Στα πρόθυρα εμφύλιου βρίσκονται πάλι τα Σκόπια!
Την Τετάρτη, τουλάχιστον οκτώ αλβανοί ένοπλοι έπεσαν νεκροί από τις σφαίρες σλάβων αστυνομικών στα αλβανικά χωριά Μπρόντετς, Βέιτσα και Βεσάλα, στην ορεινή βορειοδυτική περιοχή της ΠΓΔΜ. Κατά τα μέσα ενημέρωσης των Σκοπίων, οι νεκροί ήταν «μέλη εγκληματικών συμμοριών». Αυτή ήταν η μισή αλήθεια. Όντως η ομάδα των ενόπλων Αλβανών, που αποτελούσε τον στόχο της μεγάλης αστυνομικής επιχείρησης, δραστηριοποιείται στον χώρο του κοινού εγκλήματος.
Παράλληλα όμως είναι αλήθεια ότι αποτελείται από πρώην αντάρτες του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού (UCK) της ΠΓΔΜ, οι οποίοι συνεχίζουν να μάχονται για την ανεξαρτησία του Τετόβου και όλων των αλβανικών περιοχών της ΠΓΔΜ από τα Σκόπια. Τόσο στο Κόσοβο όσο και στην ΠΓΔΜ ο αγώνας για την ανεξαρτησία των Αλβανών διεξάγεται στα πεδία των μαχών από άτομα που φέρουν και τις δύο ιδιότητες, τόσο του αντάρτη όσο και του κακοποιού του κοινού ποινικού δικαίου, κάνοντας λαθρεμπόριο όπλων, εμπόριο ναρκωτικών, παράνομη διακίνηση γυναικών για κυκλώματα πορνείας κ.λπ.
Η άλλη είδηση που ήταν επίσης μονόστηλο πριν από τρεις εβδομάδες, στις 24 Οκτώβρη: Ομάδα ενόπλων Αλβανών έκανε ένοπλη επίθεση εναντίον αστυνομικής περιπόλου και σκότωσε έναν σλαβομακεδόνα αστυνομικό, τραυματίζοντας άλλους δύο.
Έτσι άρχισαν το 2001
Το σημείο υψηλού συμβολισμού είναι ότι η δολοφονία του αστυνομικού έγινε στο χωριό Τανούσεφτσι, ένα αλβανικό χωριό της ΠΓΔΜ στα σύνορα με το Κόσοβο, από όπου θεωρείται ότι ξεκίνησαν οι εμφύλιες συγκρούσεις Αλβανών και Σέρβων το 2001.
Τα γεγονότα δείχνουν να διαγράφουν νέο κύκλο. Τότε, τον Ιανουάριο του 2001, ένοπλοι Αλβανοί έκαναν επίθεση στο αστυνομικό τμήμα του χωριού Τέαρτσε, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό και τραυματίζοντας δύο άλλους, όλοι Σλαβομακεδόνες. Στις 24 Ιανουαρίου 2001 έφτασε στην αλβανική υπηρεσία της Ντόιτσε Βέλε μια προκήρυξη μιας άγνωστης μέχρι τότε οργάνωσης, του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού της ΠΓΔΜ, η οποία ανακοίνωσε ότι θα επακολουθήσει ένοπλος αγώνας «εναντίον των μακεδονικών αρχών κατοχής των αλβανικών εδαφών»!
Στις 16 Φεβρουαρίου του 2001, τηλεοπτικό συνεργείο που αποπειράθηκε να επισκεφτεί το χωριό Τανούσεφτσι συνελήφθη μέσα στο χωριό από ένοπλους αλβανούς αντάρτες, οι οποίοι άφησαν ελεύθερο το συνεργείο με την εντολή να μεταφέρει το μήνυμα να μην ξαναπατήσει Σλάβος στο χωριό!
Στις 18 Φεβρουαρίου 2001, δύο ημέρες αργότερα, έγινε από τους Σλαβομακεδόνες μεγάλη επιχείρηση του στρατού και της αστυνομίας, για να «ανακαταλάβουν» το Τανούσεφτσι, σκοτώνοντας και τον 22χρονο Αλβανό Μουσά Τζαφέρι και υποχρεώνοντας τους αλβανούς κατοίκους του χωριού σε μαζική φυγή προς το Κόσοβο.
Ο εμφύλιος είχε ήδη αρχίσει…
Αδύνατη η συμβίωση
Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται οι εξελίξεις και τώρα. Πρώτα πρώτα η εξόντωση οκτώ αλβανών κακοποιών-ανταρτών αποκλείεται να μείνει χωρίς εκδίκηση. Πολύ σύντομα θα έχουμε επιθέσεις με νεκρούς εναντίον Σλάβων, πιθανότατα μελών των δυνάμεων ασφαλείας ή του στρατού.
Ταυτόχρονα, κλιμακώνεται η ένταση και στο πολιτικό επίπεδο. Πριν από δύο εβδομάδες παραιτήθηκε ο αλβανός πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου της ΠΓΔΜ Μαχμούντ Γιουσούφι. Κατήγγειλε ότι αιτία της παραίτησής του είναι το ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε διατάξεις του νόμου που επιτρέπουν την ανάρτηση των εθνικών συμβόλων των Αλβανών ή άλλων μειονοτήτων στους δήμους όπου ο πληθυσμός της μειονότητας ξεπερνάει το 20%. Ο νόμος αυτός είναι απόρροια της συμφωνίας της Αχρίδας, βάσει της οποίας έληξε ο εμφύλιος τον Αύγουστο του 2001. Μιας συμφωνίας που επιβλήθηκε με ισχυρότατη εξωτερική πίεση εκ μέρους της ΕΕ και των ΗΠΑ και η οποία εξειδικεύεται και επιτηρείται διαρκώς από τον Χαβιέρ Σολάνα, τον εκπρόσωπο της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, όλα αυτά τα χρόνια.
Οι Σλαβομακεδόνες συμφώνησαν μεν να εκχωρήσουν διάφορα δικαιώματα στους Αλβανούς, κάτω από ασφυκτική διεθνή πίεση και κυρίως κάτω από την αδυναμία τους να επιβληθούν επί των σκληροτράχηλων Αλβανών στο πεδίο της στρατιωτικής αναμέτρησης κατά τον εμφύλιο, αλλά προσπαθούν διαρκώς να πάρουν πίσω ό,τι μπορούν από αυτά στα οποία υποχώρησαν.
Αυτό προκαλεί εντάσεις και κάνει όλο και δυσκολότερη τη συμβίωση Αλβανών και Σλάβων. Οι δήμαρχοι των αλβανικών περιοχών δήλωσαν π.χ. ότι δεν πρόκειται να σεβαστούν την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου για τα εθνικά σύμβολα και θα συνεχίσουν να τα αναρτούν όποτε θέλουν. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι Αλβανοί της ΠΓΔΜ ως εθνικό σύμβολο έχουν τη… σημαία της Αλβανίας.
Δεν συζητούν τίποτα για το όνομα
Στο πλαίσιο αυτής της όξυνσης των σχέσεων με τους Αλβανούς, η σλαβομακεδονική ηγεσία των Σκοπίων επιδιώκει να κάνει επίδειξη ισχύος, για προφανείς εσωτερικούς λόγους, επιδεικνύοντας αδιαλλαξία απέναντι στην… Ελλάδα για το θέμα του ονόματος. Οι Σλάβοι θέλουν να «ψαρώσουν» τους αλβανούς συμπατριώτες τους, δείχνοντας ότι η κυβέρνηση των Σκοπίων έχει τόσο ισχυρές πλάτες στους Αμερικανούς και την ΕΕ ώστε μπορεί να περιφρονεί ακόμη και την κατά πολύ ισχυρότερη Ελλάδα!
Ξεκινώντας από αυτήν την αφετηρία, η ηγεσία της ΠΓΔΜ τορπίλισε τον νέο γύρο συνομιλιών υπό τον Νίμιτς πριν ουσιαστικά αρχίσει.
Με το που υπέβαλε ο Νίμιτς το γενικό πλαίσιο των συζητήσεων, βγήκε ο εθνικιστής και αμερικανοτραφής πρωθυπουργός Νικόλα Γκρουέφσκι και δήλωσε ότι τα Σκόπια… αρνούνται οποιαδήποτε συζήτηση!
«Υπάρχει ένα σημείο το οποίο εμείς οριστικά δεν μπορούμε να το αποδεχθούμε. Το σημείο αυτό αναφέρει ότι η Δημοκρατία της Μακεδονίας θα έπρεπε να υποδεχθεί όνομα για διεθνή χρήση, το οποίο είναι διαφορετικό από το συνταγματικό όνομα. Το σημείο αυτό που περιέχεται στο προσχέδιο-κείμενο είναι απορριπτέο για τη Δημοκρατία της Μακεδονίας και δεν μπορούμε να συνομιλούμε γι’ αυτό. Άρα η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας το απορρίπτει», δήλωσε επί λέξει.
Μιλώντας αργότερα στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της χώρας του, υπογράμμισε ότι «η ένταξη στο ΝΑΤΟ αποτελεί πρώτη προτεραιότητα, αλλά εάν ζητηθεί ως αντάλλαγμα η αλλαγή του συνταγματικού ονόματος, τότε αυτό απορρίπτεται κατηγορηματικά, ακόμη κι αν κοστίσει την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ».
Προκλητικότατα, μάλιστα, προεξόφλησε ότι η αντίδραση της Αθήνας θα παρακαμφθεί χάρη στη στήριξη που παρέχουν στα Σκόπια οι Αμερικάνοι: «Η Δημοκρατία της Μακεδονίας διαθέτει τεράστια υποστήριξη από όλες σχεδόν τις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ και κυρίως από τις ΗΠΑ. Η πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ τον Απρίλιο του επόμενου έτους είναι δεδομένη!», διακήρυξε.
Μετά τον δεξιό εθνικιστή πρωθυπουργό Γκρουέφσκι, στο θέμα παρενέβη και ο σοσιαλδημοκράτης Πρόεδρος της Δημοκρατίας Μπράνκο Τσερβενκόφσκι, ο οποίος δήλωσε ότι «η ηγεσία της Μακεδονίας έχει την πλήρη υποστήριξη του λαού και όλων των πολιτικών κομμάτων για τη διατήρηση του ονόματος».
Αναβολή της ένταξης
Οι θέσεις αυτές επισημοποιούν την αδιαλλαξία της ηγεσίας των Σκοπίων, η οποία είχε αποτυπωθεί χαρακτηριστικά και στη συνέντευξη που είχε δώσει στον «Ελεύθερο Τύπο» ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Αντόνιο Μιλοσόσκι, ο οποίος είχε πει και το περίφημο πλέον «η άσκηση βέτο είναι η στρατηγική των παράλογων ηττημένων», αναφερόμενος στην Ελλάδα. Πέρα από αυτά που λένε για εσωτερική κατανάλωση στη χώρα τους, η στάση των ηγετών των Σκοπίων υποδηλώνει ότι έχουν πειστεί και αυτοί ότι δεν υπάρχει πλέον περίπτωση να τους απευθυνθεί πρόσκληση από το ΝΑΤΟ για ένταξη, κατά τη Σύνοδο Κορυφής του ερχόμενου Απριλίου στο Βουκουρέστι.
Έτσι κι αλλιώς, αυτός ο γύρος διαπραγματεύσεων κατέστη δυνατός μόνο και μόνο επειδή η κυβέρνηση Καραμανλή έκανε μια μεγάλη υποχώρηση, αποδεχόμενη επίσημα ότι βάση συζήτησης αποτελεί η αναζήτηση σύνθετης ονομασίας, πράγμα που σημαίνει ότι η ονομασία αυτή θα περιέχει τη λέξη Μακεδονία ή παράγωγό της.
Από τη στιγμή που η κυβέρνηση έκανε την υποχώρηση, την οποία μέχρι στιγμής απορρίπτουν τα δύο τρίτα του ελληνικού λαού και ακόμη υψηλότερο ποσοστό των ψηφοφόρων της ΝΔ, άρχισε να κραδαίνει την απειλή του βέτο στην ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, προκειμένου να μην εστιαστεί η συζήτηση στην υποχώρησή της.
Πραγματικός στόχος της κυβέρνησης είναι να πειστούν οι Αμερικανοί ότι, μετά την υποχώρηση που έκανε, δεν έχει πια καμιά δυνατότητα να μη θέσει βέτο στην ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, ακόμη και με το όνομα ΠΓΔΜ.
Έτσι η Ουάσινγκτον θα είναι αναγκασμένη να μην απευθύνει πρόσκληση προς τα Σκόπια αυτήν τη φορά, ώστε να αποφύγει την εκδήλωση ανοιχτής κρίσης Ελλάδας – ΠΓΔΜ, που θα έφερνε μαζί της και την εκδήλωση νέου κύματος αντιαμερικανισμού στη χώρα μας.
Τι κερδίσαμε;
Η αναβολή λοιπόν και όχι η εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης θα είναι η κατάληξη αυτής της νέας φάσης, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις. Η σλαβοαλβανική ένταση μέσα στην ΠΓΔΜ περιορίζει ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες συμβιβασμού.
Μπαίνει το ερώτημα: Τι κέρδισε τελικά η κυβέρνηση Καραμανλή από την υποχώρησή της;
Σίγουρα κέρδισε μια καλύτερη αρχική τοποθέτηση του Νίμιτς, η οποία βοήθησε να εμφανιστούν τα Σκόπια αδιάλλακτα.
Αξιοσημείωτο τακτικό κέρδος, αλλά ανεπαρκές ως αντάλλαγμα για την υποχώρηση, αν δεν οδηγήσει σε συμβιβαστική λύση, κάτι που για την ώρα δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Αντιθέτως, η υποχώρηση θεωρείται πλέον οριστική και αμετάκλητη, παρά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων. Θα είναι δεδομένη, χωρίς κανένα αντάλλαγμα, σε επόμενη φάση συνομιλιών.
Είναι βέβαιο πως αυτό δεν συνιστά και εξαιρετική διαπραγματευτική τακτική…