Γκαργκάνας: Από καθέδρας κριτική για τις εξελίξεις
Έτσι ικανοποίησε σφόδρα και την κυβέρνηση Σημίτη που τον επέλεξε για διοικητή της τράπεζας και την κυβέρνηση Καραμανλή που τον διατήρησε. Και προσπάθησε να μας πείσει ότι το αποτέλεσμα της υψηλής αναπτυξιακής επίδοσης της ελληνικής οικονομίας «ήταν να υπάρξει σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη σύγκλιση του βιοτικού επιπέδου της χώρας μας προς τον μέσο όρο των περισσότερο αναπτυγμένων οικονομιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Φαίνεται ότι και στα πλούσια κράτη της ΕΕ το ευρώ έφερε την ίδια με μας εξαθλίωση! Βέβαια ο κύριος διοικητής δεν μας λέει τίποτε στην έκθεσή του για τη φτώχεια του 25% του ελληνικού λαού και για την εξαθλίωση των εργαζομένων που σέρνουν στους ώμους τους τη χωρίς τέλος λιτότητα. Για την ακρίβεια δεν μιλάει, μόνο τον απασχολεί ο πληθωρισμός, που αποτελεί ένα μόριο της ακρίβειας. Η συνεχής εξασθένιση της αγοραστικής δύναμης του ευρώ τού είναι άγνωστη και βλέπει μόνο την ενίσχυση της ισοτιμίας του με το δολάριο. Ο κ. Γκαργκάνας από καθέδρας κρίνει τις εξελίξεις στην οικονομία μας.
Στη σημερινή μας παρουσίαση θα θέλαμε να σχολιάσουμε ένα και μόνο σημείο της έκθεσης του διοικητή της ΤτΕ, που νομίζουμε ότι έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, σε συνδυασμό και με τις ενδοκοινοτικές μελλοντικές εξελίξεις. Ο λόγος για τη διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Στο κεφάλαιο της έκθεσης «Επίτευξη της σταθερότητας του ευρώ και βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας» μας παρουσιάζει τις αρνητικές εξελίξεις στο ισοζύγιο και σωστά επισημαίνει τη διεύρυνση του ελλείμματος στο 12,1% του ΑΕΠ κατά το 2006, από 8,1% το 2005 και 7,4% κατά μέσο όρο την πενταετία 2001-2005. Και στη συνέχεια τονίζει ότι «ο κύριος λόγος της διαμόρφωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σε υψηλά επίπεδα είναι η μόνιμη ελλειμματικότητα του εμπορικού ισοζυγίου, η οποία αντανακλά μακροοικονομικούς παράγοντες σε συνδυασμό με την ύπαρξη διαρθρωτικών αδυναμιών στην οικονομία». Και συνεχίζει τονίζοντας ότι η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει σοβαρό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και δεν έχει κατορθώσει να επωφεληθεί στον απαιτούμενο βαθμό από τις ευκαιρίες που δημιουργεί τάχα η παγκοσμιοποίηση και η αύξηση του μεγέθους των διεθνών αγορών. Δεν μας λέει όμως ποιες είναι αυτές οι ευκαιρίες που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση. Εμείς ξέρουμε ότι η παγκοσμιοποίηση δημιούργησε ευκαιρίες άλωσης των αγορών από τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες και παρέδωσε τις αγορές των ασθενών οικονομιών βορά στις αδηφάγους ορέξεις των γιγαντιαίων παραγωγικών μονάδων των ισχυρών οικονομιών. Γι’ αυτό και συνεχώς αυξάνεται το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας μας. Ασφαλώς έχουμε «έλλειμμα ανταγωνιστικότητας» που το επιδεινώνει και η αύξηση της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου. Η υπερτίμηση του ευρώ ροκανίζει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων των χωρών-μελών της ΟΝΕ και παρεμποδίζει την τόνωση της εξαγωγικής προσπάθειάς τους. Και αντί ο κ. Γκαργκάνας να επισημάνει με έμφαση αυτήν την αρνητική πλευρά της νομισματικής πολιτικής και τις επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων, επιδίδεται διά μακρόν στις συνθήκες της αγοράς, στην ανεπάρκεια υποδομών, στη μη ευελιξία της αγοράς εργασίας και στη μειωμένη παραγωγικότητα. Και ξεχνάει ο κ. Γκαργκάνας ότι συνεχώς η παραγωγικότητα της οικονομίας μας βελτιώνεται και το 2006 παρουσιάζει αύξηση κατά 2,5%.
Στην έκθεσή του ο διοικητής της ΤτΕ τονίζει ότι «η βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας αποτελεί προτεραιότητα και απαιτεί χρόνο και πολύπλευρη προσπάθεια». Και βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη του στόχου αυτού θεωρεί:
α) τη σταθερότητα των τιμών.
β) τη συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής και εξυγίανσης και
γ) τη βελτίωση των συνθηκών ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά.
Κατά την άποψη του κ. Γκαργκάνα η επίτευξη της σταθερότητας των τιμών θα γίνει με πρωτοβουλία των κοινωνικών εταίρων (δηλαδή εργοδοσίας και εργαζομένων) τόσο μέσω των συλλογικών διαπραγματεύσεων για τις μισθολογικές αυξήσεις όσο και μέσω της τιμολογιακής πολιτικής των επιχειρήσεων. Με άλλα λόγια, ο διοικητής της ΤτΕ προτείνει τη συγκράτηση των αμοιβών εργασίας (μισθών και ημερομισθίων) για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων, την αύξηση της εξαγωγικής δραστηριότητας και τη συγκράτηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Μέχρι τώρα συνιστούσε λιτότητα των εργαζομένων για τη συγκράτηση του πληθωρισμού. Και όταν επιτέλους κατάλαβε ότι οι αυξήσεις στις αμοιβές εργασίας ελάχιστα (ή και καθόλου) συμμετέχουν στην πληθωριστική διαδικασία στη χώρα μας, άλλαξε την αιτιολόγηση για τη συνέχιση της λιτότητας. Τώρα επιχειρεί να μας πείσει για την αναγκαιότητά της στην ευόδωση της προσπάθειας για τη μείωση του πράγματι υψηλού ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (και του εμπορικού μας ισοζυγίου) που θα φέρει η προσδοκώμενη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
Όσα αναφέρει στην ετήσια έκθεσή του ο κ. Γκαργκάνας για την ελλειμματικότητα του εμπορικού ισοζυγίου βρίσκονται σε πλήρη ευθυγράμμιση με μια απόφαση της ΕΕ που κυοφορείται. Ο επίτροπος επί των οικονομικών κ. Χοακίν Αλμούνια, που επισκέφτηκε προ ημερών τη χώρα μας, υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόταση να υιοθετηθεί ένα όριο στο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου πάνω από το οποίο οι οικονομίες θα τίθενται υπό κοινοτική επιτήρηση ώστε να λαμβάνουν μέτρα περιορισμού του εμπορικού ελλείμματος και του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Όπως δηλαδή συμβαίνει σήμερα με το όριο του 3% για το δημοσιονομικό έλλειμμα. Η συνθήκη του Μάαστριχτ δεν προβλέπει τέτοια υποχρέωση για τα κράτη-μέλη, εν τούτοις ο κ. Αλμούνια θεωρεί ότι για την αξιοπιστία του ευρώ είναι αναγκαίο πέρα από τη δημοσιονομική ισορροπία να υπάρχει και ισορροπία στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις των κρατών-μελών που ανήκουν στην ΟΝΕ. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αιτιολόγηση της πρότασης Αλμούνια. Ο κοινοτικός επίτροπος σημειώνει ότι εάν δεν υπήρχε η ΟΝΕ και το ευρώ με τη δεσμευτική για τα κράτη-μέλη νομισματική πολιτική, οι χώρες που επί σειρά ετών παρουσιάζουν υψηλό εμπορικό έλλειμμα θα μπορούσαν να υποτιμήσουν το εθνικό τους νόμισμα για να εξαλείψουν ή να περιορίσουν αυτήν τη μακροοικονομική ανισορροπία. Τώρα με την ΟΝΕ δεν υφίσταται αυτή η ευχέρεια των ελλειμματικών χωρών. Συνεπώς θα πρέπει να υπάρξουν άλλα υποκατάστατα με κοινοτική πρωτοβουλία και έλεγχο, δηλαδή δεύτερη περίπτωση κοινοτικής επιτήρησης των οικονομιών. Μέτρα για να προλάβει η ΟΝΕ τη δημιουργία δίδυμου ελλείμματος (δημοσιονομικού – εμπορικού), που θα εμφανιστεί αναπόφευκτα μετά την άνοδο της ισοτιμίας του ευρώ και εφόσον η υπερτίμηση θα συνεχιστεί και θα διαβρώσει τις εξαγωγές των κρατών της Ευρωζώνης.
Η πρόταση Αλμούνια ήδη έχει υιοθετηθεί από την Κομισιόν και φυσικά και από τη διοίκηση της ΕΚΤ. Και οι κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελών της ΟΝΕ που οι διοικητές τους είναι μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, άρχισαν να γκρινιάζουν για υπερβολικά ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου και να εισηγούνται τη λήψη σχετικών μέτρων. Προϊδεασμός για να στρωθεί το έδαφος. Στο πλαίσιο αυτό τοποθετούνται και τα όσα αναγράφει στην έκθεσή του ο διοικητής της ΤτΕ. Εάν οι δύο ισχυρές χώρες της ΟΝΕ, Γερμανία και Γαλλία, πεισθούν ότι έχουν συμφέρον να υιοθετηθεί όριο ελλείμματος και στο εμπορικό ισοζύγιο, τότε σίγουρα θα εγκριθεί η πρόταση Αλμούνια. Κι αυτό θα σημάνει ότι οι χώρες που παρουσιάζουν υψηλό εμπορικό έλλειμμα, μεταξύ αυτών βρίσκεται και η Ελλάδα, θα τεθούν υπό καθεστώς κοινοτικής επιτήρησης για πολλά χρόνια και οι συνταγές «θεραπείας» θα έρχονται από τους τάχα ειδικούς τεχνοκράτες της ΟΝΕ! Άξιος ο μισθός τους!
Ήδη στους κόλπους της ΟΝΕ άρχισε η επεξεργασία των μέτρων που θα είναι υποχρεωμένες οι χώρες να λαμβάνουν όταν τίθενται υπό καθεστώς επιτήρησης λόγω υψηλού εμπορικού ελλείμματος. Και τα κυριότερα μέτρα θα είναι αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, σταθερότητα τιμών και πάγωμα των εργατικών αμοιβών. Πρέπει να τεθεί υπό έλεγχο η υπερκατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών, ώστε να περιοριστούν οι εισαγωγές. Με λίγα λόγια υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του λαού. Η «ποιότητα» των μέτρων ρίχνει το βάρος της μείωσης του ελλείμματος, κατά το μεγαλύτερο μέρος, στους ώμους των συνήθων θυμάτων, των μισθωτών. Για την Ελλάδα που παρουσιάζει δίδυμο έλλειμμα (δημοσιονομικό και εμπορικό) τα πράγματα θα είναι δύσκολα. Με το δεδομένο ότι μέχρι το 2010 θα πρέπει να αποκτήσουμε ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, σύμφωνα με την τελευταία απόφαση του ECOFIN, η κάλυψη του δίδυμου ελλείμματος καταδικάζει τους ευρωπαίους εργαζόμενους, και τους Έλληνες φυσικά, σε λιτότητα αορίστου χρόνου. Η κάλυψη του διδύμου ελλείμματος και ειδικά του εμπορικού, χωρίς το όπλο της αυτόνομης άσκησης νομισματικής πολιτικής ανάλογης με τις ανάγκες της οικονομίας της συγκεκριμένης χώρας, απαιτεί μεγάλο χρονικό διάστημα και σκληρά μέτρα. Οι μισθωτοί θα κληθούν να πληρώσουν τα λάθη της αποτυχημένης νομισματικής πολιτικής της ΟΝΕ, που έθεσε μοναδικό στόχο την καθιέρωση του ευρώ ως αποθεματικού χρήματος διεθνούς εμβέλειας. Τελικά το ευρώ θα αφανίσει τους ευρωπαίους εργαζομένους, για να μη θιγούν τα υπερκέρδη του μεγάλου κεφαλαίου!