Άγρια πάλη στρατού – Ερντογάν για την Προεδρία της Τουρκίας

Ο υπαινιγμός για την εκλογή κάποιου «που θα υιοθετεί όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην ουσία», αυτό που οι τούρκοι στρατηγοί θεωρούν βασικές αρχές της τουρκικής δημοκρατίας είναι εξόφθαλμο πως αφορά τον Ερντογάν και στόχο είχε να λειτουργήσει ως προειδοποίηση προς τον τούρκο πρωθυπουργό, ο οποίος έχει εκδηλώσει την επιθυμία του να εκλεγεί από τη Βουλή Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αλλά δεν έχει ακόμη επισήμως καταθέσει την υποψηφιότητά του, η οποία άλλωστε ισοδυναμεί με την εκλογή του, αφού το κόμμα του έχει συντριπτική πλειοψηφία στην τουρκική Μεγάλη Εθνοσυνέλευση.

Η προσεκτική δημόσια στάση του αρχηγού των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων συνοδεύτηκε από την προηγηθείσα δημοσίευση στο περιοδικό «Νοκτά» αποσπασμάτων από το ημερολόγιο του απόστρατου στρατηγού Ορνέκ, τα οποία αναφέρονταν σε δύο διαφορετικά σχέδια πραξικοπήματος εναντίον του Ερντογάν το 2004!

Αιωρούμενες απειλές πραξικοπήματος

Την ίδια μέρα μάλιστα που απευθυνόταν στα ΜΜΕ ο Μπουγιουκανίτ, συνέντευξη στο επίσημο πρακτορείο ειδήσεων «Ανατολή» έδωσε και ο πρώην αρχηγός των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στρατηγός Οζκιόκ, ο οποίος ήταν αρχηγός ακριβώς την περίοδο που οργανώνονταν τα δύο πραξικοπήματα. Χαμογελαστός ο Οζκιόκ αρνήθηκε να διαψεύσει τους ισχυρισμούς του στρατηγού Ορνέκ περί της οργάνωσης πραξικοπημάτων.

Σαρκαστικά απάντησε στο ίδιο θέμα και ο Μπουγιουκανίτ, λέγοντας ότι στα… έγγραφα του γενικού επιτελείου δεν υπάρχει τίποτα περί αυτών των πραξικοπηματικών σχεδίων – λες και οι συνωμότες στρατηγοί θα… πρωτοκολλούσαν τα σχέδια πραξικοπήματος!

Είναι προφανές πως το τουρκικό στρατιωτικό κατεστημένο έχει ενορχηστρώσει μια ολόκληρη επιχείρηση πολιτικής πίεσης που συμπεριλαμβάνει ακόμη και αιωρούμενες απειλές πραξικοπήματος, προκειμένου να αναγκάσει τον Ερντογάν να μην τολμήσει να υποβάλει υποψηφιότητα για Πρόεδρος της Δημοκρατίας, καλλιεργώντας ταυτόχρονα ένα κλίμα φόβου εκτροπής σε ολόκληρη την τουρκική κοινωνία, η οποία έχει υποφέρει τα πάνδεινα από τα αλλεπάλληλα στρατιωτικά πραξικοπήματα.

Το αξίωμα δεν είναι μόνο συμβολικό

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το αξίωμα του προέδρου της Τουρκίας έχει ισχυρότατο συμβολικό περιεχόμενο. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θεωρείται συνεχιστής του έργου του Κεμάλ Ατατούρκ και θεματοφύλακας της κληρονομιάς του, πράγμα που οι τούρκοι στρατηγοί έχουν κατορθώσει να το μετατρέψουν στην πράξη στο ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι εγγυητής της συνέχισης της άτυπα «θεσμοθετημένης» παρέμβασης του στρατού στα πολιτικά πράγματα της Τουρκίας -κάτι σαν πολιτικός εκπρόσωπος και υποχείριο του τουρκικού στρατού!

Υπ’ αυτό το πρίσμα, η εκλογή του Ερντογάν ως προέδρου θα αποτελούσε τρομερό συμβολικό πλήγμα εναντίον των στρατηγών και πραγματικά θα σηματοδοτούσε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής που διαρκεί συνεχώς εδώ και 85 χρόνια.

Αυτό είναι που παρακινεί και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επιθυμεί σφοδρότατα την αναρρίχησή του στον προεδρικό θώκο. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πολιτική ταπείνωση για τους τούρκους στρατηγούς από το να δεχθούν έναν ισλαμιστή ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας!

Πολύ περισσότερο που το αξίωμα αυτό δεν είναι μόνο συμβολικό, όπως στην Ελλάδα. Στην Τουρκία ο πρόεδρος εγκρίνει ή όχι τους διορισμούς των δικαστών, των καθηγητών πανεπιστημίου, των στελεχών των δημόσιων οργανισμών και της γραφειοκρατίας του κρατικού μηχανισμού. Τυπικά εγκρίνει ή όχι ακόμη και την ηγεσία του στρατεύματος.

Είναι αποκαλυπτικό π.χ. ότι ο απερχόμενος πρόεδρος Σεζέρ, όργανο των στρατιωτικών, ανέτρεψε απόφαση του Ερντογάν ως προς τον διορισμό του διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, επειδή ο άνθρωπος του Ερντογάν υπήρξε διοικητής ισλαμικής τράπεζας.

Μέσω του Προέδρου της Δημοκρατίας, άλλωστε, οι τούρκοι στρατηγοί ελέγχουν πλήρως το δικαστικό σώμα της Τουρκίας, εξασφαλίζοντας έτσι ένα ημιφασιστικό καθεστώς ασυδοσίας εναντίον των Κούρδων ή οποιωνδήποτε πολιτικών αντιπάλων των στρατιωτικών, τόσο σε περιόδους φασιστικής πραξικοπηματικής εκτροπής όσο και στις περιόδους της δήθεν δημοκρατικής νομιμότητας.

Απρόθυμο το κόμμα των Ισλαμιστών

Όσο σφοδρή είναι όμως η επιθυμία του Ερντογάν να καταλάβει το προεδρικό αξίωμα για να πάρει και προσωπική ρεβάνς, (οι στρατιωτικοί και τα δικαστικά όργανά τους τον είχαν κλείσει φυλακή επειδή είχε απαγγείλει ένα… ποίημα, ενώ του είχαν απαγορεύσει αρχικά να εκλεγεί βουλευτής τη στιγμή που το κόμμα του κυβερνούσε τη χώρα!), άλλο τόσο επιφυλακτικό και ουσιαστικά απρόθυμο εμφανίζεται το κόμμα του Ερντογάν ως προς αυτή την προοπτική.

Το φαινομενικά παράδοξο γεγονός έχει φυσικά πολιτική εξήγηση. Η παντοδυναμία των Ισλαμιστών στο Κοινοβούλιο δεν οφείλεται καθόλου σε κάποια πανίσχυρη λαϊκή πλειοψηφία. Κάθε άλλο. Έχουν δεν έχουν το 40% οι Ισλαμιστές του Ερντογάν σε ό,τι αφορά τη λαϊκή ψήφο.

Στην Τουρκία όμως υπάρχει ένα ληστρικό εκλογικό σύστημα που θέτει το εξωφρενικό όριο του 10% (!) ως κατώτατο ποσοστό εισόδου ενός κόμματος στη Βουλή. Η πολυδιάσπαση των τουρκικών κομμάτων έφερε τρία από αυτά κοντά αλλά κάτω από το 10% κι έτσι στην τουρκική Βουλή μπήκαν μόνο δύο κόμματα, πράγμα που έδωσε στους Ισλαμιστές πλαστή κοινοβουλευτική παντοδυναμία.

Αυτό δεν πρόκειται να επαναληφθεί στις βουλευτικές εκλογές του φθινοπώρου. Αισθητά περισσότερα κόμματα αναμένεται να μπουν στην Εθνοσυνέλευση, συρρικνώνοντας θεαματικά την κοινοβουλευτική ισχύ του κόμματος του Ερντογάν. Δεδομένου ότι η Τουρκία είναι χώρα όπου μετράει πολύ η προσωπικότητα του πολιτικού ηγέτη και ο Ερντογάν είναι όντως χαρισματική προσωπικότητα, το κόμμα του αισθάνεται πολύ ανήσυχο με το ενδεχόμενο να χρειαστεί να δώσει την εκλογική μάχη χωρίς τον Ερντογάν αρχηγό.

Ανατροπές στον συσχετισμό δυνάμεων

Σε μια τέτοια περίπτωση δεν μπορεί να αποκλειστεί εκ των προτέρων ακόμη και το ενδεχόμενο αδυναμίας των Ισλαμιστών να συγκεντρώσουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Από τη μια η άνοδος του Ερντογάν στον προεδρικό θώκο θα τους δώσει αρχικά ώθηση στη συνείδηση του κόσμου, από την άλλη όμως οι στρατιωτικοί και τα φιλικά τους κόμματα της πάσης φύσεως αντιπολίτευσης θα ορμήσουν με όλα τα μέσα να αξιοποιήσουν την ευκαιρία. Θα έχουν ταυτόχρονα το αίσθημα ότι δίνουν πολιτικό αγώνα ζωής και θανάτου. Αν οι Ισλαμιστές τους πάρουν και την κυβέρνηση έχοντας ήδη πάρει και την Προεδρία της Δημοκρατίας, όλο το παλιό πολιτικό σύστημα είναι τελειωμένο και το πολιτικό σκηνικό της χώρας θα ανασυγκροτηθεί εκ βάθρων στο πλαίσιο που θα καθορίσει η κυριαρχία των Ισλαμιστών.

Φυσικά, σε αντίθεση με αυτά που διαδίδουν οι Αμερικανοί περί δήθεν «ζωτικής ανάγκης διαφύλαξης του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους», καμιά απολύτως ζημιά δεν πρόκειται να υποστεί η χώρα μας από ενδεχόμενη κατάρρευση του ήδη πνέοντος τα λοίσθια κεμαλικού καθεστώτος.

Την Ουάσινγκτον μπορεί να την υπηρετούν άριστα επί δεκαετίες οι στρατοκράτες της Άγκυρας και το ημιφασιστικό ή ανοιχτά φασιστικό κατά καιρούς καθεστώς τους, αλλά ακριβώς αυτοί οι τούρκοι στρατοκράτες είναι που εισέβαλαν και κατέχουν τμήμα της Κύπρου. Αυτοί οι κεμαλιστές στρατηγοί και το πολιτικό σύστημα που ελέγχουν είναι αυτοί που εγείρουν τις διεκδικήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο, αυτοί είναι που προκαλούν τις ελληνοτουρκικές κρίσεις, αυτοί είναι που απειλούν την Ελλάδα με πόλεμο.

Οι στρατηγοί είναι ο κίνδυνος

Όχι ότι ο Ερντογάν είναι σίγουρα καλύτερος, αλλά χειρότερος από δαύτους δύσκολα μπορεί να είναι! Αποτελεί φαιδρότητα να υπάρχουν έλληνες αναλυτές που να ανησυχούν μην τυχόν και ανατρέψουν οι Ισλαμιστές το μετακεμαλικό καθεστώς της Τουρκίας, το οποίο τόσα δεινά και απειλές έχει σωρεύσει εναντίον της χώρας μας. Μακάρι να το ανατρέψουν!

Αυτήν τη στιγμή, ας μη γελιόμαστε, οι στρατηγοί είναι εκείνοι που μπορεί να θελήσουν να προκαλέσουν κάποια στιγμή κρίση και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στην προσπάθεια να μετατοπίσουν υπέρ τους τον συσχετισμό δυνάμεων στο εσωτερικό της Τουρκίας.

Όταν ο στρατηγός Γιασάρ Μπουγιουκανίτ βγαίνει στη συνέντευξή του και δηλώνει ότι πρέπει να γίνει τουρκική στρατιωτική εισβολή στο κουρδικό «κράτος» του Ιράκ, στο βόρειο τμήμα της χώρας, από τη μια λέει κάτι που όντως ανταποκρίνεται στα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας, από την άλλη όμως προσπαθεί να προβάλει έναν στόχο ο οποίος να αναβαθμίζει θεαματικά τον ρόλο του στρατού. Έχει βάσιμα την ελπίδα ότι μια τέτοια επιχείρηση θα είχε σίγουρα αντανάκλαση και στους πολιτικούς συσχετισμούς.

Θα ήταν πολύ δυσκολότερο π.χ. να αποφασίσει να εκλεγεί πρόεδρος ο Ερντογάν, την ώρα που τα τουρκικά στρατεύματα θα πολεμούσαν εναντίον των Κούρδων μέσα στο Ιράκ και το κύρος των τούρκων στρατηγών θα βρισκόταν αντικειμενικά στο απόγειό του…

Έτσι κι αλλιώς πάντως μέχρι τις 26 Απριλίου το αργότερο, τελευταία μέρα υποβολής υποψηφιοτήτων για την προεδρία, θα ξέρουμε αν η Τουρκία μπαίνει σε νέα φάση σκληρής εσωτερικής σύγκρουσης.