Πρόγραμμα με ποια στρατηγική;
Τώρα, εν όψει της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης, διαμορφώνεται εκ των ενόντων -μέσα από μυστικές συσκέψεις- το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, το οποίο παραμένει άγνωστο μέχρι την τελευταία στιγμή- και βέβαια την ώρα που γράφεται το κείμενο αυτό- λόγω του φόβου διαρροών… που μπορούν να οδηγήσουν στην υιοθέτηση θέσεων και επιλογών του ΠΑΣΟΚ και στην άμεση εξαγγελία από την πλευρά της κυβερνητικής παράταξης μέτρων και παρεμβάσεων… Γιατί στην πράξη ισχύει ο νόμος των «συγκοινωνούντων δοχείων»…
Το βασικό ερώτημα που αφορά το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ -όπως και σε κάθε κομματικό φορέα του πολιτικού μας συστήματος- είναι εάν το πρόγραμμα αυτό απορρέει και εκφράζει μια ολοκληρωμένη κοινωνικο-οικονομική στρατηγική, εάν αποτυπώνει μια σαφή ιδεολογικο-πολιτική φυσιογνωμία, εάν προωθεί τα λαϊκά συμφέροντα.
Μια τέτοια, όμως, στρατηγική που θα απαντά στο ιστορικό ερώτημα «τι είναι και τι θέλει το ΠΑΣΟΚ» δεν υπάρχει. Κι ένα πρόγραμμα -και μάλιστα «κυβερνητικό»- δεν μπορεί να διαμορφώσει και να αναδείξει μια παρόμοια στρατηγική. Σύμφωνα με το λαϊκό γνωμικό «δεν μπορεί το κάρο να μπει μπροστά από το άλογο»… Αντίθετα ένα πρόγραμμα που εκπονείται για να καλύψει τρέχουσες πολιτικές ανάγκες, που επιδιώκει να συμβιβάσει «ετερώνυμες» εσωκομματικές αντιθέσεις, που αποβλέπει σε προφανείς επικοινωνιακούς στόχους, στην ουσία απονευρώνει και αποσυγκροτεί οποιαδήποτε προσπάθεια διαμόρφωσης μιας σοβαρής, ηγεμονικής παρουσίας του ΠΑΣΟΚ στο πολιτικό σκηνικό.
Εάν το ίδιο το ΠΑΣΟΚ δεν κατανοήσει τις δικές του ανάγκες και τις δικές του αδυναμίες, δεν μπορεί να ζητά να το κατανοήσει η ελληνική κοινωνία και να υιοθετήσει τις επιλογές και τις θέσεις του.
Το πρόγραμμα που εξαγγέλλει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αποτελεί την τρίτη απόπειρα ανάταξης, την τρίτη «ένεση ηθικού», μετά την ήττα στης δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές του Οκτωβρίου του 2006. Οι δύο πρώτες «έδρασαν» σε έναν περιορισμένο χρονικό ορίζοντα, προκαλώντας μια, πρόσκαιρου χαρακτήρα, εσωκομματική συσπείρωση. Αναφερόμεθα στην «ανασυγκρότηση» του στελεχικού δυναμικού του περασμένου Δεκεμβρίου και στην πρόσφατη κατάθεση πρότασης «μομφής» και συνταγματικές στην αποχώρηση από τη συζήτηση για τις αλλαγές.
Ποια πολιτική εμβέλεια είχαν αυτές οι «κινήσεις»; Από μηδενική έως και αρνητική όπως αποδεικνύουν και οι έρευνες της κοινής γνώμης που αποκαλύπτουν την απογοήτευση των ίδιων των οπαδών και ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ από τις αντιφατικές θέσεις γύρω από το άρθρο 16 και την αποχώρηση από τη συζήτηση για το Σύνταγμα.
Το ΠΑΣΟΚ έχει απολέσει εδώ και καιρό τη μάχη της πολιτικής ηγεμονίας. Διεξάγει έναν αγώνα «οπισθοφυλακών», με εκ των υστέρων παρεμβάσεις -εμβαλωματικού μάλιστα χαρακτήρα- οι οποίες αποδυναμώνουν στην πράξη και την αξιοπιστία και την όποια δυναμική του. Το γεγονός αυτό έχει αποτέλεσμα να δρα ασύδοτα και χωρίς αντίπαλο η κυβερνητική παράταξη, που, παρά τα σημαντικά της ατοπήματα και τις αντιλαϊκές της επιλογές, διατηρεί αλώβητη την κυριαρχία της λόγω του ότι το ΠΑΣΟΚ έχει ουσιαστικά αποσυρθεί από την «πρώτη γραμμή» της πολιτικής αντιπαράθεσης, αρκούμενο στην υιοθέτηση προσφάτως μιας «αντιδεξιάς ρητορικής» η οποία παραμένει κενή χωρίς ουσιαστικό πολιτικό περιεχόμενο.
Εδώ και έναν σχεδόν χρόνο έχει διαμορφωθεί μια παρατεταμένη κρίση στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης, με εμφανώς λανθασμένες επιλογές και χειρισμούς από την πλευρά της κυβερνητικής παράταξης. Διαμορφώθηκε, εκ των πραγμάτων, ένα ευρύ πεδίο θετικής πολιτικής παρέμβασης και πρωτοβουλιών από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ.
Κι όμως, όλο αυτό το διάστημα το ΠΑΣΟΚ παρέμεινε αδρανές, δεν διατύπωσε έναν σαφή πολιτικό λόγο με συγκεκριμένες προτάσεις, ώστε να αναδειχθεί σε κυρίαρχο πολιτικό «πόλο» των εξελίξεων σε ένα τόσο κρίσιμο και σημαντικό θεσμό της κοινωνικής μας ζωής. Αντίθετα, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ πρωταγωνίστησε στην προώθηση του άρθρου 16 -με το «εφεύρημα» των μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων- αρκούμενος σε γενικολογίες και ευχολόγια όσον αφορά τις απαιτούμενες ριζικές τομές στο «εσωτερικό» των πανεπιστημίων.
Πού κατέληξε όλο αυτό το «κενό» πολιτικής παρέμβασης; Στο να μεταβληθεί το ΠΑΣΟΚ -και ο πρόεδρός του- σε ουραγό της κυβερνητικής πολιτικής, υιοθετώντας, στην ουσία τους, τις κυβερνητικές θέσεις για τις μεταρρυθμίσεις στον χώρο των Πανεπιστημίων…
Στον εκλογικό κύκλο της τετραετίας διαμορφώνονται τις περισσότερες φορές δομικού τύπου χαρακτηριστικά και παγιώνεται στη συνείδηση των πολιτών η γνώμη και η κρίση που αφορά την ικανότητα, την αξιοπιστία, τη δυναμική των κομμάτων και των ηγεσιών του.
Μια παρομοίου τύπου κρίση και γνώμη φαίνεται ότι έχει θεμελιωθεί στους πολίτες όσον αφορά το αποτέλεσμα των επερχόμενων εκλογών. Γι’ αυτό το ΠΑΣΟΚ και ο πρόεδρός του συνδέουν την τακτική μέχρι τις εκλογές με τα «σενάρια» που θα προκύψουν την «επόμενη ημέρα» μιας ενδεχόμενης ήττας, με άγνωστο μάλιστα πολιτικό «εύρος»… Κι ο «πολιτικός» χρόνος που απομένει έχει περιορισθεί ασφυκτικά, ώστε να μην επιτρέπει πια την ανατροπή των πολιτικών και των κοινωνικών συσχετισμών…