Το εφιαλτικό σενάριο των στρατηγών
Αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά, τόσο στην ιστορία της Τουρκίας όσο και στη σχέση του πολιτικού Ισλάμ με τον δυτικό κόσμο. Το μοναδικό προηγούμενο στο οποίο θα μπορούσε να βρει κανείς πολιτικές αντιστοιχίες αναφέρεται στη θριαμβευτική και τότε εκλογή του ισλαμίζοντος αντικεμαλιστή Αντνάν Μεντερές το 1950 και το 1954 με το Δημοκρατικό Κόμμα. Όμως η Τουρκία τότε δεν είχε την ίδια σχέση που επιδιώκει η σημερινή ηγεσία της με την Ευρώπη, ο ίδιος και το κόμμα του δεν εκφραζόταν ως πολιτικό Ισλάμ και ο ισλαμικός κόσμος της τότε εποχής δεν είχε τη συγκρουσιακή σχέση που έχει το ριζοσπαστικό πολιτικό Ισλάμ σήμερα με τον δυτικό κόσμο, ιδιαίτερα με τις ΗΠΑ.
Το σκηνικό που διαμορφώνεται με τη σαρωτική νίκη του Ερντογάν στο εσωτερικό της χώρας εμφανίζεται, εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον, πολύ θετικό για τον τούρκο πρωθυπουργό και ευοίωνο για το μέλλον των σχεδιασμών του. Η δήλωση του ακροδεξιού ηγέτη του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) Ντεβλέτ Μπαχτσελί ότι θα στηρίξει την εγκυρότητα και τη νομιμότητα της ψηφοφορίας για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, δηλαδή θα αποδεχτεί τη διαδικαστική πρόταση του Ερντογάν χωρίς να ψηφίσει τον Πρόεδρο που θα προτείνει ο τούρκος πρωθυπουργός, ανοίγει διάπλατα τον δρόμο για εκλογή ισλαμιστή Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, κάτι που θα συμβεί για πρώτη φορά στην ιστορία της.
Το ενδεχόμενο αυτό, δηλαδή της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από το ισλαμοδημοκρατικό κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, αποτελεί και τη μεγαλύτερη απειλή για την κεμαλική δομή της Τουρκικής Δημοκρατίας, αφού ένα τέτοιο σενάριο θα οδηγούσε αφεύκτως σε σταδιακή διάλυση ή αδρανοποίηση των 80ετούς και πλέον ζωής καθιερωμένων δομών και θεσμών κυριαρχίας και εξουσίας στο τουρκικό πολιτικό σύστημα, πράγμα που αποτελεί ήδη ένα εφιαλτικό σενάριο για τους τούρκους στρατηγούς.
Το ζήτημα που τίθεται από σήμερα και στο εξής δεν αναφέρεται στο αν και πώς θα αποδεχθούν οι στρατηγοί τη νέα πολιτική τάξη πραγμάτων που δημιουργείται στην Τουρκία σήμερα και αύριο, αλλά πώς θα αντιδράσουν για να παρεμποδίσουν μια τέτοια απευκταία για τους ίδιους εξέλιξη. Για το στρατογραφειοκρατικό κατεστημένο της Άγκυρας ο Ερντογάν αποτελεί μια απειλή που άπτεται της ίδιας της «λογικής του κράτους» που είναι η κεμαλική δομή και που την αντιλαμβάνονται ως τα «ιερά και όσια» της ύπαρξης του τουρκικού έθνους. Οι ίδιοι δε θεωρούν ύψιστη αποστολή τους τη διαφύλαξη πάση θυσία αυτής της κρατικής δομής, δηλαδή της κρατικής ιδεολογίας και φιλοσοφικής συγκρότησης του τουρκικού κράτους. Κοντολογίς, θεωρούν τους εαυτούς τους, θεσμικά και πολιτικά, όπως εύστοχα τους χαρακτήρισε πριν από 40 χρόνια ο γερμανός κοινωνιολόγος Frans Ronneberger, «θεματοφύλακες του κεμαλισμού».
Επομένως, το στράτευμα στην Τουρκία με κάθε τρόπο, «ειρηνικά» όπως έγινε το 1997 με το Βελούδινο Πραξικόπημα εναντίον του ισλαμιστή Ερμπακάν ή ανοιχτά και με τον συνήθη τρόπο, δηλαδή τα τανκς, όπως έγινε το 1960 και το 1980, θα αντιδράσει αργά ή γρήγορα. Το πρόβλημα που δημιουργείται στους στρατηγούς σήμερα στην Τουρκία και το οποίο προδήλως τους προβληματίζει είναι το υψηλό ποσοστό πολιτικής νομιμοποίησης, δηλαδή αποδοχής, που έχει ο τούρκος πρωθυπουργός, τόσο εσωτερικά όσο και διεθνώς. Αυτή η εξέλιξη θα αποτελέσει ίσως και την τελευταία πράξη του τουρκικού δράματος στην πορεία της γείτονος να απαλλαγεί από τις παρωχημένες, αυταρχικές ολοκληρωτικές δομές του παρελθόντος και να επιχειρήσει να πορευθεί τον δρόμο της Ευρώπης με θετικούς οιωνούς και υγιείς αληθινές ευρωπαϊκές προϋποθέσεις και όρους μετεξέλιξης και αλλαγής.