΥΣΕ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑ στην αναδυόμενη σε παγκόσμια δύναμη Ρωσία. Κι αυτό επειδή διείδε εγκαίρως τον δυναμισμό και τις πολυσχιδείς ικανότητες του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ανέπτυξε, έτσι, μαζί του θερμές προσωπικές σχέσεις σε πέντε επίσημες συναντήσεις μέσα σε διάστημα τριάμισι χρόνων, μολονότι δεν υφίστανται, κατά την εκτίμησή μου, εκλεκτικές συγγένειες ως προς την ψυχοδομή και την ιδιοσυγκρασία ανάμεσα στις δύο προσωπικότητες.
Θα πρόσθετα, βάζοντας το χέρι μου στη φωτιά, ότι οι θερμές προσωπικές σχέσεις των δύο ηγετών ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΑ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΣ. Πολύ περισσότερο, αφού τα συμφέροντα για τις χώρες τους είναι ΣΕ ΜΕΓΙΣΤΟ ΒΑΘΜΟ ΑΜΟΙΒΑΙΑ.
Η κορωνίδα των επίσημων συναντήσεων των δύο φίλων –λέω φίλων, διότι είναι πασιφανές ότι έχουν σφυρηλατήσει ακλόνητη φιλία– ήταν η, μέχρι στιγμής, τελευταία. Κι αυτό προκύπτει όχι μόνο από τις εκατέρωθεν πολυσήμαντες δηλώσεις τους, αλλά και από το ότι στην ωριαία και πλέον κατ’ ιδίαν συνομιλία τους εγκατέλειψαν πλήρως το πρωτόκολλο και ανέλυσαν, εκτός απ’ όλες τις πτυχές της ελληνορωσικής συνεργασίας, και την παγκόσμια κατάσταση, όπως υποθέτουν βάσιμα οι γνωρίζοντες τα ευρύτερα ενδιαφέροντά τους.
Η Αθήνα –λέγε με Καραμανλή και όχι φυσικά Ντόρα– επενδύει, λοιπόν, διπλωματικά στο μέγα κεφάλαιο «Ρωσία», παρά τις εμφανείς και αφανείς αντιδράσεις των ευρωατλαντικών συμμάχων της. (Είναι, αλήθεια, απορίας άξιον ότι οι ευρωπαίοι εταίροι μας ή τουλάχιστον αρκετοί από αυτούς δεν αντιλαμβάνονται τα οφέλη που θα τους προσπορίσει στον ενεργειακό τομέα η συνεργασία της Ελλάδας με τη Ρωσία. Οι αγωγοί Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης και South Stream τους αφήνουν αδιάφορους;)
Για τις αντιδράσεις «γραφειοκρατών των Βρυξελλών» ρώτησε τους δύο ηγέτες ρώσος δημοσιογράφος, αναφορικά με την –ενοχλητική γιʼ αυτούς– «ελληνορωσική προσέγγιση». (Αξιοπρόσεκτη η εκ μέρους του η χρησιμοποίηση του όρου «γραφειοκράτες» και όχι, φερ’ ειπείν, «υψηλόβαθμοι παράγοντες».) Ο Καραμανλής δεν μάσησε τα λόγια του και απάντησε απερίφραστα για την πολιτική που θα ακολουθήσει. Είπε κατά λέξη: «Η Ελλάδα είναι ευρωπαϊκή χώρα, κινείται πάντοτε στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών πολιτικών, σε επίπεδο όμως διμερών σχέσεων, αυτές αναπτύσσονται με βάση το εθνικό συμφέρον. Οι όντως καλές σχέσεις που έχουμε αναπτύξει με τη Ρωσία είναι επ’ ωφελεία της χώρας μας και τελικά είναι επ’ ωφελεία και της Ευρώπης».
Όσο για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, σνόμπαρε ελαφρώς την ερώτηση, λέγοντας ότι ασχολήθηκε με σοβαρά εσωτερικά θέματα της χώρας του και «δεν είχα τη δυνατότητα να ξέρω τη γνώμη γραφειοκρατών, έστω και αξιοσέβαστων». Και πρόσθεσε πως «όσοι κάνουν εύκολη κριτική δεν αναλύουν αρκετά βαθιά τα δεδομένα», για να καταλήξει με τη διαπίστωση ότι οι σχέσεις Ρωσίας – Ευρωπαϊκής Ένωσης «είναι όχι άσχημες».
Άξια ιδιαίτερης μνείας είναι όμως η ακόλουθη γενική αποστροφή του ρώσου ηγέτη: «Το σύστημα διεθνών σχέσεων διανύει σήμερα μια φάση μετατροπής στην αρχιτεκτονική της παγκόσμιας ασφάλειας και ανάπτυξης. Το κρίσιμο, επομένως, ερώτημα που τίθεται είναι ποια παγκόσμια τάξη θα εγκατασταθεί για τις πολλές δεκαετίες που έχουμε μπροστά μας».
Ως προς τα καθαρώς ελληνορωσικά, ο Καραμανλής αναφέρθηκε στη ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ της διμερούς οικονομικής, εμπορικής και αμυντικής συνεργασίας. Ειδικά για τις εξοπλιστικές μας ανάγκες, ο έλληνας πρωθυπουργός, μετά την απόφαση του ΚΥΣΕΑ να προμηθευτεί η χώρα μας 420 τεθωρακισμένα τύπου ΒΜΡ-3 από τη Ρωσία, σημείωσε ότι η αμυντική συνεργασία επεκτείνεται σε πάρα πολλούς τομείς, αλλά «δεν μπορεί να γίνει πρόβλεψη για το πού και σε ποιες άλλες πτυχές θα ξεδιπλωθεί στο μέλλον». Παράλληλα, ο ρώσος πρόεδρος υπήρξε θετικός στη συμπαραγωγή με την ελληνική πλευρά οπλικών συστημάτων και μάλιστα στο ελληνικό έδαφος.
Κάθε άλλο παρά άνευ σημασίας είναι η δέσμευση του Κώστα Καραμανλή ότι θα ιδρυθεί τμήμα Σλαβικών Σπουδών στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ότι από την επόμενη σχολική χρονιά θα εισαχθεί πιλοτικά η διδασκαλία της ρωσικής, ως γλώσσας επιλογής, σε ορισμένα σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης – γεγονότα αμφότερα που ικανοποίησαν βαθύτατα τους αξιωματούχους της φίλης χώρας. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, η έμμεση υπόμνηση ότι το Πανεπιστήμιο Αθηνών έχει την προσωνυμία «Καποδιστριακό» –ο Ιωάννης Καποδίστριας υπήρξε υπουργός Εξωτερικών του τσάρου Αλέξανδρου Α΄ πριν οριστεί κυβερνήτης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους από την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας το 1928– χαροποίησε τους οικοδεσπότες της ελληνικής αποστολής, όσους από αυτούς τουλάχιστον γνωρίζουν τους ιστορικούς δεσμούς των δύο χωρών μας.
Θα ήταν ανούσιος πλεονασμός να υπογραμμίσω ότι το ταξίδι του Κώστα Καραμανλή και της συνοδείας του στη Μόσχα στέφθηκε από μεγάλη επιτυχία. Το αποδεικνύει ανάγλυφα –και εξ αντιδιαστολής– το δημοσίευμα του «Εconomist» που χαρακτήρισε την Ελλάδα «Δούρειο Ίππο του Πούτιν», καθώς και τα δηλητηριώδη βέλη που εκτοξεύονται και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. (Μόνο όταν σε υπολογίζουν, σε συκοφαντούν και σου επιτίθενται. Αυτό αποτελεί κανόνα στις διεθνείς –και όχι μόνο– σχέσεις).
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Θα ήθελα να ζητωκραυγάσω υπέρ του Καραμανλή για τα αποτελέσματα του ταξιδιού του στη Μόσχα. Με εμποδίζει όμως να το πράξω η λανθασμένη απόφασή του να μεταβεί επισήμως στην Άγκυρα μετά τις πρόσφατες -και πολλαπλές- εχθρικές ενέργειες της γείτονος εις βάρος της χώρας μας.