Τα τερτίπια στη Σοφοκλέους

Οι τελευταίες αναταράξεις στην οδό Σοφοκλέους ας μη μας εκπλήσσουν πια. Γιατί και αυτήν τη φορά επαναλήφθηκαν στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά τα γνωστά τερτίπια και οι επενδυτικές συμπεριφορές που επί 35 τώρα χρόνια δημιούργησαν αμέτρητα θύματα. Αυτές οι συμπεριφορές ήταν συνήθεις σε όλους τους, δώδεκα έως τώρα, καθοδικούς κύκλους μετά το 1970. Και είναι συχνότερες και περισσότερες όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκειά τους. Από την έναρξη του σημερινού καθοδικού κύκλου, ο οποίος σηματοδοτήθηκε κυρίως από την απότομη πτώση των τιμών των μετοχών τον Σεπτέμβριο του 1999 και συνεχίζεται επί οκτώ χρόνια, είχαμε υπογραμμίσει πολλές φορές και ιδιαίτερα στο βιβλίο μας «Της Σοφοκλέους το Κάγκελο» ότι η διάρκειά του μπορεί να φθάσει έως τα δέκα χρόνια! Η πρόγνωσή μας αυτή για τη μεγάλη διάρκεια που θα έχει ο σημερινός καθοδικός κύκλος προέκυπτε από την εμπειρία και τα στατιστικά στοιχεία των δώδεκα προηγούμενων ανοδικών – καθοδικών κύκλων και στηριζόταν στις ακόλουθες διαπιστώσεις:

Πρώτον, τα «θύματα» που άφησε ο ανοδικός κύκλος και πύκνωσαν κατά τη διάρκεια του συνεχιζόμενου καθοδικού κύκλου ήταν σαφώς περισσότερα από τα αντίστοιχα των προηγούμενων κύκλων. Αυτό σημαίνει, όπως προκύπτει από την εμπειρία των προηγούμενων κύκλων, ότι ένας καθοδικός κύκλος τελειώνει και αρχίζει ένας νέος ανοδικός, μόλις ολοκληρωθεί η «αυτοκάθαρση».
Δεύτερον, για να γίνει όμως η «αυτοκάθαρση» πρέπει τα «θύματα», που έμειναν στο χρηματιστήριο και κράτησαν και κρατούν τα χαρτιά τους, παρά τη δραματική απομείωση των κεφαλαίων τους, να καλύψουν το χαμένο τουλάχιστον έδαφος, παρακολουθώντας καθημερινώς τις τρέχουσες τιμές των μετοχών τους και ρευστοποιώντας το χαρτοφυλάκιό τους μόλις διαπιστώσουν ότι οι τιμές προσεγγίζουν ή ξεπερνούν έστω και για λίγο το κόστος κτήσης τους.
Τρίτον, η διαδικασία όμως αυτή προϋποθέτει σοβαρότητα και σύνεση στη χρηματιστηριακή αγορά και, κυρίως, διακυμάνσεις στις τιμές, που, με μικρές πάλι προσεκτικές διορθώσεις, να ανεβάζουν διακριτικά τον Δείκτη Τιμών Μετοχών, για να μην προκληθεί αθρόα προσφορά και, φυσικά, απότομη πτώση του χρηματιστηρίου. Είναι αλήθεια ότι σε όλη αυτήν την περίοδο του καθοδικού κύκλου, μετά το 2004, σημειώθηκαν τέτοιες «συνετές» διακυμάνσεις, και ταυτόχρονη, σταδιακή άνοδος του Δείκτη Τιμών Μετοχών, οι οποίες επέτρεπαν τη σταδιακή φυγή των «θυμάτων» με ρευστοποίηση των μετοχών τους, που πριν από λίγα χρόνια τις θεωρούσαν «πετσετάκια»!
Φαίνεται όμως ότι, παρά τη σημαντική σταδιακή άνοδο του Δείκτη Τιμών Μετοχών, δεν έφυγαν από το χρηματιστήριο όλα τα θύματα του προηγούμενου κύκλου. Είτε διότι δεν είχαν προσεγγίσει οι τιμές το κόστος κτήσης των μετοχών τους είτε διότι, πειθόμενοι τοις γνωστοίς ρήμασι «παπαγάλων», πίστευαν ότι θα συνεχισθεί η ανοδική πορεία του χρηματιστηρίου και θα γίνουν «πλούσιοι»! Το σίγουρο όμως είναι ότι δεν έγινε ακόμη η «αυτοκάθαρση», δεν «καθάρισε» ο πυθμένας από τα «φύκια» που είχαν γίνει μεταξωτές κορδέλες, δεν ηρέμησε η αγορά και δεν έγιναν μαθήματα τα παθήματα. Και είναι γνωστό ότι τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα μόνο στα ψάρια και στους αδαείς επενδυτές του χρηματιστηρίου.
Αυτό το «οσφράνθηκαν» ως μεγάλη ευκαιρία οι γνωστοί «γυρολόγοι» της παγκοσμιοποίησης και ήρθαν να βγάλουν πάλι ένα γερό μεροκάματο, όπως και το 1999. Αυτό το πέτυχαν ρίχνοντας έναν σμπάρο και πετυχαίνοντας δύο τρυγόνια: Μπήκαν στα χαμηλά του χρηματιστηρίου και προκάλεσαν σταδιακή άνοδο των τιμών με την αγορά μετοχών. Και μόλις βλέπουν ότι επιτυγχάνεται ο στόχος τους βρίσκουν την ευκαιρία (πάντα βρίσκουν την ευκαιρία οι κερδοσκόποι, με κάποια διεθνή κρίση ή κάποιο ντόπιο δυσάρεστο γεγονός) να ρευστοποιήσουν τις μετοχές τους (με κέρδη φυσικά!).
Ποιες είναι οι προοπτικές; Απλούστατα, αυτές οι απότομες και αδικαιολόγητες διακυμάνσεις, που μυρίζουν πάντοτε κερδοσκοπικά παιχνίδια, παρατείνουν τη διάρκεια του καθοδικού κύκλου και απομακρύνουν ακόμη περισσότερο την έναρξη ενός νέου ανοδικού. Έως τότε χρειάζεται προσοχή, σύνεση και, προπάντων, χρηματιστηριακή παιδεία. Ου παντός πλειν ες Σοφοκλέους…