Σε θέση μάχης: εξοπλισμοί ουσίας ή πόλεμος συμφερόντων;

Οι πληροφορίες ανέφεραν ότι πρόκειται για μια εσπευσμένη προμήθεια που δεν είναι απαραίτητη λόγω της επικείμενης προμήθειας άλλων 15 ελικοπτέρων. Εμμέσως, δηλαδή, οι πληροφορίες παραπέμπουν σε μία ακόμη προμήθεια αδιαφάνειας και εξυπηρέτησης συμφερόντων. Το «Παρόν» έψαξε το θέμα. Αυτά που ανακαλύψαμε καταρρίπτουν πολλούς μύθους και σκιαγραφούν μια νέα πραγματικότητα. Στην ένδεια των εξοπλισμών επί κυβερνήσεων Νέας Δημοκρατίας, τα κάθε λογής συμφέροντα αναπροσαρμόζουν την στρατηγική τους και χρησιμοποιούν τη διασπορά δήθεν έγκυρων πληροφοριών για να «κάψουν» την όποια προμήθεια και να την κατευθύνουν εκεί που θέλουν. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Το 2000 υπεγράφη η σύμβαση για την προμήθεια 4 ελικοπτέρων Έρευνας και Διάσωσης Μάχης, τύπου Super Puma, η οποία προέβλεπε και το δικαίωμα εξάσκησης προαίρεσης (option) για την επιπλέον προμήθεια 2 ομοιότυπων ελικοπτέρων. Το κόστος μόνο για την προμήθεια των τεσσάρων ελικοπτέρων ήταν περίπου 60 εκ. ευρώ, ενώ η σύμβαση προέβλεπε και την προμήθεια υλικών υποστήριξης, καθώς και παροχή υπηρεσιών υποστήριξης και εκπαίδευσης.

Το 2002 εγκρίθηκε η προμήθεια άλλων δύο ελικοπτέρων Super Puma κάνοντας χρήση του option, με κόστος 34 εκ. ευρώ και περιελάμβανε, εκτός από την προμήθεια των 2 ελικοπτέρων, την παγιοποίηση της τελικής διαμόρφωσης των μέσων, καθώς και επιπλέον προγράμματα εκπαίδευσης.

Το 2004 εκφράσθηκε η αναγκαιότητα από το υπουργείο Υγείας για την άμεση απόκτηση 2 ελικοπτέρων με διαμόρφωση MEDEVAC (υγειονομικής εκκένωσης), λόγω της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Στα πλαίσια αυτά άλλαξε η διαμόρφωση των ελικοπτέρων του option από CSAR σε MEDEVAC, προκειμένου να καλυφθούν το ταχύτερο δυνατό οι απαιτήσεις του υπουργείου Υγείας. Μετά από κάποιο διάστημα, το υπουργείο Υγείας επέστρεψε τα 34 εκατ. ευρώ στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Τώρα λοιπόν, η Αεροπορία θέλει να χρησιμοποιήσει αυτά τα χρήματα, που αφορούν ελικόπτερα Super Puma, για να αγοράσει ελικόπτερα της ίδιας μάρκας.

Έλα όμως που οι «έγκυρες» πληροφορίες άλλα θέλουν… Η προμήθεια αποτελεί, λένε, «εντολή» της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Άμυνας στο ΓΕΑ. Είναι σωστή η «εντολή» της πολιτικής ηγεσίας (που σημειωτέον δεν υπήρξε ποτέ); Όχι, λένε οι «έγκυρες» πληροφορίες, γιατί δεν επίκειται πόλεμος για να αγοράσουμε ελικόπτερα CSAR..

Το «Παρόν» ρίχνει σήμερα άπλετο φως στον πόλεμο Έρευνας και Διάσωσης που διαδραματίζεται στο Αιγαίο, με στοιχεία που δεν επιδέχονται διάψευση.

Η αποστολή Έρευνας/Διάσωσης (Ε/Δ) (Search And Rescue – SAR) σε ολόκληρο το ελληνικό FIR έχει ανατεθεί στην Πολεμική Αεροπορία. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται 6 ελικόπτερα Agusta (ΑΒ-205) και 4 ελικόπτερα Super Puma που ανήκουν στο Λιμενικό. Η Π.Α. διαθέτει επίσης 4 ελικόπτερα Super Puma σε ρόλο Έρευνας/Διάσωσης Μάχης (Combat Search And Rescue – CSAR) με σκοπό τη διάσωση προσωπικού σε περιόδους επιχειρήσεων, καθώς και τα 2 ελικόπτερα Super Puma με δυνατότητα MEDEVAC.

Τα ελικόπτερα ΑΒ-205 έχουν περιορισμένες δυνατότητες για την εκτέλεση της αποστολής τους, σε σχέση με τα ελικόπτερα Super Puma. Η εμβέλεια, η αυτονομία τους, αλλά και η δυνατότητα μεταφοράς τους είναι συγκριτικά υποδεέστερες. Επιπλέον, η απουσία σύγχρονου εξοπλισμού στα ΑΒ-205 περιορίζει σοβαρά την αποτελεσματικότητά τους, ιδιαίτερα σε αποστολές τη νύχτα, όπως και με άσχημο καιρό.

Για τους λόγους αυτούς η μεγάλη πλειοψηφία των αποστολών Έρευνας/Διάσωσης ανατίθεται σε ελικόπτερα Super Puma (SAR και CSAR) με αποτέλεσμα άνθρωποι και μηχανές να λειτουργούν στα όριά τους για να καλύπτουν τις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις. Παράλληλα, στα ελικόπτερα Super Puma (SAR και CSAR) ανατίθενται σε καθημερινή βάση και αποστολές αεροδιακομιδών, γεγονός που σε συνδυασμό με τη χρήση τους σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών (πλημμύρες, φωτιές, ρίψη εφοδίων) δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Αυτό έχει άμεση επίπτωση στις απαιτήσεις εκπαίδευσης τόσο των πληρωμάτων όσο και της ειδικής δύναμης του προσωπικού που επανδρώνει τα ελικόπτερα CSAR σε πολεμική περίοδο, αλλά και στις απαιτήσεις συντήρησης που αυξάνονται κατακόρυφα, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα των μέσων.

Η άμεση απόκτηση 2 ελικοπτέρων Super Puma CSAR μπορεί να εξασφαλίσει επαρκώς τις αυξημένες επιχειρησιακές ανάγκες, θα συμβάλλει αποτελεσματικά στη ρεαλιστική εκπαίδευση του προσωπικού, αλλά κυρίως θα αυξήσει κατακόρυφα τη δυνατότητα Έρευνας – Διάσωσης σε ολόκληρο το FIR, ημέρα και νύχτα και ιδιαίτερα κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες.

Η απαίτηση για την αμεσότητα της προμήθειας 2 ελικοπτέρων Super Puma CSAR σχετίζεται με τις ολοένα αυξανόμενες δυνατότητες της Τουρκίας σε επιχειρήσεις/αποστολές CSAR και Έρευνας – Διάσωσης στο Αιγαίο. Δεν πρέπει να παραγνωρίζεται από κανέναν ότι η Τουρκία εδώ και χρόνια προβάλλει αυτές τις δυνατότητές της ώστε να γίνει αποδεκτό διεθνώς ότι μπορεί να αναλάβει την ευθύνη Έρευνας-Διάσωσης στο μισό Αιγαίο, εις βάρος της Ελλάδας!

Οι δυνατότητες αυτές της Τουρκίας αναδεικνύονται μέσα από συχνές ασκήσεις τους στο Αιγαίο. Βέβαια ο «ισολογισμός» πραγματικών περιστατικών επιτυχούς Έρευνας – Διάσωσης στο Αιγαίο δίνει την υπεροχή στην Π.Α., αλλά η γεωμετρικά αυξανόμενη προσπάθεια -σε μέσα και σχεδιασμό- των γειτόνων περιπλέκει σοβαρά το θέμα. Πλέον ο «ειρηνικός πόλεμος» στο Αιγαίο περιλαμβάνει την Ε/Δ αλλά και την Ε/Δ Μάχης, όπως δραματικά έδειξε η περίπτωση του ήρωα Ηλιάκη.

Στο εξοπλιστικό πρόγραμμα 2006-2010 φαίνεται να υπάρχει η πρόβλεψη για την απόκτηση 15 σύγχρονων ελικοπτέρων SAR. Μελλοντικά το έργο της Έρευνας – Διάσωσης θα μπορεί να αναληφθεί εξ ολοκλήρου από αυτά τα 15 ελικόπτερα. Τότε τα ελικόπτερα Super Puma CSAR μπορούν να έχουν μόνο «επικουρικό» ρόλο στον τομέα της Έρευνας/Διάσωσης, με αποτέλεσμα τα πληρώματα των Super Puma (CSAR) να αφοσιωθούν στην κύρια επιχειρησιακή αποστολή τους,

Η εμπειρία της Π.Α. με τα Ε/Π Super Puma είναι απόλυτα θετική. Τα δύο προς προμήθεια ελικόπτερα C/SAR προβλέπεται να είναι του ίδιου τύπου και της ίδιας βασικής διαμόρφωσης. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται ομοιοτυπία με αποτέλεσμα την άμεση ενσωμάτωσή τους στην υπόλοιπη «δύναμη», ουσιαστικά με μηδενικό κόστος, λόγω της αξιοποίησης της υπάρχουσας υποδομής υποστήριξης – συντήρησης. Κυρίως όμως, η απόκτηση των δύο Super Puma C/SAR σημαίνει την άμεση «επιχειρησιακή» τους εκμετάλλευση τόσο στις ιδιαίτερα αυξημένες απαιτήσεις στην ειρήνη όσο και σε τυχόν περίοδο επιχειρήσεων.

Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι χρειαζόμαστε ελικόπτερα Έρευνας και Διάσωσης άμεσα. Ο τύπος των δύο ελικοπτέρων επιβάλλεται να καθοριστεί από τη μέχρι σήμερα θετική εμπειρία που έχει αποκομίσει η Αεροπορία από την αξιοποίηση των μέσων Έρευνας και Διάσωσης. Με άλλα λόγια δηλαδή, θα μπορούσε να υποθέσει κάποιος ότι η όλη «φασαρία» γίνεται από ανταγωνιστικά συμφέροντα στον χώρο των ελικόπτερων.

Και έτσι γεννώνται διάφορα ερωτήματα που χρήζουν απάντησης από όλους.

• Γιατί υπάρχει λυσσαλέα αντίδραση, όταν δυναμώνει η ισχύς των Ενόπλων Δυνάμεων;

Τελικά, αγοράζουμε όπλα για την άμυνα της χώρας ή για τις τσέπες των κάθε είδους συμφερόντων;

• Γιατί η προμήθεια ενός δοκιμασμένου, και κατά κοινή ομολογία επιτυχημένου, οπλικού συστήματος τίθεται εν αμφιβόλω και από ποιους; Τελικά, θέλουμε όπλα για άμυνα ή για τον πλουτισμό ορισμένων;

• Γιατί σπιλώνεται η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, όταν καταβάλλει προσπάθειες να ενισχύσει το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων; Τελικά, το μόνο κριτήριο για τους εξοπλισμούς είναι η διασύνδεση επιτηδείων συμφερόντων – πολιτικών – στρατιωτικών;

• Γιατί δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν η τουρκική απειλή, όταν δημοσιεύονται ανυπόστατες καταγγελίες για τις εξοπλιστικές προμήθειες της χώρας; Είναι σύμπτωση ή ηθελημένη ενέργεια; Τελικά, μήπως ορισμένοι χρησιμοποιούνται, χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται;

• Γιατί οι αποφάσεις για εξοπλιστικές προμήθειες, που πρέπει να γίνονται προς όφελος των μαχόμενων σε καθημερινή βάση χειριστών των οπλικών συστημάτων, πρέπει να λαμβάνονται με γνώμονα τις αντιπαραθέσεις και τα ίδια συμφέροντα των ανταγωνιστικών εταιρειών και των ελλήνων αντιπροσώπων – εκπροσώπων τους;

Τέλος, επαναλαμβάνουμε ότι τα χρήματα που διαθέτει αυτή την στιγμή η Αεροπορία αφορούν ελικόπτερα Super Puma. Πώς λοιπόν μπορούν να διατεθούν τα χρήματα αυτά για προμήθεια άλλου τύπου ελικοπτέρων;

Είναι γεγονός ότι, αν υπήρχε από την αρχή (το 2000) σωστός προγραμματισμός για την απόκτηση ελικοπτέρων Έρευνας και Διάσωσης, σήμερα η χώρα δεν θα βρισκόταν σ’ αυτήν τη δυσμενή θέση. Η Τουρκία διαθέτει τετραπλάσιο αριθμό ελικοπτέρων και αεροσκαφών Έρευνας και Διάσωσης από την Ελλάδα. Με απλά λόγια, προκύπτει αβίαστα η επείγουσα αναγκαιότητα της προμήθειας.