Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1 Μεγάλες θα είναι οι απώλειες των «ευαγών ιδρυμάτων» και των εταιρειών διαχείρισης κερδοσκοπικών κεφαλαίων που χορηγούσαν αφειδώς στεγαστικά δάνεια σε μειωμένης φερεγγυότητας δανειολήπτες, με υψηλά επιτόκια. Τα κανόνια που έσκασαν χτύπησαν κατά πρώτο λόγο τις αμερικανικές τράπεζες και τις «επενδυτικές» εταιρείες και σε ελάχιστες περιπτώσεις χτυπήθηκαν και ευρωπαϊκές τράπεζες (όπως για παράδειγμα η μεγαλύτερη τράπεζα της Ελβετίας, η UBS, και η βρετανική Northern Rock) που και αυτές επιδίδονταν στο ευγενές σπορ της κερδοσκοπίας. Η πιστωτική αυτή κρίση θα στοιχίσει γύρω στα 200 δισ. δολάρια στις τράπεζες και στις επενδυτικές εταιρείες, σύμφωνα με τους υπολογισμούς αναλυτών της χρηματοπιστωτικής αγοράς, για την απόσβεση των επισφαλών απαιτήσεων. Το ωραίο είναι ότι οι νοσηροί εγκέφαλοι που σοφίστηκαν τη μεταφορά της τοκογλυφίας στο τραπεζικό σύστημα είχαν θεοποιηθεί και χαρακτηρίζονταν ιδιοφυΐες στα χρηματοπιστωτικά θέματα και πανέξυπνοι τραπεζίτες. Και χόρτασαν με υψηλές αμοιβές και γιγαντιαία μπόνους. Τώρα, οι αμερικανικές τράπεζες που επλήγησαν από την κρίση έσπευσαν να πετάξουν στον δρόμο όλους αυτούς τους θεοποιημένους αδίστακτους εξυπνάκηδες, πολλοί από τους οποίους είχαν κατορθώσει να φτάσουν στην κορυφή της ιεραρχίας, παραγκωνίζοντας έντιμους και πολύ μορφωμένους συναδέλφους τους, που διαφωνούσαν με την είσοδο της τοκογλυφίας στις τράπεζες και συνιστούσαν εφαρμογή των τραπεζικών κριτηρίων για όλες τις χορηγήσεις δανείων. Εξυπνοφάνεια και τιμωρία! Ή η θεοποίηση της κατεργαριάς.
2 Τα διοικητικά συμβούλια και οι μέτοχοι των τραπεζών και των εταιρειών που είχαν αγαλλιάσει με τις «επιτυχίες» των εξυπνάκηδων που πουλούσαν τα «έξυπνα» αυτά τραπεζικά προϊόντα, καθώς εισέπρατταν κέρδη εκατομμυρίων δολαρίων, τώρα καλούνται να καλύψουν ζημίες αρκετών δισεκατομμυρίων. Για παράδειγμα, η παγκοσμίως γνωστή Morgan Stanley τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο παρουσίασε ζημίες από επισφαλή στεγαστικά δάνεια, ύψους 3,7 δισ. δολαρίων, και ο διευθύνων σύμβουλος Τζον Μακ πετάχτηκε έξω. Τα ίδια έπαθε και ο ομόλογός του της Citigroup Τσαρλς Πρινς, καθώς τα μειωμένης φερεγγυότητας δάνεια της τράπεζας αυτής υπολογίζονται στα 11 δισ. δολάρια περίπου. Ήδη μέχρι τώρα έχουν φτάσει στα 6 δισ. δολάρια. Της γνωστής και μη εξαιρετέας Merrill Lynch οι ζημίες από επισφαλή δάνεια έχουν φτάσει στα 8,4 δισ. δολάρια. Και η ιστορία φαίνεται ότι θα συνεχιστεί. Ο γενικός διευθυντής της εταιρείας Στάνλεϊ Ο’ Νιλ φυσικά απομακρύνθηκε με «συνοπτικές διαδικασίες». Αυτές είναι οι μέχρι τώρα ζημίες των πολύ γνωστών αμερικανικών εταιρειών. Στην Ευρώπη τώρα η πιστωτική επέκταση σε επισφαλή στεγαστικά δάνεια ήταν πολύ περιορισμένη. Η ελβετική UBS το προηγούμενο τρίμηνο (Ιούλιος – Αύγουστος – Σεπτέμβριος) προέβη σε αποσβέσεις δανείων ύψους 4,4 δισ. δολαρίων, χωρίς να αποκλείεται η εμφάνιση και άλλων επισφαλών απαιτήσεων.
Η Deutsche Bank μέχρι τώρα παρουσιάζεται με επισφαλή δάνεια ύψους 2,2 δισ. ευρώ. Και της βρετανικής Northern Rock οι ζημίες δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη. Να δούμε πού θα πάει αυτή η ιστορία της χρηματοπιστωτικής κρίσης στις ΗΠΑ.
3 Οι αναλυτές που παρακολουθούν λεπτομερώς τα δρώμενα στις χρηματοπιστωτικές αγορές υπολογίζουν ότι το σύνολο των χορηγήσεων σε στεγαστικά δάνεια μειωμένης φερεγγυότητας στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη ανέρχεται στο ποσόν των 1,2 τρισ. δολαρίων που φυσικά δεν θα ανήκουν όλα σε αφερέγγυους δανειολήπτες. Υπολογίζεται ότι οι ζημίες τελικά θα υπερβούν τα 200 δισ. δολάρια και μπορεί μέχρι το τέλος της επόμενης χρονιάς να φτάσουν τα 300 ή ακόμα και τα 400 δισ. δολάρια, καθώς συνεχώς προστίθενται και νέα «μη εξυπηρετούμενα» στεγαστικά δάνεια. Βέβαια τα ποσά αυτά είναι ικανά για να τιμωρηθούν οι τοκογλυφικές πρακτικές των τραπεζών και των κερδοσκοπικών κεφαλαίων, σε καμιά όμως περίπτωση δεν μπορούν να προκαλέσουν κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Το κέρδος θα είναι ότι πολλές εταιρείες που διαχειρίζονται κερδοσκοπικά κεφάλαια θα εξαφανιστούν και οι τράπεζες θα αρχίσουν να εφαρμόζουν αυστηρότερα κριτήρια στην πιστωτική τους επέκταση. Δημιουργούνται με άλλα λόγια οι προϋποθέσεις της εξυγίανσης της διεθνούς χρηματοπιστωτικής αγοράς, που καθημερινά διαπράττει πλήθος ανομημάτων εις βάρος των δανειοληπτών, αλλά πολλές φορές και εις βάρος των εθνικών οικονομιών, κυρίως των αναπτυσσόμενων χωρών.