Για πάντα Κίρχνερ
Το ερώτημα δεν προέκυψε τυχαία. Γεννήθηκε από τη στιγμή που η ίδια η υποψήφια πρόεδρος δεν μπήκε στον κόπο να παρουσιάσει κάποιο κυβερνητικό πρόγραμμα, ενώ ακόμη και ο ίδιος ο Νέστωρ Κίρχνερ δεν ένιωσε την ανάγκη να εξηγήσει στους αργεντινούς ψηφοφόρους για ποιον λόγο προτείνει για πρόεδρο της χώρας τη σύζυγό του…
Πίσω από τα αστεία που μπορούν να ειπωθούν, αυτό που επιβεβαιώθηκε μέσα από τη μακρά πολιτική σιωπή της Κριστίνα Φερνάντες είναι ότι το (ολόλαμπρο, πρέπει να ομολογήσουμε) δαχτυλίδι που της παρέδωσε ο σύζυγός της δεν ήταν παρά ένα τρικ για να παραμείνει η εξουσία στα χέρια τού ίδιου. Καθώς το Σύνταγμα της Αργεντινής απαγορεύει σε έναν πρόεδρο να παραμείνει στην εξουσία για περισσότερες από δύο συνεχόμενες θητείες, αν έβαζε υποψηφιότητα τώρα ο Κίρχνερ και εκλεγόταν – κάτι που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση – η τετραετία που μόλις ξεκινάει θα ήταν και η τελευταία του στην Κάσα Ροσάδα. Ορίζοντας όμως τη γυναίκα του, μηδένισε το δικό του πολιτικό κοντέρ κι έτσι μπορεί στις επόμενες εκλογές να διεκδικήσει εκ νέου την εξουσία, έχοντας μπροστά του τη δυνατότητα να κυβερνήσει για δύο ακόμη συνεχείς θητείες.
Το σχέδιό του μπόρεσε να προχωρήσει λόγω της τεράστιας δημοτικότητας που χαίρει αυτή τη στιγμή ο κεντροαριστερός Νέστωρ Κίρχνερ κι η οποία τον διευκόλυνε να μετατρέψει τις εκλογές σε δημοψήφισμα έγκρισης των πεπραγμένων του, χωρίς κανείς να ασχοληθεί με το πρόγραμμα της συζύγου του. Έτσι κέρδισε τις εκλογές η Κριστίνα Φερνάντες, που χωρίς να είναι η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει την προεδρία της Αργεντινής (καθώς είχε προηγηθεί η Ισαμπέλ Περόν, που διαδέχτηκε τον Χουάν Περόν μετά τον θάνατό του το 1974 ως το 1976, όπου ανατράπηκε από τη χούντα) είναι ωστόσο η πρώτη γυναίκα που εκλέγεται πρόεδρος. Προς απόδειξη το πολύ υψηλό ποσοστό που έλαβε -45%- στις εκλογές και η τεράστια απόσταση από τους δύο άλλους υποψηφίους: την επίσης κεντροαριστερή Ελίσα Καριό, που πήρε 23% και τον νεοφιλελεύθερο πρώην υπουργό Οικονομικών, Ρομπέρτο Λαβάνια, που -επιμένοντας να μιλάει για σκοινί στο σπίτι του κρεμασμένου- πήρε μόλις 17% των ψήφων. Η νίκη της Φερνάντες ήταν επίσης συντριπτική, γιατί αύξησε τις έδρες των Περονιστών στην κάτω βουλή και κέρδισε ακόμη τις 21 από τις 24 επαρχίες, όταν ο άντρας της το 2003 είχε κερδίσει μόνο 8 και είχε εκλεγεί με ποσοστό 22%!
Φιλολαϊκή οικονομική πολιτική
Έκτοτε όμως κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Ο Κίρχνερ, κυβερνήτης ως τότε μια πολύ πλούσιας πολιτείας του νότου που κολυμπάει στο πετρέλαιο, εισήλθε στο προεδρικό μέγαρο, όταν η σκόνη από την κινηματογραφική κατάρρευση της οικονομίας της Αργεντινής πλανιόταν ακόμη στον αέρα και χιλιάδες άνεργοι διαδήλωναν σχεδόν καθημερινά ενάντια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ο Κίρχνερ έγραψε στα παλαιότερα των υποδημάτων του τις πιο βασικές οδηγίες της σύγχρονης οικονομικής ορθοδοξίας, που οδήγησαν την Αργεντινή στη χρεοκοπία, και κατάφερε να ξαναστήσει την Αργεντινή στα πόδια της. Κρατώντας την ισοτιμία του εθνικού νομίσματος, του πέσο, σε πολύ χαμηλά επίπεδα, μπόρεσε να κάνει τις εξαγωγές ανταγωνιστικές και στη συνέχεια να τις εκτοξεύσει, δημιουργώντας χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Μείωσε τα επιτόκια και ενθάρρυνε την οικονομική δραστηριότητα στο εσωτερικό. Αποτέλεσμα αυτών των δύο μέτρων, που βοηθήθηκαν καθοριστικά από τη διεθνή άνοδο των τιμών των πρώτων υλών και των αγροτικών προϊόντων, ήταν να αυξάνεται το ΑΕΠ κατά 8% κάθε χρόνο, όταν πριν αναλάβει ο Κίρχνερ οι ρυθμοί μεγέθυνσης του ΑΕΠ ήταν στην καλύτερη περίπτωση μηδενικοί ή αρνητικοί και η χώρα είχε φθάσει να ανακοινώσει παύση πληρωμών, διακόπτοντας την αποπληρωμή του δυσθεώρητου εξωτερικού χρέους ύψους 100 δισ. δολαρίων. Τώρα αντίθετα, και συγκεκριμένα τον Ιανουάριο του 2006, η Αργεντινή αποπλήρωσε την τελευταία δόση των χρωστούμενών της προς το ΔΝΤ. Αυτό βέβαια το κατάφερε με τη βοήθεια του προέδρου της Βενεζουέλας, Ούγκο Τσάβες, ο οποίος συμφώνησε να συμμετάσχει στην αναχρηματοδότηση του χρέους της Αργεντινής, συμβάλλοντας με 5 δισ. δολάρια. Ο Κίρχνερ επίσης φορολόγησε τις εξαγωγικές επιχειρήσεις και αύξησε τα δημόσια έσοδα, ώστε να μπορεί με άνεση να επιδοτεί τις δημόσιες συγκοινωνίες και την ενέργεια, κρατώντας έτσι το βιοτικό επίπεδο του λαού σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο. Η μεγαλύτερη δε… ύβρις προς τη θεότητα της αγοράς ήταν οι έλεγχοι τιμών που επέβαλε σε μια σειρά βασικών προϊόντων και οι ουσιαστικές αυξήσεις που έδωσε σε πολλές κατηγορίες συνταξιούχων στηρίζοντας έτσι την ενεργό ζήτηση.
Και αντ’ αυτού… Κριστίνα Φερνάντες
«Η Αργεντινή αμφισβήτησε τη συμβατική οικονομική σοφία και κέρδισε», δήλωνε στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» της προηγούμενης Παρασκευής διακεκριμένος αμερικανός οικονομολόγος, για να συμπληρώσει στη συνέχεια ότι «το ΔΝΤ αντιτιθόταν στις περισσότερες από τις βασικές οικονομικές πολιτικές που συνέβαλαν στην ταχεία οικονομική ανάκαμψη της χώρας». Δεν είναι λοιπόν μονόδρομος ο νεοφιλελευθερισμός ούτε η λιτότητα…
Αποτέλεσμα των παραπάνω φιλολαϊκών πολιτικών ήταν τα ποσοστά δημοτικότητας του Κίρχνερ να φθάνουν ακόμη και το… 60%. Ενισχυτικά δε στην εκλογική του επιρροή και την πολιτική του εμβέλεια λειτούργησαν όλα αυτά τα χρόνια και οι νίκες που κατέγραψαν στη Λατινική Αμερική κάθε λογής αριστεροί ηγέτες: από τους πιο μετριοπαθείς, όπως ο Λούλα στη Βραζιλία και πρόσφατα η Μπασελέ στη Χιλή, μέχρι τους πιο ριζοσπάστες όπως ο Τσάβες στη Βενεζουέλα και ο Μοράλες στη Βολιβία.
Είχε λοιπόν τη νίκη στην τσέπη του και γι’ αυτό επέλεξε να προτείνει ως υποψήφια τη γυναίκα του, ξέροντας επί της ουσίας πως από τον ίδιο θα περνούν οι σημαντικότερες αποφάσεις. Από τις 10 του Δεκέμβρη και μετά που θα αναλάβει την προεδρία -τυπικά πάντα- η Κριστίνα Φερνάντες, μένει να δούμε αν θα συνεχιστεί η πορεία ανάπτυξης της οικονομίας και το τωρινό καλό κλίμα ή αν η θητεία της θα ταυτιστεί με πισωγυρίσματα…