Τι συμβαίνει πραγματικά με το βιβλίο της Ιστορίας

Είναι σημαντικό να διορθώνονται τα λάθη κι ακόμα πιο σημαντικό να διορθώνονται στα βιβλία της ιστορίας που διδάσκουν παιδιά και διαμορφώνουν συνειδήσεις και χαρακτήρες. Το πρόβλημα είναι ότι όλη αυτή η υπόθεση με την Ιστορία της ΣΤʼ Δημοτικού δεν άνοιξε απλώς έναν γόνιμο διάλογο. ΄Εθεσε σε αμφισβήτηση τα ίδια τα γεγονότα, έτσι όπως μέχρι τώρα έχουν περιγραφεί, με αποτέλεσμα αυτά να αποτελούν εκδοχές περιφερόμενες από στόμα σε στόμα και, όπως συμβαίνει με ήσσονος σημασίας θέματα, υποστήριξης μιας ποδοσφαιρικής ομάδας π.χ., ο καθένας είχε γνώμη, την έλεγε, μαχόταν γιʼ αυτήν για πλάκα ή επειδή την πίστευε ή για να γίνει διάσημος μέσω των καναλιών, των ραδιοφώνων και των εφημερίδων. Βεβαίως μέσα στον ορυμαγδό των ηλιθιοτήτων που ακούστηκαν υπήρξαν και απόψεις εξαιρετικά ενδιαφέρουσες που έδιναν αφορμή για προβληματισμό και βαθύτερες σκέψεις. Ανεξαρτήτως όλων αυτών, όσα συνέβησαν τοποθέτησαν το μέγα θέμα της ιστορικότητας των γεγονότων σε μια «ελαφριά» βάση αντίληψης των πραγμάτων, σύμφωνα με την οποία όλα συζητούνται και όλα έχουν πολλές όψεις. Το πρόβλημα είναι ότι τα γεγονότα όσες όψεις κι αν έχουν διατηρούν πάνω απ’ όλα την ιδιότητα της πραγματικότητας ή όχι. Αν δηλαδή έχουν συμβεί. Και αν έχουν συμβεί έχουν ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο και μία ταυτότητα. Η συνέχεια, η παράθεση των όψεων των γεγονότων άπτεται της ερμηνείας τους.

Κι εδώ είναι που ξεκινάει το πρόβλημα. Μπερδεύτηκε η ερμηνεία, όλο αυτόν τον καιρό, με το ίδιο το γεγονός. Με το γεγονός αυτό καθαυτό, με αποτέλεσμα ο κακοπροαίρετος που ψάχνει την ευκαιρία, αλλά και ο εξαιρετικά ανοιχτός σε απόψεις, να μπορούν εύλογα να αναρωτηθούν όχι τι συνέβη, αλλά αν συνέβη. Κι αυτό είναι από μόνο του εφιαλτικό. Διότι θέτει την πραγματικότητα στο μικροσκόπιο της αμφισβήτησης και την οδηγεί σε επανεξέταση, με πρόθεση μάλιστα προφανή να μπορεί και να μην υπήρξε κάτι από την πραγματικότητα, από το γεγονός. ΄Η αν υπήρξε, η ερμηνεία που επιδέχεται σήμερα να είναι τέτοια ώστε να αμφισβητεί το ίδιο το περιεχόμενο άρα και τον ρόλο του στην πορεία της Ελλάδας, έτσι όπως αυτή χαράχτηκε αλλά και έτσι όπως αυτή αποτυπώνεται μέσα από τα βιβλία.

Γιατί έγινε όλο αυτό; Διότι πρωτογενώς κάποιοι έχουν ως θέση τους τη βασική ανάγκη αναθεώρησης και των ιστορικών πραγμάτων στη χώρα μας, στην κατεύθυνση της άμβλυνσης των αντιθέσεων και της προβολής ενός κοσμοπολιτισμού, μιας «ευρύχωρης» αντίληψης που οδηγεί στην παγκοσμιοποίηση. Και ο δρόμος για την παγκοσμιοποίηση περνάει μέσα από την κατάργηση όρων και περιγραφών που διατηρούν ζωντανά τα συναισθήματα και τις μνήμες. Τα βιβλία της ιστορίας λοιπόν έπρεπε να λειτουργήσουν ως αμορτισέρ που απορροφούν τους κραδασμούς και όχι ως αναπαραγωγείς της ιστορικής μνήμης, στον βαθμό που αυτή η ιστορικότητα είχε καταστεί κίνδυνος, κατά τη γνώμη τους, που παρέπεμπε στον εθνικισμό και απομάκρυνε από τον κοσμοπολιτισμό. Αυτό πώς αντιμετωπίζεται; Τα λάθη διορθώνονται με υπουργικές πρωτοβουλίες ή εξαναγκασμούς, οι προθέσεις των κύκλων που οδήγησαν στη συγγραφή του βιβλίου με τη συγκεκριμένη αντίληψη πώς διορθώνονται; Δεν διορθώνονται. Αντανακλούν σε αντιλήψεις και όσο αυτές οι αντιλήψεις βρίσκουν δρόμο που οδηγεί στα κέντρα λήψης αποφάσεων τόσο θα προσπαθούν να επιβληθούν και να αποκτήσουν ηγεμονικό ρόλο στα πολιτικά, πολιτισμικά και ιστορικά πράγματα της χώρας.

Κι αυτό δεν είναι «λάθος» για να διορθωθεί. Δεν είναι ο «συνωστισμός» στο λιμάνι της Σμύρνης. Είναι θέση από την οποία βλέπει κανείς τα πράγματα, είναι στάση με την οποία μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί. Αυτό είναι το πραγματικό ζήτημα και αυτό καλείται η πολιτεία να αντιμετωπίσει, όσο κι αν οι εκπρόσωποί της κλείνουν τα μάτια για να μην το δουν κατάματα, όσο κι αν θέλουν να απομακρύνουν από μπροστά τους το ποτήρι με το δυσάρεστο ποτό. Κατά τα λοιπά, θα περιμένουμε την ολοκλήρωση των αλλαγών στο βιβλίο και θα τακτοποιήσουμε τα «λάθη» στη μνήμη μας, έτσι ώστε να τα αναγνωρίσουμε αν τα ξαναβρούμε μπροστά μας.

Και πόσο πιθανό φαίνεται αυτό, πόσο πιθανό…