Άμεση δημοκρατία
Πρωτόγνωρη, γιατί κινητοποίησε πολίτες καθ’ άπασα την επικράτεια, προβληματίζοντάς τους σε ένα πολιτικό σκεπτικό και σε μια αναζήτηση που ανεπτύχθησαν εφ’ όλης της ύλης σε έναν πραγματικά έντονο και συγκρουσιακό πολιτικό διάλογο. Έναν διάλογο που δυστυχώς, ενίοτε, έφτανε τα όρια της απρέπειας- δίνοντας ερεθίσματα καλλιέργειας και ανάπτυξης της πολιτικής σκέψης στον απλό ψηφοφόρο και στην κοινωνία ολόκληρη ως συλλογικό υποκείμενο κατά έναν τρόπο που σαφώς καλλιεργεί τα θετικά ανακλαστικά των πολιτών ως προς τη δυνατότητα και κυρίως την ικανότητα συμμετοχής τους στα κοινά. Το γεγονός αυτό από μόνο του, δηλαδή η διαδικασία, τουτέστιν ο τρόπος, αποτελεί μια συμβολή, θετική θα λέγαμε, στην πολιτική ζωή του τόπου υπό την έννοια ότι αναβαθμίζει την πολιτική κουλτούρα της χώρας, αφού πολιτική κουλτούρα σημαίνει ουσιαστικά θέληση, δυνατότητα και ικανότητα συμμετοχής.
Έχουμε επανειλημμένως υπογραμμίσει και απ’ αυτήν τη στήλη πως η αναβάθμιση της πολιτικής κουλτούρας του τόπου προϋποθέτει γνώση και η γνώση οδηγεί στην ικανότητα θετικής και εναργούς συμμετοχής των πολιτών στα κοινά, όχι υπό την έννοια της δημοψηφισματιακής δημοκρατίας τόσο, όσο, πολύ περισσότερο, υπό το πρίσμα της διαρκώς αναβαθμιζόμενης βούλησης και ικανότητας συμμετοχής, που προϋποθέτει όπως είπαμε πιο πάνω, μια καλή και ώριμη γνώση των θεμάτων που τους αφορούν. Το γεγονός δηλαδή ότι συμμετείχαν δεκαεξάχρονοι στη σημαντική αυτή διεργασία της ψηφοφορίας δεν μπορεί να εντάσσεται στη θετική εξέλιξη των πραγμάτων υπό την έννοια ότι οι δεκαεξάχρονοι, εξ αντικειμένου, δεν είναι σε θέση να κρίνουν ώριμα και με γνώση, κυρίως δε να καθορίσουν τις πολιτικές εξελίξεις του τόπου. Όπως δεν μπορούν οι δεκαεξάχρονοι να κρίνουν, και, πολύ περισσότερο, να κατακρίνουν το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας και να υποβάλουν αιτήματα αναμόρφωσής του που αφορά στη φιλοσοφία και στη σύλληψη αυτού του συστήματος. Όμως, παρά ταύτα, σημειώνουμε και πάλι πως η εκλογή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ από τη βάση, τρόπον τινά, αποτελεί αναμφισβήτητα ένα γεγονός που συμβάλλει στην εδραίωση και καθιέρωση της εσωτερικής δημοκρατίας στα πολιτικά κόμματα και προάγει την πολιτική κουλτούρα του τόπου. Πέραν τούτου, όμως, οφείλει κανείς να υπογραμμίσει πως η έννοια της άμεσης δημοκρατίας, που αποτελεί ένα ζητούμενο στη δύσκολη για τη δημοκρατία εποχή μας, όπου η μεντιοκρατία υποκαθιστά μερικές φορές το δημοκρατικό γίγνεσθαι και εκφυλίζει το αξιακό σύστημα του δημοκρατικού πολιτεύματος, συνδέεται κατ’ εξοχήν με τις τοπικές κοινωνίες και την ανάπτυξη των δημοκρατικών διεργασιών συμμετοχής στο πλαίσιο ενός αποκεντρωμένου δημοκρατικού συστήματος που παραπέμπει στο συλλογικό υποκείμενο των τοπικών κοινωνιών σε ένα αποκεντρωμένο δημοκρατικό πολιτικό σύστημα. Είναι γνωστό πως η δημοκρατία αφορά στη θέληση και ικανότητα συμμετοχής κοινωνικών ομάδων που είναι σε θέση, χωρικά ή χωροταξικά, να αναπτύξουν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο τις διεκδικήσεις, να προτάξουν τα αιτήματά τους σε ένα πλαίσιο κοινωνικών ομάδων που έχουν άμεσο ενδιαφέρον για επίλυση προβλημάτων που τους αφορούν και των οποίων τη διευθέτηση διεκδικούν ενεργά και άμεσα σε καθορισμένο θεσμικό πλαίσιο.
Αυτό σημαίνει πως το πολιτικό μας σύστημα με αυτήν την αφορμή, αλλά κυρίως με αφετηρία τις καταστροφικές φωτιές, οφείλει να προχωρήσει σε διαδικασίες ουσίας ως προς την ενίσχυση και ενδυνάμωση, με παράλληλη εξυγίανση της τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε οι πολίτες και οι δημότες εν προκειμένω να αποκτήσουν τη θεσμική και πολιτική δυνατότητα της συμμετοχής με γνώση και ικανότητα, ώστε και το δημοκρατικό σύστημα ως διαρκής διαδικασία καταξίωσης του ανθρώπου και αυτοεκπλήρωσης της πολιτικής βούλησης του πολίτη να πραγματώνεται στην ουσία όσο και η χώρα ως κρατική δομή και πολιτικό σύστημα να μπορεί να επιλύει προβλήματα και να διευθετεί συγκρούσεις και αντιθέσεις.