Βυζάντιον

Τέλος πάντων, είναι ο καταραμένος μήνας όπου τα μισά άρθρα ή σχόλια ή ρεπορτάζ ξεκινούν ως εξής: «Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις, λέει ο Ουμπέρτο Έκο…». Δέκα χρόνια το ίδιο γράφουν, δεν έχουν κάτσει να διαβάσουν καμιά γραμμή παραπάνω. Φτάνει, βρείτε κάτι άλλο, έλεος! Υποφέρω με τα κλισέ. Πανηγύριζα για τον πρώτο πόλεμο στο Ιράκ, επειδή, επιτέλους, σταμάτησαν να γράφουν για τον Φράνσις Φουκουγιάμα και το τέλος της ιστορίας. Αλλά με τον Έκο δεν γλιτώνεις εύκολα. Διότι κολλάει παντού. Παράδειγμα: «Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις, λέει ο Ουμπέρτο Έκο, αλλά η πυρηνική έκρηξη στο Νοβοσιμπίρσκ, με δύο εκατομμύρια νεκρούς, τον διέψευσε πανηγυρικά».
••••

Τον Αύγουστο υπάρχουν ειδήσεις. Δεν υπάρχει κάποιος να τις ψάξει. Αλλά ακόμα και αν όντως δεν υπήρχαν ειδήσεις, υπάρχουν εκδότες. Α, τώρα που το θυμήθηκα…
••••

Εκδότη, εμείς είμαστε μέσα σε κανένα καρτέλ μεγάλων οδικών έργων; Ρωτώ για να ξέρω τι γράφω. Μπα, δεν πιστεύω. Αν διεκδικούσαμε εμείς έργο, το σχέδιο θα προέβλεπε πως εγώ ρίχνω την πίσσα και ο Λευκοπυργιώτης κουβαλάει χαλίκι. Κυκλοφορεί ένας υπέροχος φάκελος για τον τρόπο με τον οποίο έχουν γίνει οι αναθέσεις των μεγάλων έργων και, κυρίως, για τις εταιρείες που τα ανέλαβαν. Μου λένε πως οι εκπρόσωποι ξένων κατασκευαστικών εταιρειών έχουν μείνει με ανοιχτό το στόμα. Ε, και; Θα τους το βουλώσουμε με καμιά σελίδα εφημερίδας. Ο Σουφλιάς είναι υπέροχος, όλη η Ελλάδα έχει υποστεί τεράστια οικολογική καταστροφή, εκτός από την Πάρνηθα, όπου το πράσινο της τσόχας δίνει ζωή…
••••

Αναγκάζομαι να τα πω εγώ, επειδή, εξ όσων πρόσεξα, δεν μας έδωσε διαφήμιση το καζίνο για να προβάλει τις οικολογικές του ευαισθησίες. Αν μας έδωσε ζητώ ταπεινά συγγνώμη, θα ανέβω γονατιστός στο βουνό. Καλά κάνει το καζίνο, έχει και το ίδιο προστατευόμενα είδη να σώσει. Ξέρετε, τζογαδόρους, κουλοχέρηδες, κάτι ρουλέτες με σπάνιο ξύλο, το οποίο είναι και το μοναδικό που απέμεινε στο βουνό. Νομίζω δε πως η ανακοίνωση του καζίνου έδωσε και τη λύση. Αφού φροντίζει την Πάρνηθα, μήπως θα ήταν λύση να δημιουργήσουμε ένα καζίνο σε κάθε βουνό; Δηλαδή γιατί να το έχεις στο Ρίο; Ας το έκανες λίγο πιο πάνω, στο Διακοφτό, θα προστάτευε και το δάσος. (Εννοείται πως η στήλη προσφέρεται για χορηγία, διαθέσιμη σε προσφορές και άλλες προτάσεις.)
••••

Πρέπει ακόμα να πω ότι συγκλονίζομαι με το οικολογικό ενδιαφέρον που επιδεικνύουν τα κανάλια. Όλα τα κανάλια. Και τα ραδιόφωνα. Είναι τόσο οικολόγοι, που έστησαν κάτι υπέροχες –και παράνομες– κεραίες στην Πάρνηθα και στον Υμηττό, προφανώς για να βρίσκονται κοντά στο βουνό που κινδυνεύει. Είναι αυτό που λέμε «εκπέμπει SOS η Πάρνηθα». Γιʼ αυτό έχουν βάλει τις κεραίες, για να εκπέμπει άνετα το βουνό, να πιάσουμε όλοι το σήμα.
••••

Στο πλαίσιο αυτό, εκδότη, πρέπει να κάνεις και ένα βήμα πιο πέρα. Να δημοσιεύουμε άρθρα από blogs, να κάνουμε το άνοιγμα στην κοινωνία και στους bloggers. Για να καταλάβεις, πρακτικά αυτό σημαίνει ότι μέσα σε έναν χρόνο αυτοί οι τύποι θα σου γράφουν δωρεάν την εφημερίδα και δεν θα ξοδεύεσαι με τύπους σαν και μένα. Πιο ωραίο: θα βγάλουμε free press, στο οποίο θα γράφουν όλοι αυτοί, δωρεάν εννοείται, ενώ θα τους λέμε πως έτσι τους διαβάζει η πόλη, βελτιώνεται η διεισδυτικότητά τους στο αντίθετο φύλο (και στο ίδιο ενίοτε), ενώ εγώ και εσύ, εκδότη μου, θα πουλάμε πνεύμα.
••••

Με την ευκαιρία να διευκρινίσω πως ανεξαρτήτως από τις προθέσεις της εφημερίδας, η παρούσα στήλη πωλείται άνετα και άμεσα. Τι εννοώ: αν υπάρχει κάποιος καλός εφοπλιστής που ενδιαφέρεται για την εφημερίδα, έχω την αίσθηση πως θα βρει κλειστή την πόρτα του εκδότη. Όχι όμως και τη δική μου! Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν είτε να επενδύσουν στη στήλη είτε να την αγοράσουν ολόκληρη, αδιαφορώντας για την υπόλοιπη εφημερίδα. Ας το δουν εναλλακτικά, ας πούμε ότι αγοράζουν ένα νησί! Μετά εννοείται ότι θα γράφω πως είμαι ανεξάρτητος, δεν μασάω, τα γνωστά.
••••

Για να παραφράσω τη διαφήμιση της Wind: «Ο Προκόπιος δεσμεύεται πως σας προσφέρει τις καλύτερες υπηρεσίες. Αν παρʼ όλα αυτά, εσείς επιθυμείτε υπηρεσίες άλλης στήλης ή εφημερίδας, ο Προκόπιος θα σας προσφέρει τις αντίστοιχες».
••••

Άλλο ωραίο που πρέπει να κάνουμε είναι να βάλουμε άρθρο ή συνέντευξη του Κώστα Καρτάλη – εκτός και αν το έχουμε κάνει ήδη και τώρα εκτίθεμαι. Δεν πάει άλλο με αυτόν τον τύπο. Είναι παντού. Είτε θα δίνει συνέντευξη είτε θα αρθρογραφεί για το περιβάλλον. Είναι μόδα σε όλες τις εφημερίδες πλέον. Αν δεν έχεις Καρτάλη (και λίγο Χατζηδάκη) είναι σα να μην έχεις σελίδα με Sudoku.
••••

Το φαινόμενο αρχίζει και λαμβάνει γελοίες διαστάσεις. Διαβάζεις, ας πούμε, το ίδιο σχόλιο για τον ίδιο βουλευτή σε τρεις-τέσσερις εφημερίδες. Και νομίζουν ότι ο κόσμος δίνει σημασία. Μπούρδες. Ο δημοσιογράφος πουλάει ρουσφέτι και ο βουλευτής στέλνει μήνυμα στο κόμμα για τις προσβάσεις του. Γρήγορα τη δραμαμίνη μου. Τώρα όσον αφορά ορισμένους υπουργούς, εκεί τα πράγματα έχουν εξελιχθεί. Έτσι και πάει δέκα το βράδυ και δεν έχουν στείλει, οι ίδιοι, τα παραπολιτικά τους φιλότιμοι συντάκτες αναγκάζονται και τα γράφουν από μόνοι τους.
••••

Ψιτ, εκδότη. Σου έχω ένα καλό για το βιβλίο της Ιστορίας. Βάλε κάποιον να μετρήσει πόσες φορές αναφέρεται η λέξη «μακεδονομάχος». Άσʼ το, μην κάνεις τον κόπο. Καμία. Και μία μόλις φορά σημειώνεται το όνομα του Παύλου Μελά. Ναι, είμαι κακός. Το ξέρω. Αλλά το διασκεδάζω. Και επειδή αυτή η εφημερίδα επιτρέπει ακόμα και στα γαϊδουράγκαθα, όπως η αφεντιά μου, να ανθίζουν, τώρα που ήρθε ο Αύγουστος με τις παχιές μύγες και τους ισχνούς αναγνώστες, λέω να καταθέσω και εγώ μία ψηφίδα άποψης.
••••

Τα ιστορικά γεγονότα, λοιπόν, είναι εκεί, στη θέση τους, δεν αλλάζουν. Αυτό που αλλάζει είναι ο τρόπος με τον οποίο τα βλέπεις, ο φακός που κρατάς για να μεγεθύνεις τις λεπτομέρειες. Μπορούμε να συμφωνήσουμε για τη χροιά της Ιστορίας; Μισό λεπτό. Εδώ δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε αν ο Καραμανλής είναι καλός πρωθυπουργός ή καλός τουρίστας, θα βρούμε επαφή για τα πραγματικά σοβαρά; Να σας το πω πιο απλά: το θέμα δεν είναι πώς ακριβώς διδάσκεις στα παιδιά τα γεγονότα, αλλά πώς θα διεγείρεις το ενδιαφέρον τους να τα μάθουν. Το κυριότερο: πώς θα τα κάνεις να αγαπήσουν αυτήν την πατρίδα. Και την πατρίδα την αγαπούν απʼ αυτά που βλέπουν και ακούν γύρω τους, όχι διά της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Εν τέλει, για να είμαστε όλοι ευχαριστημένοι, ας αλλάξουμε όνομα στο μάθημα. Διότι αυτό που διδάσκονται τα παιδιά, υπό την επιστημονική έννοια του όρου, δεν είναι Ιστορία, δεν θέλουμε να είναι Ιστορία. Όταν διδάσκεις Ιστορία, ας πούμε, πρέπει να τους πεις και με ποιον τρόπο έφυγαν οι μουσουλμάνοι από τη Μακεδονία. Αλλά δεν το λες, δεν περιγράφεις σφαιρικά τα γεγονότα. Εν προκειμένω αυτό συμβαίνει, επειδή, πρωτίστως, δεν θέλεις μορφωμένους πολίτες, αλλά καλούς πατριώτες. Δυστυχώς, τα παιδάκια δεν αγαπούν την πατρίδα τους από τα βιβλία, είναι, όμως πολύ πιθανό να τη βαρεθούν. Φοβούμαι δε πως όλοι όσοι πλακώνονται σαν εκδρομή ΚΑΠΗ στο Γράμμο και στο Βίτσι ουδόλως ενδιαφέρονται για τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά. Νομίζετε ότι έτσι όπως σας βλέπουν αγαπούν αυτήν την πατρίδα; Όχι βέβαια! Είστε σαν τον δάσκαλο στο μνημειώδες βίντεο του The Wall.
••••

Ένα χαριτωμένο παράδειγμα: αν βρείτε έναν Σαλονικιό άνω των σαράντα ετών που θα σας αποδείξει ότι γεννήθηκε στην ίδια πόλη με τον παππού του, να μου τον συστήσετε. Μπείτε στον κόπο να διαβάσετε τη «Θεσσαλονίκη» του Μαζάουερ, ενός εξαιρετικού επιστήμονα που έβγαλε τα μάτια του στα βιβλία για να τα ακούσει στο τέλος από τον Παπαγεωργόπουλο. Αφού διαβάσετε το βιβλίο, ρίξτε μια σύντομη ματιά στην ελληνική ιστοριογραφία και προσπαθήστε να βρείτε το εβραϊκό ή το μουσουλμανικό στοιχείο της πόλης. Όλοι αυτοί «συνωστίζονται» σε δυο-τρεις γραμμές. Ναι, είναι μία πολιτική απόφαση εθνικού ενδιαφέροντος. Αλλά δεν είναι ιστορία.
••••

Ουφ τα είπα, συγγνώμη αν σύγχυσα μερικούς, τα κρατάω μήνες τώρα.
••••

Λόγω υπέρβασης χώρου και δημόσιας ψυχανάλυσης, η αλληλογραφία αναβάλλεται για την άλλη εβδομάδα. Μη μου απογοητεύεστε, φυσικά και θα τα δημοσιεύσω όλα!
••••

Αχ και εγώ καίγομαι καλοκαιριάτικα. Κανένα καλό τηλέφωνο για… πυρόσβεση από Ρωσία μπορεί να γίνει;

<ι>Προκόπιος