Συνδιαχείριση στο Αιγαίο επέβαλαν οι Τούρκοι με ελληνική αποδοχή!

Φτάσαμε ουσιαστικά σε μια κατάσταση που όπως τονίζουν έμπειροι διπλωμάτες και πολιτικοί παρατηρητές, θα πρέπει να ζητάμε άδεια από την τουρκική ακτοφυλακή ή το λιμεναρχείο κάθε φορά που ένα ελληνικό πλοίο θέλει να πραγματοποιήσει επιστημονική έρευνα (σεισμολογική ή άλλη) στο Αιγαίο.

Μετά τους «τσουμπουκάδες» της Τουρκίας πριν από έναν περίπου χρόνο με το γερμανικό ωκεανογραφικό «Ποσειδών», που πραγματοποιούσε σεισμογραφικές έρευνες στο Αιγαίο, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Egelados» που υλοποιούσε το Γερμανικό Πανεπιστήμιο του Κιέλου, οι Τούρκοι, κλιμακώνοντας τις πιέσεις και την ένταση, επέβαλαν την παρουσία τούρκου παρατηρητή-τροχονόμου στο ελληνικό ωκεανογραφικό «Αιγαίον», που κλήθηκε να πραγματοποιήσει το τελευταίο σκέλος της έρευνας.

Η προσπάθεια της Άγκυρας να επιβάλει συνδιαχείριση συνεχίστηκε σε όλα τα επίπεδα και σε κάθε φάση του συγκεκριμένου προγράμματος, καθώς αξίωνε και αξιώνει ότι όλες οι χώρες, οι οργανισμοί και οι φορείς που μετέχουν στο ερευνητικό πρόγραμμα -άρα σε οποιαδήποτε δράση στο Αιγαίο- πρέπει να έχουν και την άδεια της Τουρκίας και όχι μόνο της Ελλάδας, ανεξαρτήτως χώρου, περιοχής ευθύνης κλπ.

Η Άγκυρα διαμαρτυρήθηκε με γραπτό διάβημα πριν έναν περίπου μήνα και στη Γαλλία (εκτός από τη Γερμανία) η οποία μετέχει στο πρόγραμμα. Οι Γάλλοι είχαν αναλάβει κατ’ αρχάς την ανέλκυση των σεισμογράφων με δικό τους πλοίο («Σιρουά»). Μετά το τουρκικό διάβημα οι γαλλικές αρχές αποφάσισαν να ζητήσουν και την άδεια της Άγκυρας. Όταν αυτό έγινε γνωστό, ήταν η σειρά των Ελλήνων να διαμαρτυρηθούν. Τελικά οι Γάλλοι απεσύρθησαν αναγνωρίζοντας το λάθος τους, τουλάχιστον προς τις ελληνικές αρχές. Έτσι η υποχρέωση της ανέλκυσης των σεισμογράφων, για να μη χαθούν και τα στοιχεία, έπεσε και πάλι στους Γερμανούς, οι οποίοι μίσθωσαν ελληνικό πλοίο. Αυτομάτως δεν υπήρχε θέμα αδείας από την τουρκική πλευρά. Όμως έμενε το ζήτημα της συμμετοχής των τούρκων επιστημόνων, κάτι το οποίο απαιτούσε με υψηλούς τόνους η τουρκική πλευρά, που με αυτόν τον τρόπο επεδίωκε να επιβάλει και να θεσμοθετήσει την παρουσία τούρκου «παρατηρητή» (βλέπε τροχονόμου-επιθεωρητή) σε επιστημονικού χαρακτήρα δραστηριότητες στο Αιγαίο.

Η ελληνική κυβέρνηση, για να αποφύγει μια πρόσθετη ένταση και κυρίως για να «καλοπιάσει» τους Τούρκους, αποδέχτηκε αυτήν την αξίωση της Τουρκίας. Έτσι το ελληνικό ωκεανογραφικό «Αιγαίο» απέκτησε έναν ακόμα «επιβάτη», τον τούρκο επιστήμονα (δηλαδή τον παρατηρητή-τροχονόμο για το Αιγαίο), καθώς απέπλευσε την περασμένη Τρίτη από τη Ρόδο προκειμένου να καταπλεύσει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα βόρεια της Κύπρου. Η αιτιολογία της ελληνικής πλευράς (που είναι ιδιαίτερα αδύναμη) για όλη αυτήν την εξέλιξη εστιάζεται στο ότι στο ελληνικό πλοίο επιβιβάστηκε τούρκος επιστήμονας που δεν έχει το καθεστώς του παρατηρητή και στο ότι το επιστημονικό πρόγραμμα είναι πολυεθνικό.

Η Άγκυρα μάλιστα προχώρησε και σε μια ακόμα ενέργεια, επιδιώκοντας να εδραιωθεί η έννοια της συνδιαχείρησης στο Αιγαίο. Ως μέλος του ΝΑΤΟ εξέδωσε «Νότα επικίνδυνων εργασιών» (ανέλκυση μηχανημάτων, καλωδίων κ.λπ.), ώστε τα πολεμικά ΝΑΤΟϊκά πλοία να μην πλέουν στις επικίνδυνες περιοχές το συγκεκριμένο διάστημα που θα εκτελεί την αποστολή του το «Αιγαίον» (από 27 Μαρτίου μέχρι 6 Απριλίου).

Η ελληνική πλευρά ισχυρίζεται ότι το θέμα δεν έχει επιπτώσεις, γιατί κάθε μέλος του ΝΑΤΟ μπορεί να ενημερώνει τους συμμάχους για ό,τι πέφτει στην αντίληψη των αρχών του ανεξαρτήτως περιοχών, από την ώρα που δεν υπάρχουν πλέον και περιοχές ευθύνης.

Όμως οι Τούρκοι με τις ενέργειές τους πετυχαίνουν να γνωστοποιείται συνεχώς σε όλους ότι χωρίς τη δική τους παρεμβολή δεν μπορεί να γίνονται δράσεις στην περιοχή του Αιγαίου.

Όμως οι Τούρκοι δεν έμειναν ούτε μέχρις εδώ, καθώς προχώρησαν σε μια ακόμα κίνηση προκειμένου να καταγράψουν ότι είναι τα «αφεντικά» στο Αιγαίο. Ανενόχλητη η τουρκική πλευρά προχώρησε σε δικές της σεισμογραφικές έρευνες (λίγα μόλις εικοσιτετράωρα πριν από τον απόπλου του «Αιγαίον») σε περιοχές του βορείου Αιγαίου που βρίσκονται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, καθώς απέστειλε το ωκεανογραφικό «Πεχλιβάν» για έρευνες το διάστημα από 10 έως 25 Μαρτίου, χωρίς όμως σ’ αυτό να υπάρχει έλληνας επιστήμονας.

Έμπειροι διπλωμάτες και στρατιωτικοί, αλλά και πολιτικοί παρατηρητές, σημείωναν πως η Αθήνα αντιδρά αμήχανα και φοβικά στις προκλήσεις των Τούρκων και κυρίως αφήνει έδαφος για να θεμελειώσει η Άγκυρα την αξίωσή της για συνδιαχείρηση στο Αιγαίο. Τονίζουν ακόμα πως η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει σαφή και σταθερή πολιτική και κυρίως δεν έχει επεξεργασμένη ακόμα εναλλακτική λύση για τη διευθέτηση των σχέσεων με την Τουρκία, από τη στιγμή που, όπως φάνηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, η Ευρωπαϊκή Ένωση «πάγωσε» για μεγάλο χρονικό διάστημα την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας.

Ως ενδεικτικά και μόνο της κλιμακούμενης προκλητικότητας και του νέου γύρου αμφισβητήσεων της Άγκυρας επισημαίνουν:

– Την ποιοτική αναβάθμιση (και ποσοτική ταυτόχρονα) των τουρκικών παραβιάσεων στο Αιγαίο, καθώς εδώ και καιρό τα τουρκικά μαχητικά εισέρχονται στο FIR Αθηνών και από εκεί στον ελληνικό εναέριο χώρο σε μεγάλους σχηματισμούς και πετούν σε χαμηλό ύψος και τελείως προκλητικά πάνω από νησίδες, βραχονησίδες ή ακόμα και κατοικημένα νησιά, το καθεστώς των οποίων αμφισβητεί η Τουρκία. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι εδώ και καιρό τα τουρκικά μαχητικά αρνούνται να αποχωρήσουν από τον ελληνικό εναέριο χώρο. Είναι δε χαρακτηριστικό της όλης συμπεριφοράς της Άγκυρας η πρόσφατη ρηματική διακοίνωσή της προς την Αθήνα, όπου φορτώνει το ατύχημα με τα F-16 πάνω από την Κάρπαθο και τον θάνατο του Κώστα Ηλιάκη στην ελληνική πλευρά, από την οποία ζητά και αποζημίωση.
– Την υπενθύμιση σε κάθε περίπτωση των «γκρίζων ζωνών».
– Την ευθεία αμφισβήτηση (για πρώτη φορά) του καθεστώτος του Άη Στράτη.
– Τη συνεχή επαναφορά και σε όλα τα επίπεδα θέματος για τη Θράκη.