Πακέτα Τάσσου προς ΟΗΕ
Την Τετάρτη τα χαράματα μετά τη συνάντηση την οποία είχε ο ΓΓ των Ην. Εθνών με τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στη Νέα Υόρκη. Η θέση του Γενικού Γραμματέα δεν είχε ως αποδέκτη τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο, ο οποίος επιδιώκει και έχει ήδη πει ναι σε συζήτηση επί της 8ης Ιουλίου, αλλά τον κ. Ταλάτ, ο οποίος έχει διαφορετική πλέον άποψη κατόπιν των υποδείξεων της Άγκυρας.
ξ Η 8η Ιουλίου
Σύμφωνα με την 8η Ιουλίου, οι δυο πλευρές θα αρχίσουν συζητήσεις σε επίπεδο Τεχνικών Επιτροπών για να προετοιμάσουν το έδαφος για την τελική επίλυση του Κυπριακού στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Το πλαίσιο αυτό θεωρείται από τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο απεγκλωβισμός από το Σχέδιο Ανάν, διότι θα συζητηθούν 92 κεφάλαια, δηλαδή θα διεξαχθεί μια ενδελεχής διαπραγμάτευση. Φαίνεται ότι, κατά τη συνάντηση Τάσσου – Καμπάρι (Αναπληρωτής ΓΓ των Ην. Εθνών) – Ταλάτ, όταν δηλαδή υπογράφηκε η συμφωνία, ο Ταλάτ την πάτησε, εφόσον δεν γίνεται πουθενά αναφορά στο Σχέδιο Ανάν. Γι’ αυτό κλήθηκε στην Άγκυρα όπου του δόθηκαν νέες εντολές για τορπιλισμό της συμφωνίας. Σύμφωνα με τις νέες εντολές ο κ. Ταλάτ υποστήριξε ότι η συζήτηση σε επίπεδο Τεχνικών Επιτροπών θα πρέπει να τεθεί εντός χρονοδιαγράμματος δύο μηνών και εν συνεχεία να συζητήσουν απευθείας οι δυο ηγέτες για λύση εντός του 2008. Στόχος του κ. Ταλάτ και της Άγκυρας είναι να κωλυσιεργήσουν τη διαδικασία των Τεχνικών Επιτροπών και εφόσον αυτές δεν εξεύρουν νέα βάση να επιστρέψουν, με τη βοήθεια των Αμερικανών και των Ην. Εθνών, ως βάση οι προηγούμενες εργασίες των Ην. Εθνών, δηλαδή το Σχέδιο Ανάν.
ξ Δύο πακέτα
Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος κατάθεσε ενώπιον του ΓΓ των Ην. Εθνών δύο πακέτα εισηγήσεων: Το ένα αφορά 8 σημεία που εάν υιοθετηθούν θα υπάρχει δυνατότητα να ξεπεραστούν τα τεχνικά προβλήματα που υπάρχουν σήμερα και εμποδίζουν την έναρξη των συνομιλιών στη βάση της 8ης Ιουλίου. Το άλλο πακέτο αφορά σε Μέτρα οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
ξ Το άνοιγμα της οδού Λήδρας
Η αναθεωρημένη πρόταση προβλέπει, σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Βασίλη Πάλμα, τα εξής τέσσερα σημεία:
1. Διάνοιξη του σημείου διέλευσης στην οδό Λήδρας, χωρίς οποιαδήποτε πλευρά να θέτει όρους και προϋποθέσεις στην UNFICYP.
2. Εκκρεμούσης της συμφωνίας για τον ακριβή καθορισμό των γραμμών καταπαύσεως του πυρός των τουρκικών δυνάμεων και της εθνικής φρουράς, η οποία θα προσδιορίσει τα όρια της νεκρής ζώνης στην περιοχή, οι δύο στρατιωτικές πλευρές να συμφωνήσουν ότι η UNFICYP θα ασκεί πλήρως την εντολή που έχει από το Συμβούλιο Ασφαλείας στην περιοχή της νεκρής ζώνης, όπως αυτή καθορίζεται στους χάρτες της UNFICYP.
3. Το σημείο διέλευσης να ανοίξει μόλις ολοκληρωθούν οι πρακτικές διευθετήσεις, οι οποίες θα πρέπει να ικανοποιούν όλες τις ανάγκες ασφαλείας, όπως θα καθοριστούν από την UNFICYP ύστερα από διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους.
4. Να ανοίξει το σημείο διέλευσης Πύργου – Λιμνίτη το συντομότερο και εν πάση περιπτώσει μέχρι το τέλος του 2007.
ξ Το νέο
Ο κ. Πάλμας τόνισε ότι «το καινούργιο στοιχείο στην πρόταση είναι ότι, παρά τις διαφορές που υπάρχουν σε ό,τι αφορά τα ακριβή όρια των γραμμών καταπαύσεως του πυρός, δεχόμαστε, προκειμένου ν’ ανοίξει το οδόφραγμα της Λήδρας, τον χάρτη της
UNFICYP, μέχρις ότου αυτή επιτύχει συμφωνία με τις δύο στρατιωτικές πλευρές. Εξυπακούεται πως δεν θα υπάρχει στην περιοχή, πλησίον του σημείου διέλευσης, στρατιωτική παρουσία άλλη από εκείνην των Ηνωμένων Εθνών».
ξ Κατάλογος εισηγήσεων
και απαγκίστρωση
Εκτός από την αναθεωρημένη πρόταση για το άνοιγμα της οδού Λήδρας, η Λευκωσία υπενθυμίζει ότι στο τραπέζι βρίσκονται και οι προτάσεις που κατέθεσε στις 8 Ιουλίου 2006. Οι προτάσεις, μεταξύ άλλων, αφορούν:
• στην αποναρκοθέτηση της νεκρής ζώνης,
• στην άρση των ναρκών κατά προσωπικού και στις δύο πλευρές της γραμμής αντιπαράταξης,
• στο ζήτημα της γενικής αποναρκοθέτησης της Κύπρου,
• στην απόσυρση στρατιωτικών δυνάμεων και στην απαγκίστρωση από ευαίσθητες περιοχές, περιλαμβανομένης της αποστρατιωτικοποίησης της εντός των τειχών Λευκωσίας και της περιοχής Δερύνειας, Αμμοχώστου και Στροβιλιών,
• στην απαγκίστρωση από όλα τα σημεία διέλευσης και
• στην αποκατάσταση του status quo στα Στροβίλια, το οποίο προϋπήρχε της κατάληψής του από τις τουρκικές δυνάμεις στις 30 Ιουνίου 2000.
Η δέσμη προτάσεων προέβλεπε, επίσης, την αποφυγή πραγματοποίησης στρατιωτικών ασκήσεων κατά μήκος ή πλησίον των γραμμών καταπαύσεως του πυρός σε απόσταση έως και δύο χιλιομέτρων, καθώς και την υιοθέτηση, στη βάση της αμοιβαιότητας, του μέτρου της απαγόρευσης της κατοχής -κατά μήκος της γραμμής καταπαύσεως του πυρός- και της χρήσης όπλων και πυρομαχικών.
Η πρόταση για την επιστροφή των Βαρωσίων, σε συνάρτηση με τη χρήση του λιμένος Αμμοχώστου για σκοπούς εξαγωγών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, διευκρίνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, είχε περιληφθεί και σʼ εκείνην τη δέσμη προτάσεων…
ξ Προτάσεις Ταλάτ
και απομόνωση
Η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν αποδέχεται τις προτάσεις του Προέδρου Παπαδόπουλου, διότι τις χαρακτηρίζει ως προεκλογικές κινήσεις. Την ίδια στιγμή, ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, κατά τη συνάντησή του με τον ΓΓ των Ην. Εθνών Μπαν Κι Μουν ζήτησε την ανάληψη από τον ΓΓ των Ην. Εθνών πρωτοβουλίας για την επανέναρξη των συνομιλιών με σκοπό τη λύση του Κυπριακού στη βάση των προτάσεων της τουρκικής πλευράς. Δηλαδή συζήτηση επί της 8ης Ιουλίου με χρονοδιάγραμμα 2 μηνών, απευθείας συνομιλίες μεταξύ των ηγετών και λύση εντός του 2008. Ταυτοχρόνως, ο κ. Ταλάτ επανέφερε το θέμα της άρσης της λεγόμενης απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων με την έπικληση της παραγράφου 93, όπως αυτή είχε διατυπωθεί σε έκθεση του Κόφι Ανάν τον Μάιο του 2004, αμέσως μετά το δημοψήφισμα. Με την παράγραφο 93 ο κ. Ανάν ζητούσε από το Συμβούλιο Ασφαλείας να υιοθετήσει την εισήγησή του για συνεργασία των κρατών μελών του ΟΗΕ με τα κατεχόμενα. Η πρόταση αυτή είχε θεωρηθεί αντίθετη με προηγούμενες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως είναι η 541 και 550 που τάσσονται εναντίον της ανακήρυξης του ψευδοκράτους και καλούν τα κράτη μέλη του ΟΗΕ και τη διεθνή κοινότητα να μην αναγνωρίσει το ψευδοκράτος και να αποφύγει ενέργειες προς την κατεύθυνση αυτή.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν φέρεται να δήλωσε σε συνεργάτες του ότι δεν πρόκειται να αναλάβει πρωτοβουλία στο Κυπριακό, εάν δεν αντιληφθεί ότι όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές δεσμεύονται επί της 8ης Ιουλίου για τη λύση.
ξ Αντιπαράθεση στη Λευκωσία
Στη Λευκωσία ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ δεν διαφωνούν επί της ουσίας με τις θέσεις του Προέδρου, όμως θεωρούν ότι έχουν γίνει καθυστερημένα και ότι δίδουν την ευκαιρία στην τουρκική πλευρά να τις απορρίπτει προφασιζόμενη ότι πρόκειται για προεκλογικές κινήσεις. Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος απαντώντας στις επικρίσεις είπε ότι η αντιπολίτευση λόγω εκλογών βρίσκει προφάσεις για να ασκεί κριτική και διευκρίνισε ότι αυτός έχει την εντολή του λαού και αυτός είναι που διαχειρίζεται το Κυπριακό και είναι υπόλογος στον λαό. Τα κόμματα που στηρίζουν τον Πρόεδρο, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΥΡΩΚΟ και ΑΔΗΚ υποστηρίζουν ότι με τις κινήσεις του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατέφερε να υποδείξει ότι είναι η τουρκική πλευρά που δεν επιθυμεί διάλογο επί της 8ης Ιουλίου και δεν επιθυμεί λύση.