Εκλογικός και κομματικός «κύκλος»
Το μόνο «ενδιαφέρον» στοιχείο της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης είναι η «έκταση» της διαφοράς των εκλογικών ποσοστών μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας. Η κυβερνώσα παράταξη αγωνιά να κυλήσει ο «πολιτικός χρόνος» -εβδομάδα με την εβδομάδα, μήνα με τον μήνα- χωρίς να απολέσει την «υπεροχή» της έναντι του ΠΑΣΟΚ. Επιχειρεί για τον λόγο αυτόν να «αφομοιώσει» τα δυσάρεστα γεγονότα (ομόλογα, πυρκαγιές κ.λπ.) με το ελάχιστο δυνατό πολιτικό κόστος, φροντίζοντας παράλληλα να διευρύνει τις δυνατότητες επιρροής της σε «επιλεγμένες» κοινωνικές ομάδες μέσω παροχών, διορισμών κ.λπ. Δεν «διαθέτει» κάποιο δυναμικό πολιτικό στόχο για την επόμενη τετραετία πλην της «διακήρυξης» ότι θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις… που είτε δεν έγιναν είτε παρέμειναν ημιτελείς.
Το ΠΑΣΟΚ, από την άλλη πλευρά, φαίνεται ότι έχει αποδεχθεί τη «μοίρα» του και θέλει ως κεντρικό-ρεαλιστικό στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή μείωση της διαφοράς από τη ΝΔ. Η «επόμενη μέρα» καθίσταται, τόσο για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ όσο και για τα «κορυφαία» στελέχη του, κεντρικό διακύβευμα, αφού μπορεί να καθορίσει την ίδια την πολιτική τους «προοπτική»…
Αν, συνεπώς, για τη Νέα Δημοκρατία η προσεχής αναμέτρηση αφορά έναν «εξωτερικό» κομματικό ανταγωνισμό με το ΠΑΣΟΚ, για το ίδιο το ΠΑΣΟΚ εκτός από τον «εξωτερικό» ανταγωνισμό υπάρχει και ο «εσωτερικός», ο εσωκομματικός, που συνδέεται και επηρεάζει, δυσμενώς, τον «εξωτερικό» ανταγωνισμό με τη Νέα Δημοκρατία…
Τα τελευταία χρόνια ολόκληρος ο εκλογικός κύκλος μιας τετραετίας συρρικνώνεται και εκφράζεται στις βουλευτικές εκλογές. Από την επομένη σχεδόν των εκλογών αυτών οι πολιτικές «διαδρομές» είναι τυποποιημένες και προβλέψιμες: Το κόμμα που κυβερνά εφαρμόζει την πρώτη διετία πολιτικές λιτότητας και προωθεί μέτρα που έχουν πολιτικό κόστος, για να αντιστρέψει εξ ολοκλήρου τις πρακτικές αυτές την τελευταία περίοδο της κυβερνητικής του θητείας.
Η αξιωματική αντιπολίτευση, αντιθέτως, την πρώτη περίοδο «ανασυγκροτείται», προετοιμάζεται, διαμορφώνει τα προγράμματά της. Περί το μέσον της τετραετίας απαιτεί εκλογές ώστε να φύγουν οι «αποτυχημένοι»…
Το ίδιο το θεσμικό – παραγωγικό κυβερνητικό έργο, οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, η προοπτική του «χειμαζόμενου» κοινωνικού κράτους, ο αναπτυξιακός σχεδιασμός, η αναδιανομή του εισοδήματος, όλα δηλαδή τα κρίσιμα ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ και ΠΟΛΙΤΙΚΑ προτάγματα παραμένουν στο περιθώριο, τίθενται σε δεύτερη μοίρα. Η πολιτική πράξη, οι ιδεολογικές αρχές, τα προγράμματα, οι ανάγκες της κοινωνίας δεν αποτελούν παρά δευτερεύοντα στοιχεία. Ο αγώνας, ο ανταγωνισμός έχει έναν και μοναδικό στόχο: «ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ». Σ’ αυτό το σύνθημα συμπυκνώνεται σήμερα όλο το περιεχόμενο της πολιτικής, όπως αυτή ασκείται στην πράξη. Γι’ αυτό και με το αριθμητικό αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης «όλα αρχίζουν και όλα τελειώνουν»…
Η εξουσία όμως, όταν ασκείται χωρίς σαφές πολιτικοϊδεολογικό υπόβαθρο, χωρίς πολιτική και ηθική νομιμοποίηση από την κοινωνία, μπορεί να εξελιχθεί σε επικίνδυνο «όπλο». Να οδηγήσει στη διαφθορά, στην αυθαιρεσία, στη «δημοκρατία» των ισχυρών. Η κυβερνητική εξουσία δεν μπορεί να συνιστά σε μια δημοκρατία αυτοσκοπό. Αποτελεί το μέσον για την έκφραση της λαϊκής βούλησης και την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών.
Οι εκλογές που έρχονται δεν πρόκειται να προκαλέσουν σημαντικές αλλαγές στο πολιτικό μας σύστημα. Ίσως κάποιες ανακατατάξεις διαφανούν μετά την επόμενη διετία, με «σταθμό» την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Σήμερα το πολιτικό σκηνικό πορεύεται με βάση τις «δυνάμεις αδράνειας» του παρελθόντος. Το ΠΑΣΟΚ δεν κατόρθωσε να κλονίσει και να «ανατρέψει» τους διαμορφωμένους από το 2004 κοινωνικούς και πολιτικούς συσχετισμούς, τους οποίους προσπαθεί να διατηρήσει η ΝΔ.
Η απουσία μιας συγκεκριμένης εναλλακτικής πρότασης, η ατολμία και οι ανακολουθίες σε κρίσιμα κοινωνικά προβλήματα (Ασφαλιστικό, μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση), η αποτυχία ανανέωσης του στελεχικού δυναμικού (οι παλαιοί απωθούν, οι νέοι απογοητεύουν) έχουν εξελιχθεί σε εγγενή προβλήματα του ΠΑΣΟΚ, τα οποία αναπαράγονται εδώ και 4 σχεδόν χρόνια. Παράλληλα εμπεδώνεται η εντύπωση της αδυναμίας του Γ. Παπανδρέου να εμφανίσει την εικόνα ενός ηγέτη που εμπνέει, που σχεδιάζει και που καθοδηγεί. Ο ίδιος φαίνεται να αρκείται στον ρόλο του συντονιστή (όχι πάντα επιτυχημένου) ο οποίος προσπαθεί να συνθέσει θέσεις και προτάσεις που εκπορεύονται από διάφορα, αφανή ή εμφανή, κέντρα κομματικής ή μη εξουσίας.
«Η κυβέρνηση έχει κλείσει τον κύκλο της», υποστηρίζει ο Γ. Παπανδρέου. Και έχει σ’ έναν μεγάλο βαθμό δίκιο. Το κακό γι’ αυτόν είναι ότι δεν φαίνεται να «ανοίγει» ο δικός του «κύκλος»… Που στην περίπτωση μιας νέας εκλογικής ήττας κινδυνεύει να μετατραπεί -πολιτικά- σε «κόκκινο κύκλο»…