Ευτυχώς που υπάρχει ο Πρόεδρος για την εξωτερική πολιτική

Από τη μια ο πρωθυπουργός είναι μονόπλευρα προσανατολισμένος προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αρκούμενος σχεδόν αποκλειστικά σε πολυμερείς επαφές (συνόδους κορυφής, περιφερειακές συναντήσεις κ.λπ.) για να συναντήσει και κάποιους ηγέτες των Βαλκανίων. Δεν γίνεται άλλωστε και δέκτης εισηγήσεων για να συμμετάσχει προσωπικά στην υλοποίηση μιας πολυμερούς πολιτικής, ενώ τα αδαή ΜΜΕ απαξιώνουν με εμπάθεια κάθε απόπειρά του να ταξιδέψει και κάπου εκτός Ευρώπης. Η πικρή αλήθεια είναι πως πραγματικά στα ταξίδια αυτά είναι εμφανής η κραυγαλέα ανεπάρκεια του υπουργείου Εξωτερικών να δουλέψει σκληρά εκ των προτέρων για να αποκτήσει ουσιαστικό περιεχόμενο το ταξίδι και να προετοιμάσει τον πρωθυπουργό με σοβαρές θέσεις και στόχους για την περιοχή που επισκέπτεται και να μην αρκείται σε ανούσιες κοινοτοπίες.

Άλλοι οι στόχοι της υπουργού Εξωτερικών

Δεν τιμάει καθόλου τη χώρα το γεγονός ότι ακόμη και στις συνόδους κορυφής της ΕΕ ο πρωθυπουργός δεν παρεμβαίνει στις κοσμογονικές αλλαγές που συντελούνται και περιορίζεται στην έκφραση πλήρους «ευρωφροσύνης». Δεν είναι επιτρεπτό μια σύνοδος κορυφής σαν την τελευταία της ΕΕ να πηγαίνει χάλια, να ενταφιάζουν το ευρωσύνταγμα, να παίρνει ο καθένας από τους μεγάλους ό,τι του αρέσει και όποια εξαίρεση θέλει και ο Κ. Καραμανλής να δηλώνει… «ενθουσιασμένος» από το αποτέλεσμα! Ή δεν κατάλαβε τι ακριβώς έγινε, πράγμα απίθανο ή προσπαθεί συνειδητά να αποκρύψει από τον λαό αυτά που έγιναν, πράγμα πολύ χειρότερο.

Άλλωστε, αυτό το ανούσιο έργο με τους αλλεπάλληλους «ευρω-θριάμβους» το είδε αμέτρητες φορές η ελληνική κοινή γνώμη, και το έχει σιχαθεί σαν τις αμαρτίες της, επί πρωθυπουργίας Κώστα Σημίτη. Η επανάληψή του δεν πρόκειται να φέρει κανένα κέρδος στη ΝΔ. Το μέγιστο μέρος όμως της ευθύνης για τις ανεπάρκειες της εξωτερικής πολιτικής το φέρει η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη. Η υπουργός προσαρμόζει την εξωτερική πολιτική της χώρας στην προώθηση του προσωπικού της στόχου να γίνει η ίδια πρωθυπουργός όσο το δυνατόν συντομότερα. Δομεί έτσι τη δραστηριότητά της, ώστε να εμφανίζεται η μέγιστη δυνατή πυκνότητα επαφών που να εναρμονίζονται με τον προσωπικό της στόχο (π.χ. ταξίδια στις ΗΠΑ ή μόνο σε δύο τρεις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες) και υποβαθμίζει ή αφήνει να χειρίζονται κατώτεροι συνεργάτες της περιοχές και ομάδες χωρών που κρίνει ότι είναι αδιάφορες για την υλοποίηση των φιλοδοξιών της.

Βαθαίνει η άγνοια

Εστιάζοντας την προσοχή της στον προαναφερθέντα στόχο, η υπουργός Εξωτερικών καθίσταται όλο και πιο ανενημέρωτη για τα διεθνή θέματα. Οι γνώσεις της παλιώνουν και γίνονται όλο και πιο επιδερμικές αντί να βαθαίνουν. Πώς να βοηθήσει έτσι τον πρωθυπουργό να εμφανίζεται ως ηγέτης διεθνούς διαμετρήματος, όταν η ίδια πλέει σε πελάγη άγνοιας; Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι να πέφτει η ελληνική εξωτερική πολιτική σε έναν δογματισμό, μια γραμμή γεμάτη «αγκυλώσεις», που ίσως στο παρελθόν να ανταποκρίνονταν χοντρικά στους συσχετισμούς δυνάμεων στο ευρωπαϊκό σκηνικό, αλλά σήμερα έχουν ξεπεραστεί, καθώς τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Ο τρόπος π.χ. που χειρίστηκε το ζήτημα του αντιβαλλιστικού πυραυλικού συστήματος των ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας, που της προκάλεσε και τεράστια προσωπική ζημιά, αποδεικνύει πόσο ελλιπείς είναι οι γνώσεις της και σε πόσο μεγάλη αδυναμία βρίσκεται να κάνει σωστές εκτιμήσεις, ακόμη και για το προσωπικό της συμφέρον, όταν υπεισέρχονται παράγοντες που αφορούν τη διεθνή κατάσταση.

Φωτεινή αντίθεση

Έτρεχαν να διορθώσουν την κατάσταση στις σχέσεις με τη Ρωσία ο πρωθυπουργός αρχικά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη συνέχεια και ευτυχώς τα κατάφεραν. Μέχρι και παγκόσμια είδηση έγινε η επίσκεψη Παπούλια στη Ρωσία, καθώς ο Πούτιν διάλεξε συνειδητά την κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο τους για να απευθύνει σοβαρή προειδοποίηση προς τις ΗΠΑ και εκείνες τις ευρωπαϊκές χώρες που δρουν ως υποτελείς της Ουάσινγκτον.

Φωτεινή αντίθεση προς την ανεπάρκεια του υπουργείου Εξωτερικών αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο χειρίσθηκε ο Κ. Παπούλιας την επίσημη επίσκεψή του αυτήν την εβδομάδα στην «άσημη» Αρμενία. Έχοντας πλήρη επίγνωση ότι αυτή η μικρή χώρα του Καυκάσου αποτελεί όχι μόνο έναν πιστό φίλο μας, αλλά και τον μοναδικό και συνάμα στρατηγικό εταίρο της Ελλάδας σε αυτήν την ασταθέστατη και κρισιμότατη περιοχή του κόσμου, ο Κ. Παπούλιας πήγε στοχοπροσηλωμένος στην εμβάθυνση αυτής της ήδη άριστης σχέσης των δύο χωρών. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν πήγε απλώς να δει έναν φίλο «για να μην ξεχνιόμαστε».

Γνωρίζει ότι αφενός η Αρμενία αποτελεί επίσης τον στρατηγικό εταίρο της Ρωσίας στον Καύκασο και αφετέρου το μοναδικό εναπομείναν ανάχωμα στην επέκταση της τουρκικής επιρροής.

«Απάνθρωπο στίγμα η γενοκτονία»

Ο Κ. Παπούλιας γνωρίζει ότι τίποτα δεν συγκινεί περισσότερο τους Αρμένιους από τη γενοκτονία σχεδόν 1.500.000 συμπατριωτών τους το 1915 από τους Τούρκους, μέσα στην αναμπουμπούλα του ανθρωποσφαγείου του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

«Το γεγονός της γενοκτονίας αποτελεί το πιο βάρβαρο, απάνθρωπο στίγμα της σύγχρονης ιστορίας του ανθρώπου. Οι δράστες οφείλουν, τουλάχιστον, να αναγνωρίσουν την ευθύνη τους και να ζητήσουν συγνώμη», έγραψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο δωρικό αλλά συγκλονιστικό μνημείο της γενοκτονίας, στην πρωτεύουσα της χώρας Ερεβάν. Είχε ήδη μιλήσει γι’ αυτό το προηγούμενο βράδυ, κατά τη διάρκεια του επίσημου δείπνου που παρέθεσε προς τιμήν του ο αρμένιος Πρόεδρος Ρόμπερτ Κοτσαριάν.

«Οι δύο χώρες μας έχουν μακρά ιστορία και τα δύο έθνη μας έζησαν στον εικοστόν αιώνα μαρτυρικές εποχές από κοινή αιτία, όπως μαρτυρεί και η ιστορία του ποντιακού ελληνισμού, καταστάσεις που σφυρηλάτησαν μια ιδιαίτερη σχέση και φιλία. Δεν ξεχνάμε τη γενοκτονία του 1915 και είμαστε περήφανοι για το ότι στις τότε συνθήκες, από τους λίγους λαούς που παρεχώρησαν άσυλο στους Αρμένιους ήταν και ο ελληνικός», υπογράμμισε ο έλληνας Πρόεδρος.

Όχι ένταξη Τουρκίας με στρατό κατοχής

Ο Κάρολος Παπούλιας δεν μάσησε τα λόγια του σε ό,τι αφορά την προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, αδιαφορώντας παντελώς για τα ανούσια στερεότυπα που επαναλαμβάνει το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας μας, βάσει των οποίων πρέπει η Αθήνα να είναι ο πιο… εξτρεμιστής υποστηρικτής της τουρκικής ένταξης, επειδή δήθεν έτσι η Άγκυρα θα «εξευρωπαϊστεί» πολιτικά και θα λυθούν ευνοϊκά τα ελληνοτουρκικά προβλήματα.

«Ελπίζω η Τουρκία να σκεφθεί ότι δεν μπορεί να επιδιώκει την ένταξή της στην ΕΕ, έχοντας έναν στρατό κατοχής 35.000 ανδρών σε μια χώρα μέλος της ΕΕ», τόνισε χωρίς περιστροφές στη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Αρμένιο ομόλογό του, το μεσημέρι της Τρίτης.

Το ίδιο βράδυ ο Κάρολος Παπούλιας επανήλθε στο θέμα: «Το Κυπριακό συνιστά μείζον ζήτημα εισβολής και κατοχής ανεξάρτητης χώρας, κράτους μέλους του ΟΗΕ και της ΕΕ. Είναι συνεπώς πρόβλημα τόσο διεθνούς δικαίου όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ελπίζω ότι σύντομα η απαράδεκτη κατάσταση στο νησί θα τερματισθεί και ότι θα επανενωθεί η τελευταία διαιρεμένη πρωτεύουσα της Ευρώπης», δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θέτοντας όλους τους διεθνείς παράγοντες ενώπιον των ευθυνών τους.

Λόγια σταράτα, μετρημένα. Θέσεις που μπορούν, όντως, να αποτελέσουν σταθερή βάση μιας ειλικρινούς ελληνοτουρκικής προσέγγισης και όχι να αφήσουμε να γίνει η τουρκική ένταξη στην ΕΕ εφαλτήριο για την κατοχύρωση των τουρκικών μονομερών διεκδικήσεων και βλέψεων στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Καμία σχέση με ανούσιες φιλοφρονήσεις αποφυγής των προβλημάτων.

Ολέθρια λάθη του Μητσοτάκη

Η Ελλάδα είχε την ατυχία πρωθυπουργός της χώρας να είναι ο Κ. Μητσοτάκης, όταν διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση.

Τότε υπήρχε μια μεγάλη ελληνική κοινότητα άνω των 100.000 ατόμων στη Γεωργία και λίγες χιλιάδες άτομα, αλλά δραστήρια, στην Αρμενία. Οι ομογενείς μας αυτοί, αυτόχθονες επί δεκαετίες ή για κάποιες οικογένειες και επί αιώνες, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ιμάντες μεταφοράς ελληνικής επιρροής στις νέες και αδύναμες αυτές χώρες. Παραδοσιακά οι Έλληνες είχαν καλές σχέσεις τόσο με τους Αρμένιους όσο και με τους Γεωργιανούς, ενώ η χώρα μας είναι πολύ μικρή και μακρινή για να προκαλέσει ανησυχίες.

Μονοσήμαντα προσανατολισμένος όμως ο Μητσοτάκης προς τη Δύση ούτε που ενδιαφέρθηκε να ασκήσει εγκαίρως πολιτική στον Καύκασο. Η αδιαφορία και η καθυστέρηση απέβησαν μοιραίες. Οι εμφύλιοι φούντωσαν σ’ αυτά τα κράτη και οι Έλληνες έφυγαν κακήν κακώς κατά δεκάδες χιλιάδες. Αντί να γίνουν παράγοντες ελληνικής επιρροής στη γη των πατέρων τους, προστέθηκαν πολλοί απ’ αυτούς στις δυστυχισμένες γυναίκες που πουλάνε λαθραία τσιγάρα στην οδό Αθηνάς ή φούσκωσαν τις ζώνες κοινωνικής μιζέριας στο Μενίδι και στα Άνω Λιόσια. Έτσι χάσαμε τον ελληνισμό του Καυκάσου και μας απόμειναν οι γεωπολιτικές αναλύσεις για την περιοχή…