Αυτή θα είναι η κυβέρνηση Καραμανλή
Και φυσικά το μικρό και ευέλικτο σχήμα δεν έχει σχέση μόνον με τον διαχωρισμό του υπουργείου Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος σε υπουργείο Περιβάλλοντος και σε υπουργείο Έργων (κάτι που δεν φαίνεται να το θέλει στην παρούσα φάση ο κ. Γ. Σουφλιάς) ούτε με την ενοποίηση των υπουργείων Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξεως, αλλαγές που έχει ήδη γνωστοποιήσει, ως επιθυμίες φυσικά, ο Κ. Καραμανλής, αλλά με το γενικότερο πλαίσιο λειτουργίας της κυβέρνησης.
Το μικρό ευέλικτο σχήμα, που μέχρι σήμερα ευαγγελιζόταν και που όπως είναι φυσικό για λόγους ισορροπιών δεν κατέστη δυνατόν να εφαρμοσθεί, μπορεί να αποτελέσει το μεγαλύτερο όπλο, σύμφωνα με τις εισηγήσεις ορισμένων, για την κυβέρνηση και μάλιστα να αλλάξει και τις δομές του ιδίου του ελληνικού κράτους, αφού κατά μεγάλο ποσοστό θα στηρίζεται σε υπηρεσιακούς παράγοντες που θα κάνουν απλώς τη δουλειά τους, με μεγαλύτερες ευθύνες και αρμοδιότητες. Το νέο κυβερνητικό σχήμα στηρίζεται κυρίως σε υπηρεσιακούς γενικούς διευθυντές και ανώτατα στελέχη στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και λιγότερο σε (πολλούς) υπουργούς και γενικούς γραμματείς υπουργείων.
Στις αλλαγές που φαίνεται ότι θα σταθεί ο Κ. Καραμανλής, αμέσως μετά τις εκλογές, θα περιλαμβάνεται και η θέση του προέδρου της Βουλής, για την οποία πολλοί βλέπουν πλέον τον Δημήτρη Σιούφα, (αν και ενδιαφέρονται πολλοί όπως ο Σωτ. Χατζηγιάκης και ο Γ. Σούρλας) που θεωρείται ικανότατος για ένα τέτοιο πόστο, αφού και τις ισορροπίες γνωρίζει πολύ καλά να τηρεί και γενικά το ήπιο και σοβαρό προφίλ του πηγαίνει γάντι με το συγκεκριμένο, κατ’ εξοχήν πολιτικό, πόστο.
Οι συγχωνεύσεις υπουργείων φαίνεται ότι αυτήν τη φορά θα πραγματοποιηθούν, με πρώτη αυτή του υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης με το Δημοσίας Τάξεως. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που διαθέτει ξεχωριστό υπουργείο Δημοσίας Τάξεως…
Το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών κατά πάσα πιθανότητα θα συγχωνευθεί με το υπουργείο Ανάπτυξης, αφού προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργούν τα δύο υπουργεία και γενικά έχουν παρατηρηθεί δυσλειτουργίες και έλλειψη συντονισμού.
Συζητείται επίσης η κατάργηση του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, καθώς παρόμοιο υπουργείο δεν απαντάται στις χώρες της Ευρώπης. Θα μπορούσε το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας να ενταχθεί και αυτό στο υπουργείο Οικονομικών. Στο ίδιο υπουργείο θα πρέπει να λειτουργήσουν οι τουριστικές υπηρεσίες, με την κατάργηση του υπουργείου Τουρισμού. Και επίσης να ενταχθούν τα δημόσια έργα με την κατάργηση του ΥΠΕΧΩΔΕ. Το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων συζητείται να συγχωνευθεί με το υπουργείο Πολιτισμού.
Συζητείται επίσης η ένταξη του υπουργείου Μακεδονίας Θράκης σε κάποιο άλλο υπουργείο. Στην ουσία πρόκειται για υπουργείο με ελάχιστες αρμοδιότητες, το οποίο διατηρούσαν όλες οι κυβερνήσεις για να μην κατηγορηθούν για υποβάθμιση του ρόλου της βόρειας Ελλάδας, λες και… πρόκειται για ξεχωριστό γεωγραφικό κομμάτι. Το ίδιο απαιτείται να συμβεί, σύμφωνα με ορισμένες εισηγήσεις, για το… ανύπαρκτο υπουργείο Αιγαίου, το οποίο θα ακολουθήσει το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας στο υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Επίσης σκέψεις γίνονται να συγχωνευθεί το υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας με το Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς οι αρμοδιότητές τους είναι συναφείς και δεν είναι δυνατόν να λειτουργούν ξεχωριστά. Ούτε φυσικά μπορεί να υπάρχει ξεχωριστό υπουργείο για την αγροτική ανάπτυξη. Επίσης στο υπουργείο Οικονομικών, ως ισχυρή γραμματέα, μπορεί να λειτουργήσει το υπουργείο Μεταφορών.
Στην ουσία δημιουργούνται τέσσερα υπερυπουργεία:
• Εσωτερικών – Δημόσιας Διοίκησης – Αποκέντρωσης – Δημόσιας Τάξης.
• Οικονομικών – Ανάπτυξης – Ναυτιλίας – Τουρισμού – ΠΕΧΩΔΕ – Αγροτικής Ανάπτυξης.
• Παιδείας – Θρησκευμάτων – Πολιτισμού.
• Κοινωνικής Προστασίας – Απασχόλησης – Υγείας – Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Θα μπορούσαν τα τέσσερα αυτά υπουργεία να λειτουργήσουν με υφυπουργούς ή γενικούς γραμματείς. Προτείνεται όμως σε σχετική εισήγηση να στελεχωθούν με κορυφαία δημοσιοϋπαλληλικά στελέχη, ανώτερους υπαλλήλους, έμπειρους, ώστε να θεσπισθεί στην ουσία και η συνέχεια του κράτους ανεξάρτητα από το ποια είναι η κυβέρνηση που βρίσκεται στην εξουσία.
Οι αλλαγές αυτές είναι σίγουρο ότι θα σηματοδοτήσουν και τη σταδιακή ριζική αλλαγή στις δομές του κράτους. Ωστόσο, ενώ ως σκέψεις είναι πολύ θετικές και ουσιαστικές προσκρούουν στο θέμα των ισορροπιών, αφού όχι μόνο τα στελέχη που θα μείνουν εκτός κυβέρνησης είναι πολλά, αλλά και οι πιθανότητες υπουργοποίησης των φιλόδοξων στελεχών μειωμένες.
Σαφώς και το μικρό ευέλικτο σχήμα θα αποδώσει, αλλά η απόφαση για τη δημιουργία του, θα έχει πολιτικό κόστος (έστω και πρόσκαιρα) και εκείνοι που θα επιλεγούν θα υποστούν πιέσεις όχι μόνον από τον θεσμικό έλεγχο των κομμάτων της αντιπολίτευσης, αλλά και από τους δικούς τους βουλευτές και τα στελέχη που θα επιθυμούσαν να βρίσκονται στη θέση τους.
Σημειώνεται ότι στην τελευταία κυβέρνηση τα υπουργεία ήταν δεκαεννιά: 1. Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. 2. Οικονομίας και Οικονομικών. 3. Εξωτερικών. 4. Εθνικής Άμυνας. 5. Ανάπτυξης. 6. ΠΕΧΩΔΕ. 7. Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. 8. Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. 9. Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. 10. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. 11. Δικαιοσύνης. 12. Πολιτισμού. 13. Μεταφορών και Επικοινωνιών. 14. Δημόσιας Τάξης. 15. Εμπορικής Ναυτιλίας. 16. Μακεδονίας Θράκης. 17. Αιγαίου και Νησιωτικής Ελλάδας. 18. Τουριστικής Ανάπτυξης. 19. Επικρατείας.
Στη νέα δομή προτείνεται τα υπουργεία να είναι οκτώ: 1. Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης Αποκέντρωσης – Δημόσιας Τάξης. 2. Οικονομίας Ανάπτυξης Ναυτιλίας Τουρισμού ΠΕΧΩΔΕ. 3. Εξωτερικών. 4. Άμυνας. 5. Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Πολιτισμού. 6. Κοινωνικής Προστασίας Απασχόλησης Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. 7. Δικαιοσύνης. 8. Επικρατείας.
Μια φιλόδοξη τολμηρή πρόταση για μικρό ευέλικτο σχήμα που θα βοηθήσει και στην καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, καθώς η συγχώνευση πολλών υπουργείων θα διαμορφώσει άλλες δομές και θα οδηγήσει στην αναγκαστική πλέον απλοποίηση των σχέσεων μεταξύ των γραμματειών που θα δημιουργηθούν, ενώ θα ομογενοποιηθεί και η μορφή εργασίας των δημοσίων υπαλλήλων.