Σε «κενό αέρος» οι ιδέες της «Σεγκό»

Η αρεσκόμενη στην προσωνυμία «Σεγκό» της ελληνικής πολιτικής σκηνής, παρά την ευρωπαϊκή θητεία της, έθεσε τη σφραγίδα της σε ένα κείμενο που βασίζεται στο επιχείρημα ότι ο παραδοσιακός Δημοκρατικός σοσιαλισμός έχει διασκελισθεί από την πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης και ότι ο κόσμος έχει αλλάξει θεμελιωδώς από τη δεκαετία του 1990, χωρίς, όμως, και να καθορίζει ότι το βασικό αυτό κομματικό κείμενο αποτελεί μία προσπάθεια να γίνει υπέρβαση και της παλαιάς μορφής της Σοσιαλδημοκρατίας και του Νεοφιλελευθερισμού.

Το κείμενο κινείται σε «κενό αέρος». Και μάλλον δεικνύει πορεία προς τον φιλελευθερισμό, παρά προς τον εκσυγχρονισμό των στόχων του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού.

Στις «ιδέες Διαμαντοπούλου» δεν ανιχνεύεται καν στροφή σε πλαίσια στα οποία προτείνονται ιδέες συμβατές με τον Δημοκρατικό Σοσιαλισμό, έστω και χωρίς καμία αναφορά στο πολιτικό αυτό σύστημα. Αντιθέτως εμφανίζονται, κατά τον συρμό της εποχής, «νέες αντιλήψεις» για το κράτος κοινωνικής πρόνοιας, τη δημοκρατία και την παγκοσμιοποίηση. Είναι ορατές στις «ιδέες Διαμαντοπούλου», ουσιαστικά νεοφιλελεύθερες απόψεις με μία «αριστερίζουσα οπτική», χωρίς να προτείνεται ένα εμφανές σοσιαλιστικό πλαίσιο.

Η ανάκαμψη του ΠΑΣΟΚ είναι εμφανές ότι δεν αποσυμπλέκεται των αρχών που διακήρυξε ο Ελληνικός Διαφωτισμός, που τοποθετεί το κέντρο των στόχων του τον Άνθρωπο. Ο Δημοκρατικός Σοσιαλισμός, στην ελληνική εκδοχή του, παραμένει Ανθρωποκεντρικός. Η προφανής επιτυχία του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού στην Ελλάδα, ακόμη και υπό τη μορφή του Ποπουλισμού, της παιδικής ασθένεια του ΠΑΣΟΚ, των πρώτων χρόνων της Μεταπολίτευσης, δεν εξαρτήθηκε μόνο από την πνευματική ικανότητα της ηγεσίας του, αλλά και την ευθεία σύγκρουσή του με τις δυνάμεις που ωφελούντο από το status quo της ελληνικής κοινωνίας.

Δεν το απoτόλμησαν αυτό οι «ιδέες Διαμαντοπούλου». Στην ιδεολογική αυτή μάχη το ΠΑΣΟΚ του νέου αιώνα χρειάζεται να πείσει τους απλούς, καθημερινούς ανθρώπους, αν επιθυμεί να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων στην πολιτική σκακιέρα.

Οι «ιδέες Διαμαντοπούλου» αρκούνται σε μία ολιγότερο ελεγχόμενη μορφή καπιταλισμού, ενώ την ίδια στιγμή παραγνωρίζουν ότι η τάση αυτή αυξάνει τις ανισότητες μέσα στην κοινωνία. Οι δυνατότητες κατάκτησης της ευτυχίας στη ζωή για τους «έχοντες και κατέχοντες», κατά την έκφραση του πολιτικού μέντορα της κ. Διαμαντοπούλου, του Κ. Σημίτη, είναι κατά πολύ μεγαλύτερες από εκείνες των μικρομεσαίων στρωμάτων, σε σχέση με την υγεία, τον μέσο όρο ζωής, τις δυνατότητες για μόρφωση και επαγγελματική σταδιοδρομία. Η κοινωνική κινητικότητα είναι πολύ περιορισμένη στη χώρα όπου 343 οικογένειες κατέχουν τις θέσεις στην κορυφή της κοινωνικής πυραμίδας.

Βεβαίως οι «ιδέες Διαμαντοπούλου» εντάσσονται στην ιδεολογική κλίμακα των «343». Αμυδρώς αρκούνται στη διαπίστωση ότι τέτοιες ανισότητες δεν εντοπίζονται κυρίως μεταξύ των ατόμων, αλλά έχουν θεμελιωθεί στις δομές της νεοελληνικής κοινωνίας.

Το στοιχείο ότι μερικά άτομα προερχόμενα από τα χαμηλού εισοδήματος κοινωνικά στρώματα με ένα συγκεκριμένο ταλέντο ή αποφασιστικότητα ή τύχη -τα έχοντα τη «σφραγίδα της δωρεάς», σύμφωνα με τη «θεωρία» του Γεωργίου Παπανδρέου του Πρεσβυτέρου, μπορούν να ανέλθουν κοινωνικά, δεν επηρεάζει το γεγονός ότι η πλειοψηφία συναντά φραγμούς στο να το επιτύχει. Και οι «ιδέες Διαμαντοπούλου» ουδέ καν αγγίζουν το ζέον αυτό κοινωνικό πρόβλημα, εναρμονίζονται με την άποψη ότι η «αξιοκρατία» διέρχεται από τους προθαλάμους των κομμάτων εξουσίας και επομένως διαιωνίζουν την κρίση σε όλο το κοινωνικό φάσμα και ειδικότερα σε εκείνο της Ανώτατης Παιδείας, στο οποίο το status quo αντιμάχεται λυσσαλέως και τη μικρότερη προσπάθεια για μεταρρυθμίσεις και επιστημονική αξιολόγηση.

Η Ευαισθησία, η Αξία, η Ανιδιοτελής προσφορά στο Κοινωνικό σύνολο, αυτή η δέσμη των ιδεών του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού δεν συναπαντώται στις «ιδέες Διαμαντοπούλου». Αντιθέτως, ισχυρή είναι η δόση του κομματικού φανατισμού, των κάθετων διαχωρισμών, ενώ η τρικυμία εν κρανίω του κομματικού ανθρώπου υπερχειλίζει σε σημείο να υποθάλπονται τα άγρια ένστικτα και ο κομματικός φανατισμός να ωθείται στο απροχώρητο.

Ουαί, όμως, αν στον Δημοκρατικό Σοσιαλισμό, την πεμπτουσία αυτή του Ανθρωπισμού, η Ευαισθησία έχει λιποτακτήσει από τη διαπάλη των Ιδεών, η Ιστορία ουδέποτε θα γνώριζε τα φωτεινά διαλείμματα του Ουμανισμού.

Οι «ιδέες Διαμαντοπούλου» παρουσιάζουν έλλειμμα και στον τομέα αυτό. Και είναι κρίμα για ένα κόμμα που αυτοαποκαλείται Σοσιαλιστικό.