Άλλο το σκηνικό και άλλο το σύστημα
Υπάρχουν, δυστυχώς, και υπήρχαν ανέκαθεν τέτοια κέντρα, τα οποία όταν τους «προσφερθούν» οι ευκαιρίες τις «αξιοποιούν» προς δικό τους όφελος. Τίθεται όμως το ερώτημα: Πώς και ποιοι τους προσφέρουν τις ευκαιρίες; Κατ’ αρχάς, ευκαιρίες προσφέρονται όταν ο ίδιος ο δικομματισμός δημιουργεί πολιτικά και κοινωνικά αδιέξοδα στον τόπο. Και πολιτικό αδιέξοδο δημιουργείται με την πολιτική και ιδεολογική ομογενοποίησή του.
Από την εποχή του εκσυγχρονισμού (1997) είχαμε υποστηρίξει ότι «ο δικομματισμός ομογενοποιούμενος αποϊδεολογικοποιείται και αποϊδεολογικοποιούμενος ομογενοποιείται». Τούτο σημαίνει ότι αναιρείται η διαφορετικότητα στον πολιτικό λόγο και στα προγράμματα και η μόνη διαφοροποίηση είναι στη μεθοδολογία και τους τρόπους που επιδιώκονται οι λύσεις των κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων. Ο προγραμματικός λόγος του δικομματισμού γίνεται ταυτόσημος και ταυτόχρονα αναξιόπιστος. Στην πολιτική πρακτική και το ένα σκέλος του δικομματισμού και το άλλο είναι διαχειριστές του συστήματος. Εκεί όμως που υπάρχει απόλυτη ταύτιση είναι στην κοινή ενδοτική γραμμή την οποία τηρούν τα δύο σκέλη στον χειρισμό των εθνικών μας θεμάτων (ελληνοτουρκικές σχέσεις και ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, Κυπριακό, Σκοπιανό). Τίθενται, συνεπώς, μερικά ερωτήματα:
Μήπως τα δύο κόμματα εξουσίας πρέπει να επανεξετάσουν τον ιδεολογικό και πολιτικό τους λόγο; Τούτο ισχύει ιδιαίτερα για το ΠΑΣΟΚ, το οποίο από την εποχή του εκσυγχρονισμού έχασε την προοδευτική, την αριστερή του ταυτότητα. Μήπως πρέπει να αποτελέσει ξανά τον κορμό όλων εκείνων των κοινωνικών δυνάμεων οι οποίες αναζητούν μια προοδευτική έκφραση; Μήπως πρέπει να επαναπροσδιορίσει τη θέση του απέναντι στα εθνικά θέματα; Μήπως, μετά τη 12η Νοεμβρίου, πρέπει να χαράξει μια ριζοσπαστική πολιτική βαθύτατα κοινωνική, επίμονα αγωνιστική, αταλάντευτα πατριωτική, μια πολιτική με ρήξεις εναντίον φθαρμένων δομών του οικονομικοπολιτικού κατεστημένου, το οποίο δημιουργήθηκε και επί των ημερών της διακυβέρνησής του και το οποίο κατεστημένο εκμεταλλεύεται και λυμαίνεται τις εγκλωβισμένες και μη προνομιούχες κοινωνικές δυνάμεις;
Η αποϊδεολογικοποίηση του δικομματισμού έχει και μια άλλη αρνητική συνέπεια: συμβάλλει στην πρόωρη γήρανσή του. Και το ένα και το άλλο σκέλος εγέρασαν «εν αμαρτίαις». Αυτό σημαίνει ότι ο μεν λαός απόκαμε να τον παρακολουθεί πλέον σε μια στείρα πορεία και ο ίδιος δε κουρασμένος, σιγά σιγά, περιθωριοποιείται. Και αυτό αποτελεί την πιο επικίνδυνη εξέλιξη για το πολιτικό σύστημα. Εξάλλου, εκείνοι οι οποίοι «εποπτεύουν» τον δικομματισμό (εδώ είναι τα διάφορα κέντρα) αρχίζουν να ανησυχούν γιατί διακρίνουν κινδύνους στην «ισορροπία» του συστήματος και ασφαλώς δεν είναι αφελείς, για να μη σκέπτονται τρόπους και μεθόδους «ανανέωσης» του πολιτικού σκηνικού. Και σε αυτές τις μεθόδους «χωράνε» και διαδικασίες αναδιάταξης πολιτικών σχημάτων.
Πρέπει όμως να γίνει σαφές ότι είναι άλλο το πολιτικό σκηνικό και άλλο το πολιτικό σύστημα. Η ανάγκη επιβίωσης του πολιτικού συστήματος, με στόχο τη διαιώνιση των εκλεκτικών συμφερόντων των διαπλεκομένων πολιτικοοικονομικών δυνάμεων, επιβάλλει σε κάποιους, κάτω από τον δικό τους έλεγχο, την αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού.
Συνεπώς, ένα νέο πολιτικό σκηνικό, για να μην τελεί υπό τον έλεγχο των εντός και εκτός των συνόρων κέντρων, προϋποθέτει την εγρήγορση όλων εκείνων των πατριωτικών και προοδευτικών δυνάμεων, σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, οι οποίες είναι εγκλωβισμένες σε όλα τα κόμματα, κυρίως όμως στα δύο μεγάλα. Μια εγρήγορση ενεργητική σε βάση συσπείρωσης για μια νέα λαϊκή και ακηδεμόνευτη πολιτική δύναμη. Το μπορούν; Ας το τολμήσουν!
e-mail: pkritiko [at] otenet.gr