υπουργείο Εξω(φρεν)ικών

-Ενδιαφέρουσα και σημειολογικά η συμμετοχή της υπουργού Εξωτερικών Ντ. Μπακογιάννη στην Παγκόσμια Ημέρα του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της διαφθοράς, στην ειδική εκδήλωση που διοργάνωσε το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου. Ειπώθηκαν πολλά και ωραία και άλλα λόγια να αγαπιόμαστε… Με το μέγα σκάνδαλο των ομολόγων σε πλήρη εξέλιξη και την Ακρόπολις Χρηματιστηριακή να αρχίσει να γίνεται παγκοσμίως γνωστή στους διεθνείς επενδυτές, περισσότερο από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης με τον Παρθενώνα, διερωτώνται μερικοί μήπως έχουμε νέο προϊόν προς εξαγωγή και το εντάξαμε ήδη στις δυνατότητες της δυναμικής οικονομικής διπλωματίας…

-Περιορίσθηκαν, λένε τα στοιχεία της «Διεθνούς Διαφάνειας», οι περιπτώσεις διαφθοράς στην Ελλάδα… Αλλά και η ετήσια έκθεση του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης καταγράφει πρόοδο, αφού ο αρνητικός δείκτης από το 16%, το 2004 μειώθηκε στο 12,67%, ενώ το 2005 κατήλθε στο 9%… Για το σωτήριο έτος 2007 θα μάθουμε μετά τις εκλογές… Για να επιτύχουμε όμως αυτά τα ισχυρότατα αποτελέσματα μήπως περιορίσαμε τους ελέγχους, λένε οι καλώς γνωρίζοντες και μονίμως καχύποπτοι στις θετικές «γαλάζιες» στατιστικές… Όλα είναι θέμα δημιουργικής λογιστικής, θα σου απαντήσουν από το υπουργείο Οικονομίας, όπου ακόμη ψάχνονται και δεν έχουν βγάλει άκρη πόσο μεγάλη είναι η ζημία στα ασφαλιστικά ταμεία και ποιοι επωφελήθηκαν.

-Και για να ολοκληρώσουμε με το διαχρονικά επίκαιρο θέμα της διαφθοράς, μου λένε έμπειροι διπλωμάτες, τη διαφθορά πολλοί εμίσησαν, τη… διαπλοκή ουδείς… Δεν έχεις παρά να μάθεις όλο το πλούσιο παρασκήνιο με τις τελευταίες πρεσβευτικές μεταθέσεις για να αντιληφθείς ότι διαπλοκή και διαφθορά είναι συγκοινωνούντα δοχεία… Όσο απλώνεται η πρώτη, αναζωογονείται και αναπαράγεται η δεύτερη. Δεν πιστεύω να μην το ξέρει σε βάθος το θέμα η υπουργός Εξωτερικών Ντ. Μπακογιάννη, που έδωσε το πράσινο φως στα διαπλεκόμενα των μεταθέσεων.

-Πρεσβείες ανοίγουμε στις Φιλιππίνες, στο Βιετνάμ, στο Κατάρ… Μήπως ξεχάσαμε να ιδρύσουμε διπλωματική αποστολή και στα Νησιά Κάιμαν και Μάρσαλ με τις αμέτρητες υπεράκτιες εταιρείες όπου κατατίθενται τα έκτακτα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα;

-Πάντως, εάν θέλετε υψηλές αποδόσεις και υπερκέρδη, ακολουθήστε τη μεξικανική μέθοδο… Σύμφωνα με το περιοδικό «Forbes» ο μεξικανός μεγιστάνας Κάρλος Σλιμ κέρδισε, μέσα στους δύο πρώτους μήνες του 2007, το ευτελές ποσό των 4 δισ. δολάριων από χρηματιστηριακές συναλλαγές και άλλες επιτυχείς τοποθετήσεις… Από τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, κατέλαβε τη δεύτερη θέση, εκτοπίζοντας τον W. Baffet, και με επιθετικές διαθέσεις να εκθρονίσει, σύντομα, και το μεγάλο αφεντικό της Microsoft, Β. Gates από την πρώτη θέση… Είδες οι Μεξικανοί, που εμείς νομίζαμε ότι πίνουν μόνο τεκίλα, το εθνικό τους προϊόν που ανταγωνίζεται το ελληνικό ούζο στα καλοκαιρινά ξενυχτάδικα των νησιών μας… Κάποιος, όμως, πρέπει να μιλήσει στον Σλιμ, που αποκαλείται και ο «Κόκκαλης της Λατινής Αμερικής», για την Ελλάδα, νησιά έχουμε πολλά, όχι βεβαίως για πώληση αλλά για επενδύσεις.

-Νέα εκατόμβη νεκρών στη Βαγδάτη, νέες βομβιστικές επιθέσεις ακόμη και μέσα στην «πράσινη ζώνη», θεωρούμενη ως την πλέον ασφαλή περιοχή, φρουρούμενη από πάνοπλους αμερικανούς στρατιώτες και με πολλαπλούς ελέγχους από ιρακινούς κυβερνητικούς φρουρούς, υποτίθεται φιλοαμερικανούς λόγω μισθοδοσίας.. Δεν μπορεί φαίνεται ακόμη να αντιληφθεί ο αμερικανός Πρόεδρος Τζ. Μπους ότι οι Αμερικανοί είναι δύναμη κατοχής στα μάτια στο μυαλό και στην καρδιά της μεγίστης πλειοψηφίας των Ιρακινών… Το επιβεβαιώνουν, άλλωστε, οι μαζικές λαϊκές εκδηλώσεις. Δεν θα μπορεί ποτέ να είναι σίγουρος, όπως εξελίχθηκε η κατάσταση, ποιος είναι κρυφός ιρακινός αντάρτης-πατριώτης και ποιος συμφωνεί με την πολιτική του να φύγουν οι αμερικανές δυνάμεις εισβολής οψέποτε ισχυροποιηθούν οι δημοκρατικοί θεσμοί στο Ιράκ και αφού εξαντληθούν τα πετρελαϊκά αποθέματα της χώρας…

-Δύο πρώην πρέσβεις, ο Αντ. Έξαρχος και ο Γιάν. Τζούνης, που χειρίστηκαν τα εθνικά μας θέματα σε κρίσιμες στιγμές, έφυγαν από τη ζωή, την περασμένη εβδομάδα, παίρνοντας μαζί τους και αρκετά από τα μυστικά του επαγγέλματος… Πέρα από τα απόρρητα υπηρεσιακά τηλεγραφήματα προς το υπουργείο, δεν ήθελαν να καταγράψουν, υπό μορφή προσωπικών αναμνήσεων και απομνημονευμάτων, πρόσθετες ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για πρόσωπα της εποχής και καταστάσεις, για επιμέρους χειρισμούς και εμπιστευτικές συναντήσεις, που θα έδιναν όμως μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τον ιστορικό ερευνητή του μέλλοντος…

-Οπαδοί αυτής της κλασικής σχολής μυστικής διπλωματίας είναι αρκετοί υψηλόβαθμοι διπλωμάτες μας, που σημαίνει ότι αποφεύγουν τους εκπροσώπους του Τύπου όπως ο διάολος το λιβάνι, μήπως και διαρρεύσει καμιά ενδιαφέρουσα πληροφορία για όσα επίκαιρα θέματα βρίσκονται σε εξέλιξη ή σε ευαίσθητη διαπραγματευτική φάση… Μας πλησιάζουν όμως ορισμένοι, όταν θέλουν κάτι να «διαρρεύσει» όλως τυχαίως και να το μάθει ο αντίπαλος από «έγκυρη δημοσιογραφική πηγή»…

-Ο πρέσβης Αντ. Έξαρχος υπηρέτησε ως πολιτικός διευθυντής με υπουργό Εξωτερικών τον Αντ. Σαμαρά και στη συνέχεια ο τότε πρωθυπουργός Κων. Μητσοτάκης τον έστειλε μόνιμο αντιπρόσωπο στον ΟΗΕ, όταν το Σκοπιανό ήταν (και είναι…) σε κρισιμότατη φάση… Από τον ΟΗΕ ο επόμενος υπουργός Εξωτερικών Καρ. Παπούλιας τον έστειλε μόνιμο αντιπρόσωπο στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στο Στρασβούργο, όταν το θέμα της βασιλικής περιουσίας κυριαρχούσε στην επικαιρότητα… Να πληρώσουμε, εισηγήθηκε εμπιστευτικά ο Έξαρχος, την αναλογούσα αποζημίωση στον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο, για να μην υποστούμε βεβαία καταδίκη και διασυρμό από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Ευρώπης. Έλα όμως που ο τότε υπουργός Οικονομίας αναλογιζόταν το πολιτικό κόστος, αλλά και το μεγάλο ποσό της αποζημίωσης και καθυστερούσε την εκταμίευση… Τελικά καταβάλαμε ολόκληρο το επιδικασθέν ποσό, συν τους υψηλούς τόκους από την αναβλητικότητα του υπουργού Οικονομίας…

-Ο πρέσβης Γ. Τζούνης, που πέθανε 87 χρόνων, υπηρέτησε ως πολιτικός διευθυντής και στη συνέχεια πρέσβης στην Ουάσινγκτον το 1980. Ήλθε το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία το 1981 και τον ανεκάλεσαν στην Αθήνα. Επί κυβερνήσεως Κων. Μητσοτάκη διορίστηκε υφυπουργός Εξωτερικών και στη συνέχεια εκλέχθηκε ευρωβουλευτής. Σε μια από τις περιοδικές κρίσεις με τη γειτονική Τουρκία υπέγραψε τη «Συμφωνία της Βέρνης» το 1976… Από την ελληνική πλευρά θεωρήθηκε… διπλωματική επιτυχία, από την τουρκική πλευρά ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία, αφού αποτελούσε, με συμπεφωνημένο γραπτό κείμενο, την απαρχή προώθησης του στρατηγικού στόχου της Άγκυρας για συνδιαχείριση και συγκυριαρχία στο Αιγαίο με επακόλουθο τις «γκρίζες ζώνες» που φθάνουν μέχρι τον… Άη Στράτη.

-Οι πολιτικές πεποιθήσεις των διπλωματών, όσο και να προσπαθούν ορισμένοι να μην τις εξωτερικεύουν, γίνονται γνωστές και επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την όλη διπλωματική τους σταδιοδρομία. Έτσι και οι πρόσφατα αποδημήσαντες δύο πρέσβεις, που εφέροντο ότι ανήκαν στην ευρύτερη «γαλάζια» παράταξη, υπέστησαν κάποια χρονική στιγμή τις επιπτώσεις της «αλλαγής φρουράς» στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Ο Α. Έξαρχος βρέθηκε πρέσβης στην εμπόλεμη Βαγδάτη και ο Γ. Τζούνης πίσω στην Αθήνα από την Ουάσινγκτον. Στη συνέχεια, επί πρωθυπουργίας Κων. Μητσοτάκη, ο πρώτος βρέθηκε στη Νέα Υόρκη, στον ΟΗΕ, και ο δεύτερος υφυπουργός Εξωτερικών… Έχει λοιπόν ο καιρός γυρίσματα, γιʼ αυτό και η νεώτερη γενιά των διπλωματών μας, από τους μεγαλοπρέσβεις μέχρι τους νεαρούς ακολούθους πρεσβείας, αφουγκράζεται με ιδιαίτερη προσοχή προς τα πού… φυσάει ο άνεμος των πολιτικών εξελίξεων για να βρίσκεται, εγκαίρως, με την πλευρά των νικητών.

-Πάντως γεγονός λυπηρό είναι ότι και σε αυτό το υπουργείο η κομματικοποίηση ζει και βασιλεύει και τις καλές πρεσβείες κυριεύει… Πολλά τα παραδείγματα με ονοματεπώνυμο…

A. K.