Προσφυγή στο ΣτΕ και την Ευρώπη
Οι καθηγητές Γιώργος Σωτηρέλης, Βασίλης Τουντόπουλος και ο δικηγόρος Παναγιώτης Δημητρόπουλος απάντησαν στο ερώτημα κατά πόσο «είναι συμβατές με το Σύνταγμα και την κοινοτική έννομη τάξη οι συγκεκριμένες τυπικές προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν, βάσει του άρθρου 2 του νόμου 3548/2007, οι περιφερειακές και τοπικές εφημερίδες, προκειμένου να θεωρηθούν “ικανές” να αναλάβουν τη διεκπεραίωση του έργου της δημοσίευσης των κρατικών καταχωρήσεων;». Η ΕΙΕΤ τονίζει πως: «Η εφαρμογή του νόμου εγκυμονεί έντονους κινδύνους πελατειακής χειραγώγησης ενός κατʼ εξοχήν ευαίσθητου μέσου ενημέρωσης και επικοινωνίας που έχει ζωτική σημασία για τη διακίνηση των ιδεών στην περιφέρεια, αλλά και για τον έλεγχο τόσο των τοπικών όσο και των κεντρικών φορέων εξουσίας».
Το ερώτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικεντρώνεται στη «θέσπιση κριτηρίων για τη δημοσίευση καταχωρίσεων» που επηρεάζει την άσκηση περισσότερων θεμελιωδών ελευθεριών που συνδέονται με την έκδοση και κυκλοφορία των εφημερίδων εντός της κοινότητας. Ειδικότερα, το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έχει, κατ’ αρχάς, υπαγάγει την εκτύπωση μιας εφημερίδας σε ένα κράτος μέλος και τη μετέπειτα κυκλοφορία αυτής σε άλλο κράτος μέλος στις διατάξεις για την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων (ΔΕΚ, 7.5.1985, C – 18/84, Επιτροπή κατά Γαλλικής Δημοκρατίας, σκέψη 12 επ., Συλλ. 1985, σελ. 1339).
Επίσης επικεντρώνεται στα «θεσπιζόμενα κριτήρια που αναφέρονται στις εν γένει προϋποθέσεις δημοσίευσης καταχωρίσεων του Δημοσίου», σημειώνοντας ότι «η δημοσίευση καταχωρίσεων αποτελεί κατ’ αρχάς υπηρεσία. Παροχέας της υπηρεσίας είναι η εκδοτική επιχείρηση (εφημερίδα), ενώ αποδέκτης είναι κατά περίπτωσιν το Δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα που ανήκουν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Υπό αυτό το πρίσμα η θέσπιση κριτηρίων που πρέπει να πληρούν εκδοτικές επιχειρήσεις, προκειμένου να προβαίνουν σε δημοσίευση καταχωρίσεων, επηρεάζει κυρίως την ελευθερία παροχής υπηρεσιών. Στο μέτρο δε που η υπηρεσία αυτή δεν παρέχεται προσωρινά αλλά κατά τρόπο σταθερό και μόνιμο, η καταχώριση δημοσιεύσεων επηρεάζει την ελευθερία εγκατάστασης (Άρθρο 43 Συνθ ΕΚ). Οι ιδιοκτήτες υποστηρίζουν ότι ο νόμος «περιορίζει τόσο την ελευθερία εγκατάστασης όσο και την ελευθερία παροχής υπηρεσιών, εμμέσως δε και την ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων».
Έχοντας στα χέρια της τη γνωμοδότηση των τριών νομικών, η ΕΙΕΤ θεωρεί ότι: «η παλαιότητα των εφημερίδων, η υποχρέωση απασχόλησης ελάχιστου αριθμού δημοσιογράφων ασφαλισμένων στον οικείο ασφαλιστικό φορέα, η υποχρέωση μη αναδημοσίευσης άρθρων από άλλες εφημερίδες και, τέλος, η ελάχιστη επιφάνεια των εφημερίδων ως προϋποθέσεις για τη δημοσίευση καταχωρίσεων του Δημοσίου δεν είναι σύμφωνες με τα κριτήρια που θέτει το ΔΕΚ για τη νομιμότητα των περιορισμών των κοινοτικών ελευθεριών. Άλλωστε, οι ως άνω προϋποθέσεις, ως τέτοιες, συνιστούν ανεπίτρεπτο περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης και της πολυφωνίας του Τύπου». Ζητά την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του νόμου. Η θέση αυτή στηρίχθηκε στη γνωμοδότηση η οποία δόθηκε μετά την εξέταση της συνταγματικής αρχής για την ελευθερία του Τύπου, την αρχή της αναλογικότητας και δευτερευόντως με την οικονομική ελευθερία. Με βάση αυτό τονίζει ότι: «Στο πλαίσιο της ελευθερίας εκδόσεως εφημερίδας ο νομοθέτης δεν μπορεί να εξαρτήσει τη λειτουργία εντύπου από την κατοχή της δημοσιογραφικής ιδιότητας ούτε μπορεί να υποχρεώσει τον ιδιοκτήτη εφημερίδας να απασχολεί προσωπικό που φέρει την ιδιότητα του δημοσιογράφου. Περαιτέρω, στο πλαίσιο της ελευθερίας εκτυπώσεως περιλαμβάνεται η ελευθερία επιλογής σχήματος, επιφάνειας έκδοσης και αριθμού αντιτύπων του εντύπου».