Προεκλογικές παροχές: «Της Κυριακής χαρά και της Δευτέρας λύπη»

Δύσκολα θα μπορούσε μια απόφαση να τερματίζει κάποια κατάσταση και να συνεχίζονται τα μέτρα που έχουν εφαρμοσθεί για να «θεραπεύσουν» τη δημιουργηθείσα κατάσταση. Από την πλευρά αυτήν πραγματικά η απόφαση γράφει ιστορία! Βρισκόμαστε σήμερα «εκτός» καθεστώτος επιτήρησης για υψηλά ελλείμματα, όμως «εντός» επιτήρησης για να πετύχουμε ισοσκέλιση του κρατικού προϋπολογισμού μέχρι το 2010 και ο λαός θα βρίσκεται «επί τα αυτά». Δηλαδή θα εξακολουθούν να εφαρμόζονται τα ίδια αυστηρά μέτρα λιτότητας που προβλέπει το καθεστώς επιτήρησης.

Kατά την προεκλογική περίοδο θα υπάρξουν ορισμένες παροχές υπέρ των οικονομικά αδυνάτων. Όμως ο λογαριασμός θα πληρωθεί μετεκλογικά. Ό,τι παροχές δοθούν την προεκλογική περίοδο θα εισπραχθούν με το παραπάνω από τις φορολογικές «μεταρρυθμίσεις» που σχεδιάζει από τώρα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Και σημειώστε ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές, που στοχεύουν στην αύξηση των φορολογικών εσόδων του κράτους, θα εφαρμοστούν από οποιαδήποτε κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές (μονοκομματική ή συμμαχική) καθώς η χώρα μας, μαζί και με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, είναι υποχρεωμένη από το 2010 και μετά να πετύχει ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Φυσικά όχι μόνο στην κατάρτισή τους, αλλά και στην εκτέλεση. Με την απόφαση αυτήν ουσιαστικά όλες οι οικονομίες των κρατών της «ζώνης του ευρώ» τίθενται υπό καθεστώς αυστηρής επιτήρησης, τουλάχιστον καθόσον αφορά τον δημοσιονομικό τομέα. Με τα δεδομένα αυτά, όσο πλουσιοπάροχα και αν είναι τα προεκλογικά μέτρα «ανακούφισης» των οικονομικά αδυνάτων, απλώς θα είναι προσωρινά, δηλαδή της «Κυριακής χαρά και της Δευτέρας λύπη»! Και το μεγάλο ερώτημα που πρέπει να μας απασχολεί, ως φορολογούμενους πολίτες, είναι: τι άραγε σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης στο πλαίσιο της μετεκλογικής φορολογικής μεταρρύθμισης; Πρέπει να σημειώσω ότι έχω την πεποίθηση ότι οι ισοσκελισμένοι κρατικοί προϋπολογισμοί που στηρίζονται στην αύξηση του φορολογικού βάρους είναι αντιλαϊκοί και αντιαναπτυξιακοί. Και είμαι βέβαιος ότι τέτοιοι θα είναι οι προϋπολογισμοί της μετεκλογικής περιόδου. Θα σας αναφέρω μόνο σε γενικές γραμμές ένα φορολογικό μέτρο, από τα πολλά που συζητούνται για εφαρμογή στο πλαίσιο των μετεκλογικών φορολογικών αλλαγών. Το μέτρο αυτό έχει ήδη υιοθετηθεί από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών και βρισκόμαστε στη φάση της επιμέτρησης των επιπτώσεων, κυρίως από την πλευρά της αύξησης των φορολογικών εσόδων. Το μέτρο έχει ονομαστεί ενιαίος συντελεστής φορολόγησης. Τι σημαίνει αυτό;

Σήμερα, στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων ισχύει η προοδευτική φορολογία. Όσο αυξάνεται το φορολογητέο εισόδημα τόσο αυξάνεται και ο συντελεστής φορολόγησης. Τα φορολογικά κλιμάκια είναι 11.000 ευρώ επί φορολογικό συντελεστή 0, τα επόμενα 2.000 ευρώ φορολογούνται με συντελεστή 15%, τα επόμενα 10.000 ευρώ με συντελεστή 30% και για εισοδήματα από 23.000 ευρώ και άνω ο συντελεστής φορολόγησης είναι 40%. Αυτά ισχύουν για τα εισοδήματα μισθωτών – συνταξιούχων. Η προοδευτική φορολογία ισχύει και για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος των ελευθέρων επαγγελματιών και όσων διατηρούν προσωπικές επιχειρήσεις που δεν έχουν νομική προσωπικότητα, με ελαφρές τροποποιήσεις στα κλιμάκια εισοδήματος (κυρίως στα δύο πρώτα κλιμάκια, τα οποία είναι δυσμενέστερα από τα αντίστοιχα που ισχύουν για τους μισθωτούς – συνταξιούχους). Καθόσον αφορά τα επιχειρηματικά κέρδη, το σύστημα φορολόγησής τους είναι σήμερα εντελώς διαφορετικό. Στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν τη μορφή της ΟΕ ή ΕΕ το 50% των καθαρών κερδών τους φορολογείται με συντελεστή 20% και στο όνομα της εταιρείας, ενώ το υπόλοιπο 50% φορολογείται ως επιχειρηματική αμοιβή στο όνομα των εταιρειών μαζί με τα εισοδήματά τους εξ άλλων πηγών (π.χ. εισπραττόμενα ενοίκια από ιδιόκτητα ακίνητα). Εδώ έχουμε εφαρμογή εν μέρει της αναλογικής φορολογίας και εν μέρει της προοδευτικής. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν τη μορφή της ΑΕ η φορολόγηση των καθαρών επιχειρηματικών κερδών γίνεται με το σύστημα της αναλογικής φορολογίας με έναν ενιαίο συντελεστή (ύψους 25%), ανεξάρτητα από το ύψος των φορολογούμενων επιχειρηματικών καθαρών κερδών και στο όνομα του νομικού προσώπου (της εταιρείας). Και τα κέρδη διανέμονται στους μετόχους ελεύθερα φόρων (φορολογηθέντα).

Τι προβλέπει το σύστημα του ενιαίου συντελεστή φορολόγησης;

Όλα τα εισοδήματα των φορολογουμένων από οποιαδήποτε πηγή και αν προέρχονται (μισθοί, συντάξεις, αμοιβές ελευθέρων επαγγελματιών, επιχειρηματικά κέρδη φορολογούμενα) θα υπαχθούν στη φορολογία με έναν ενιαίο συντελεστή, το πιθανό ύψος του οποίου συζητείται να είναι το 25%. Δηλαδή το φορολογικό μας σύστημα αλλάζει εντελώς. Εγκαταλείπει την προοδευτική φορολόγηση και μεταπίπτει στην αναλογική φορολόγηση που ίσχυε πριν από 100 χρόνια. Μια μεταρρύθμιση-οδοστρωτήρας, που φέρνει το φορολογικό μας σύστημα έναν αιώνα πίσω! Το σύστημα της αναλογικής φορολογίας εγκαταλείφθηκε ως αντικοινωνικό, καθώς φορολογεί με την ίδια ένταση όλα τα εισοδήματα, ανεξάρτητα από το ύψος τους. Όμως έγινε δεκτό ότι όσοι αποκτούν χαμηλά εισοδήματα είναι αναγκασμένοι να ξοδεύουν ολόκληρο το εισόδημά τους για την ικανοποίηση των αναγκών τους. Έτσι ολόκληρο το εισόδημά τους φορολογείται διπλά. Και με φόρο εισοδήματος (άμεση φορολογία) και με φόρους κατανάλωσης (έμμεση φορολογία). Αντιθέτως, όσοι έχουν υψηλά εισοδήματα δεν ξοδεύουν ολόκληρο το εισόδημά τους. Ένα τμήμα του αποταμιεύεται και ξεφεύγει από την έμμεση φορολογία. Επομένως, και σύμφωνα με την αρχή της ίσης μεταχείρισης των φορολογουμένων πολιτών, επιβάλλεται τα υψηλά εισοδήματα να φορολογούνται με υψηλότερους συντελεστές. Έτσι υιοθετήθηκε η προοδευτική φορολόγηση, που είναι περισσότερο ευθυγραμμισμένη με τις απαιτήσεις της φορολογικής δικαιοσύνης. Τώρα η Ελλάδα εγκαταλείπει το σύστημα της προοδευτικής φορολογίας και επανέρχεται στο «μεσαιωνικό» σύστημα της αναλογικής φορολογίας.

Μια σύγκριση των φόρων που πληρώνουμε σήμερα με αυτούς που θα πληρώνουμε με το σύστημα του μοναδικού ενιαίου συντελεστή θα μας πείσει ποιους ευνοεί το νέο σύστημα. Ένας μισθωτός με φορολογούμενο εισόδημα 25.000 ευρώ ετησίως πληρώνει σήμερα 4.100 ευρώ φόρο εισοδήματος. Με το νέο σύστημα του ενιαίου συντελεστή 25% και με το ίδιο αφορολόγητο όριο των 11.000 ευρώ θα πληρώσει: 25.000 – αφορολόγητο 11.000 = 14.000 ευρώ Χ 25% = 3.500 ευρώ φόρος εισοδήματος. Εδώ υπάρχει ένα κέρδος 600 ευρώ. Ένα υψηλόβαθμο στέλεχος τράπεζας, ΔΕΚΟ ή πολυεθνικής εταιρείας με ετήσιες αποδοχές 70.000 ευρώ σήμερα πληρώνει φόρο εισοδήματος 22.100 ευρώ. Με το νέο σύστημα θα πληρώνει: 70.000 – 11.000 εφορ. = 59.000 Χ 25% = 14.750 ευρώ ετήσιος φόρος. Εδώ το κέρδος φτάνει 7.350 ευρώ. Δηλαδή όσο υψηλότερο είναι το εισόδημα τόσο το κέρδος θα είναι μεγαλύτερο. Φαντάζεστε πόσο ευνοούνται οι στρατιές των υψηλόμισθων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα; Και ποιοι θα πληρώσουν αυτήν τη ζημία του κράτους; Ιδού:

α) Οι χαμηλόμισθοι των 13.000 ευρώ. Σήμερα πληρώνουν 300 ευρώ φόρο εισοδήματος ετησίως και με το νέο σύστημα θα πληρώνουν 2.000 Χ 25% = 500 ευρώ ετησίως.

β) Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με ετήσιο φορολογητέο εισόδημα 13.000 ευρώ. Σήμερα πληρώνουν 525 ευρώ για φόρο εισοδήματος. Με το νέο σύστημα θα πληρώνουν 13.000 – 9.500 αφορολόγητα = 3.500 Χ 25% = 875 ευρώ φόρος.

γ)Οι επιτηδευματίες που σήμερα φορολογούνται με το σύστημα της κατ’ αποκοπήν φορολόγησης (π.χ. ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων δωματίων ή διαμερισμάτων, όσοι εκμεταλλεύονται ταξί ή φορτηγά δημόσιας χρήσης κ.λπ.) που θα υπαχθούν πλέον στον λογιστικό προσδιορισμό των καθαρών κερδών τους και στον ενιαίο συντελεστή φορολόγησης (25%).

δ) Οι εισηγητές του νέου συστήματος φορολόγησης προτείνουν την κατάργηση (ή τον περιορισμό) ορισμένων φοροαπαλλαγών που ισχύουν σήμερα. Και προσδοκούν αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 2 δισ. ευρώ ετησίως από το μέτρο αυτό, που κυρίως αφορά χαμηλόμισθους που σήμερα παίρνουν διάφορα επιδόματα τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος ή φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή κατώτερο του προτεινόμενου 25%.

ε) Οι μικρομεσαίες εταιρείες (ΟΕ και ΕΕ) που σήμερα τα καθαρά τους κέρδη φορολογούνται κατά το ήμισυ με συντελεστή 20% και με το νέο σύστημα θα φορολογούνται πλέον με συντελεστή 25%. Το νέο σύστημα δεν θίγει καθόλου τις μεγάλες εταιρείες (ΕΠΕ και ΑΕ). Δεν είναι ευνοϊκότερο ούτε όμως και δυσμενέστερο. Εκτός φυσικά εάν επικρατήσουν διαφορετικές σκέψεις στην τελική μορφή που θα λάβει το νέο σύστημα.

Αυτή είναι η «μεταρρύθμιση» του φορολογικού συστήματος. Όπισθεν ολοταχώς. Και επικοινωνιακά θα καταβληθεί προσπάθεια να παρουσιαστεί σαν «ευεργεσία» για τους χαμηλόμισθους και τους συνταξιούχους. Και ακόμη θα «υμνηθεί» ότι θα φέρει περιορισμό της φοροδιαφυγής. Όμως υπάρχει και τρόπος να διορθωθεί το νέο σύστημα. Να καθοριστούν δύο συντελεστές φορολογίας εισοδήματος. Μηδενικός συντελεστής για ετήσιο φορολογητέο εισόδημα μέχρι 30.000 ετησίως και το επιπλέον να φορολογείται με συντελεστή 30%. Όλοι οι χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος θα απαλλάσσονται, οι μεσαίου εισοδήματος θα έχουν αρκετά σημαντικό κέρδος και οι υψηλόμισθοι θα ευεργετηθούν. Και, αν θέλουμε να περιορίσουμε την ευεργεσία, μπορεί και πρέπει να θεσπιστεί και τρίτος φορολογικός συντελεστής για τα εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ ετησίως αρκετά υψηλός. Αυτό απαιτεί η φορολογική δικαιοσύνη. Διαφορετικά, το νέο φορολογικό μας σύστημα θα καταστεί αρκετά προκλητικό και απάνθρωπο.