Στο έλεος των σκανδάλων ο «αδιάφθορος» Γούλφοβιτς
Μετά δε την ατιμωτική απομάκρυνση του Ντόναλντ Ράμσφελντ από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας την επομένη της νίκης των Δημοκρατικών τον Νοέμβριο, και το «κόντεμα» του αντιπροέδρου Ντικ Τσένι μετά την καταδίκη του συμβούλου του Λιούις Λίμπι τον Μάρτιο, είναι πασιφανές ότι ο πιο στενός πυρήνας των νεοσυντηρητικών μετράει ανυπολόγιστες απώλειες. Όσο για το πολιτικό τους σχέδιο αμφισβητείται ακόμη και εκ των έσω.
Ο Πολ Γούλφοβιτς δεν ήταν μια τυχαία πολιτική προσωπικότητα. Μετά την άνοδο του Μπους στην εξουσία, με το εκλογικό πραξικόπημα που έγινε το 2000 στη Φλόριδα, ο Γούλφοβιτς, που ανήκε στους αρχιτέκτονες του «νέου αμερικανικού αιώνα», διορίστηκε υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, με προϊστάμενο τον Ντόναλντ Ράμσφελντ. Από αυτή τη θέση ανέλαβε τη χάλκευση των πληροφοριών που ερχόντουσαν από τις μυστικές υπηρεσίες με στόχο να αποδείξει τον ισχυρισμό ότι το Ιράκ διαθέτει όπλα μαζικής καταστροφής, ώστε να δικαιολογηθεί η επέμβαση. Στα επιτεύγματά του εντάσσεται επίσης ο παραγκωνισμός, ακόμη και η εξώθηση σε παραίτηση όλων των επιτελών του αμερικανικού Πενταγώνου που προέβλεπαν τη σημερινή καταστροφή, συνιστώντας να αποφευχθεί η επέμβαση στο Ιράκ.
Για να τον ανταμείψει ο Μπους για τις παραπάνω πολύτιμες υπηρεσίες του τον διόρισε το 2005 στη θέση του προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας, μια θέση που παραδοσιακά καταλαμβάνει Αμερικανός, όπως τη θέση του προέδρου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου καταλαμβάνει Ευρωπαίος. Ο Μπους όμως παραβιάζοντας κάθε διπλωματικό πρωτόκολλο, που θέλει σε θέσεις διεθνούς ευθύνης να στέλνονται άτομα τα οποία χαίρουν διεθνούς αποδοχής και σεβασμού έχοντας εργαστεί για την προαγωγή της πολυμερούς διεθνούς συνεργασίας, έστειλε στην Παγκόσμια Τράπεζα τον Πολ Γούλφοβιτς, όπως ακριβώς έκανε και στον ΟΗΕ, όπου διόρισε εκπρόσωπο των ΗΠΑ τον Τζον Μπόλτον, ο οποίος πριν από λίγους μήνες ζήταγε ούτε λίγο ούτε πολύ να κατεδαφιστεί το κτίριο του Οργανισμού από τη Νέα Υόρκη και οι ΗΠΑ νʼ αποχωρήσουν απʼ αυτόν.
Στο περιθώριο η αντιμετώπιση της φτώχειας
Τα όσα μετά πάθους είχε δημόσια υποστηρίξει μέχρι εκείνη τη στιγμή ο Πολ Γούλφοβιτς για την ανάγκη μονομερούς δράσης των ΗΠΑ και παραμερισμού των διεθνών οργάνων, όταν αυτά δεν υποτάσσονται στις επιθυμίες της Ουάσινγκτον, προανήγγειλαν μια ασυνήθιστη προεδρία. Και έτσι έγινε. Όταν κόπασαν οι αντιδράσεις των Ευρωπαίων εναντίον του σκίνχεντ του νεοσυντηρητισμού και άρχισε να επιδίδεται στο έργο του, η πρώτη του δουλειά ήταν να αναθεωρήσει τις προτεραιότητες της Παγκόσμιας Τράπεζας και από κει που κατʼ εξοχήν μέλημά της ήταν η αντιμετώπιση της φτώχειας, ο Γούλφοβιτς επέβαλε την καταπολέμηση της διαφθοράς! Στόχος που υποστηρίζεται από ένα ακραία νεοφιλελεύθερο ιδεολόγημα το οποίο σε αδρές γραμμές διατείνεται ότι για τη φτώχεια δεν ευθύνεται η άνιση κατανομή του πλούτου ή η αυθαιρεσία των πολυεθνικών, αλλά η διαφθορά των πολιτικών ηγετών… Το σημαντικότερο όμως είναι ότι παραμέρισε τα θεσμοθετημένα όργανα μαζί με τις επιτροπές της Τράπεζας, όπως και τα πάγια κριτήρια για τη χρηματοδότηση των φτωχών χωρών και εισήγαγε νέα, εντελώς αυθαίρετα, που επί της ουσίας αντανακλούσαν τις προτεραιότητες της Ουάσινγκτον. Δύο είναι τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το πρώτο, η διακοπή της διεθνούς βοήθειας προς το Ουζμπεκιστάν, όταν το τελευταίο έδιωξε τις αμερικανικές βάσεις από το έδαφός του. Το δεύτερο παράδειγμα αφορά τη χορήγηση βοήθειας προς το Ιράκ, μέσω της ένταξής του σε αναπτυξιακά προγράμματα που στόχευαν στην ανοικοδόμηση, κατά παράβαση της αρχής της Παγκόσμιας Τράπεζας να μη στέλνει ούτε ένα δολάριο σε χώρες που βρίσκονται υπό ξένη κατοχή. Ο Γούλφοβιτς λοιπόν χρησιμοποίησε τα κονδύλια της Παγκόσμιας Τράπεζας για να υποστηρίξει με ενεργό τρόπο και όχι μόνο προπαγανδιστικά την εξωτερική πολιτική του Μπους, είτε ενισχύοντας υποτελή και εξαρτημένα καθεστώτα είτε τιμωρώντας καθεστώτα που επιλέγουν να διαφοροποιηθούν. Για να εξυπηρετήσει αυτόν τον σκοπό, ανήγαγε σε πρώτη προτεραιότητα της Παγκόσμιας Τράπεζας την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Πιέσεις να παραιτηθεί
Και έρχεται το σκάνδαλο με την εκλεκτή της καρδιάς του, για να αποδείξει ότι η διαφθορά, η αναξιοκρατία και η ευνοιοκρατία δεν ενδημούν στις τριτοκοσμικές πρωτεύουσες των τροπικών της εξαθλίωσης, που αποτελούν μόνιμους παραλήπτες της αναπτυξιακής βοήθειας, αλλά στα πιο ψηλά πατώματα της Παγκόσμιας Τράπεζας! Το εν λόγω σκάνδαλο αξίζει να πούμε ότι, χώρια όλων των άλλων, αφαιρεί από τους νεοσυντηρητικούς την ηθική αίγλη και τις δάφνες εντιμότητας που κόμιζαν από την εποχή ακόμη που διαπόμπευαν τον Μπιλ Κλίντον για τις ερωτοδουλειές του στον Λευκό Οίκο, προβάλλοντας οι ίδιοι ως το παράδειγμα της ηθικής συνέπειας και των πατροπαράδοτων αξιών… Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το σκάνδαλο του Γούλφοβιτς καθιστά κενό γράμμα τις μεγαλοστομίες που γέμιζαν την ατζέντα των νεοσυντηρητικών στην Παγκόσμια Τράπεζα. Γιʼ αυτόν τον λόγο ήταν πρωτοφανείς και οι πιέσεις που του ασκήθηκαν για να παραιτηθεί. Από τα στελέχη της Τράπεζας που έφθασαν στα όρια της ανταρσίας, μέχρι τις ευρωπαϊκές χώρες που χρηματοδοτούν αδρά την Τράπεζα και τον Τύπο. Κατά τους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», εάν ο Γούλφοβιτς παραμείνει στη θέση του, τότε η εκστρατεία για χρηστή διακυβέρνηση θα φαίνεται «όχι σαν ένας αγώνας στον οποίο μπορεί να πιστέψει κανείς, αλλά για σκανδαλώδη υποκρισία». Ενώ οι «Νιου Γιορκ Τάιμς» ήταν ακόμη πιο καυστικοί: «Τι θα έλεγε ο ίδιος ο Γούλφοβιτς αν ανακάλυπτε ότι μια κυβέρνηση που παίρνει δάνεια από την Παγκόσμια Τράπεζα προέβαινε σε ανάλογες γλυκές ρυθμίσεις για τους προσωπικούς φίλους του προέδρου της; Δεν υπάρχει κανένας τρόπος για να ανακτήσει ο Γούλφοβιτς την αξιοπιστία του και να συνεχίσει να είναι αποτελεσματικός στην τράπεζα», καταλήγει το σημείωμα της σύνταξης της εφημερίδας, βάζοντας το δικό της καρφί στο φέρετρο των νεοσυντηρητικών. Μένει να δούμε ποιο θα είναι το επόμενο…