Κοινωνική διαμαρτυρία σε πολιτικό αδιέξοδο
Όμως είναι επόμενο, όταν απουσιάζει η πολιτική ως συγκροτημένη πρόταση και ως πράξη, να εμφανίζεται η πολιτικολογούσα παραπολιτική…
Το ιδιαίτερο φαινόμενο του πολιτικού μας συστήματος είναι ότι η -παραδεδεγμένη πλέον ευρέως- κρίση των κομμάτων της διακυβέρνησης διαμορφώνει ένα ισχυρό ρεύμα κοινωνικής και πολιτικής διαμαρτυρίας το οποίο δεν μπορεί να αρθρωθεί και να αντιπροσωπευθεί σε πολιτικό και κομματικό επίπεδο. Αποτέλεσμα του φαινομένου αυτού είναι ότι αυτή η κοινωνική διαμαρτυρία «επανεισάγεται» την ώρα της εκλογικής αναμέτρησης στα δύο μεγάλα κόμματα με αποτέλεσμα -όπως αποδεικνύουν σημαντικές έρευνες- ποσοστά της τάξης άνω του 40% των ψηφοφόρων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ να ψηφίζουν «εξ ανάγκης» τα κόμματα αυτά χωρίς να πιστεύουν ότι θα τηρήσουν το πρόγραμμά τους ή θα ακολουθήσουν τις αρχές τους…
Η κρίση του πολιτικού συστήματος δεν αφορά μόνο τα δύο μεγάλα κόμματα. Εμφανίζεται, αντίθετα, με την ίδια ένταση στα κόμματα της παραδοσιακής ή εκσυγχρονισμένης Αριστεράς (ΚΚΕ, ΣΥΝ) και την τελευταία περίοδο εκδηλώνεται με την εμφάνιση του ΛΑΟΣ.
Το ΚΚΕ έχει αυτοπεριορισθεί τον ρόλο του, έχει μετατραπεί σε ένα κλειστό σύστημα, σε έναν μηχανισμό που αυτοαναπαράγεται μέσα από τις εσωτερικές του λειτουργικές και τις ιδεολογικές δογματικές του θέσεις. Καλεί μεν το ρεύμα της κοινωνικής διαμαρτυρίας να το ψηφίσει, όμως η ιδεολογική του ακαμψία, η αγνόηση ή και η παντελής απουσία πολιτικών θέσεων και επεξεργασιών, πάνω στις ραγδαίες αλλαγές και τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς του καιρού μας, λειτουργούν αποτρεπτικά. Για το ΚΚΕ η κυρίαρχη αντίθεση Κεφαλαίου – Εργασίας παραμένει αμετάβλητη. Ο ρόλος της τεχνολογίας, που ανασυνθέτει ριζικά τη σχέση αυτήν, οι ριζικές μεταβολές στην κοινωνική διάρθρωση και στον σύγχρονο καταμερισμό της εργασίας αποτελούν «άγνωστες περιοχές»… Η παγκοσμιοποίηση, άλλωστε, αποτελεί -σύμφωνα με παρόμοιου τύπου δογματικές προσεγγίσεις- την έκφραση μιας βούλησης που εκπορεύεται από ένα κέντρο, από ένα σύμπλεγμα συμφερόντων… Κάτι σαν μια μεγάλη θεωρία συνωμοσίας…
Στον ΣΥΝ, μετά την αποχώρηση του Ν. Κωνσταντόπουλου, επικράτησαν οι ριζοσπαστικές αντιλήψεις και πρακτικές. Αυτές εκδηλώθηκαν -και ανατροφοδοτήθηκαν- από τις κινητοποιήσεις στον χώρο της Εκπαίδευσης, γεγονός που «νομιμοποιεί» τη ριζοσπαστική στροφή του ΣΥΝ. Αυτή ακριβώς η «στροφή» επισημοποιείται από τον «καταγγελτικό» λόγο του Α. Αλαβάνου – που διατυπώνεται πολλές φορές με ακραίο τρόπο. Ο ΣΥΝ μπόρεσε ως έναν βαθμό να εκφράσει τμήμα της κοινωνικής διαμαρτυρίας στις πρόσφατες δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές και θα επιδιώξει να ενσωματώσει τη «διαμαρτυρία» αυτή μέσα από «κινηματικού τύπου» παρεμβάσεις και αντιπαραθέσεις (Εκπαίδευση, οικολογικά προβλήματα, μετανάστες κ.λπ.).
Όμως στην κρίσιμη «στιγμή» των εκλογών ο ΣΥΝ θα δώσει τη μάχη της κοινοβουλευτικής του επιβίωσης. Και σ’ αυτήν τη μάχη πρόσφορο έδαφος παρέχει ο κοινωνικός «περίγυρος» του ΠΑΣΟΚ, εφόσον το ίδιο το ΠΑΣΟΚ φαίνεται ανίκανο να διαμορφώσει μια ευρύτερη «αναγεννητική» δυναμική, ικανή να συσπειρώσει, σε μια συγκεκριμένη προοπτική, τα στρώματα αυτά…
Ο ΛΑΟΣ αναδύθηκε ως προϊόν της πολιτικής κρίσης και της κρίσης διακυβέρνησης, φιλοδοξώντας να αποτελέσει τον «υποδοχέα» της κοινωνικής διαμαρτυρίας…
Η πολιτικο-ιδεολογική του ταυτότητα διαμορφώθηκε σαν ένα συμπίλημα αντιλήψεων και καταγγελιών, που ξεκινούν από μια αντι-ιμπεριαλιστική, αντι-μονοπωλιακή οπτική και επικεντρώνονται στην επίκριση του «κατεστημένου» των διεφθαρμένων ελίτ και της διακομματικής συναίνεσης και τέλος διανθίζονται από έντονα εθνικιστικά, νεο-ρατσιστικά, «θρησκευτικού» τύπου χαρακτηριστικά. Τελευταία μάλιστα προσετέθηκαν και αναλύσεις από τις διακηρύξεις των τρομοκρατικών οργανώσεων.
Ιδεολογικά – επικοινωνιακά «όπλα» του Γ. Καρατζαφέρη αποτελούν η αντι-συστημική στάση και η «παραδοξότητα» των απόψεών του, ώστε να αποτελεί «στόχο» των ΜΜΕ ο ΛΑΟΣ και οι εκπρόσωποί του. Αυτό όμως το φαινόμενο του τηλε-λαϊκισμού και της δημοσιότητας ενσωματώνει στην πράξη τον ΛΑΟΣ στις συστημικές δομές και του αφαιρεί τον «ριζοσπαστικό» του χαρακτήρα…
Ο ΛΑΟΣ εκφράζει και στη χώρα μας το φαινόμενο του αποκαλούμενου λειτουργικού λαϊκισμού, καθώς τόσο ένα μεγάλο τμήμα των αντιλήψεών του υιοθετείται επιλεκτικά από την πολιτικη-κοινωνική βάση των κοινοβουλευτικών κομμάτων όσο και γιατί η ίδια η εκλογική του «πελατεία» (δεν μπορούμε να μιλήσουμε για θεσμικά συγκροτημένη κοινωνική βάση) αποτελεί μια «συνάθροιση» αντιλήψεων (απολιτικοί – μηδενιστές, νεο-φιλελεύθεροι, σοσιαλιστές, αντι-ιμπεριαλιστές) και κοινωνικών αναφορών.
Αυτή ακριβώς η «ρευστότητα» και η αμορφία καθιστούν ευπρόσβλητο τον ΛΑΟΣ σε ενδεχόμενη -συντηρητικού τύπου- παρέμβαση της ΝΔ. Γι’ αυτό και είναι λάθος του ΠΑΣΟΚ να διαμορφώνει την πολιτική του προσδοκώντας στην ενδυνάμωση του ΛΑΟΣ σε βάρος της ΝΔ.
Άλλωστε, όπως δείχνουν και οι τελευταίες έρευνες, (δεν αναφερόμαστε σε «κατασκευασμένες» σφυγμομετρήσεις με προφανείς πολιτικούς και «τηλεοπτικούς» στόχους) η διαφορά ΝΔ – ΠΑΣΟΚ διευρύνεται… Απόρροια του γεγονότος ότι η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ επέλεξε αντί της πολιτικής, την πολιτική των ομολόγων… και την έμμεση ανοχή-στήριξη του ΛΑΟΣ.