Νομικό και τεχνικό χάος στην ψηφιακή τηλεόραση
Το Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων κατάφερε να συγκεντρώσει όλο τον προβληματισμό που εκφράζεται αυτό το διάστημα και να βγάλει δημόσια το καλύτερο συμπέρασμα. Όπως το εξέφρασε ο πρόεδρος του ΙΟΜ, Ροδόλφος Μορώνης, συνοψίζοντας τα συμπεράσματα της ημερίδας που διοργάνωσε το ινστιτούτο, αν συνεχίσουμε με αυτούς τους ρυθμούς, ούτε το 2035 η Ελλάδα θα έχει επίγεια ψηφιακή τηλεόραση. Οι μόνοι «ευτυχισμένοι» στην ημερίδα, αλλά χωρίς στοιχεία και προβληματισμούς, ήταν οι εκπρόσωποι της ΕΡΤ, που μίλησαν για το πιλοτικό πρόγραμμα της επίγειας ψηφιακής και ανήγγειλαν τη λειτουργία του δεύτερου «μπουκέτου» καναλιών. Όμως η ψηφιακή μετεξέλιξη των καναλιών του θέτει εκ νέου το ζήτημα το ζήτημα του ανταποδοτικού τέλους υπέρ της ΕΡΤ, κάτι που σημειώθηκε και στην ημερίδα.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον είχαν οι παρουσιάσεις για την κατάσταση στις χώρες της Ευρώπης, όπου η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση όχι μόνο είναι γεγονός, αλλά αντιμετωπίζεται κεντρικά με πληθώρα μέτρων ενίσχυσης και εκπαίδευσης του τηλεοπτικού κοινού. Στην Ελλάδα το κοινό δεν μπορεί να διακρίνει τη διαφορά μεταξύ δορυφορικής, συνδρομητικής ή ψηφιακής τηλεόρασης. Τα στοιχεία για τις χώρες της Ευρώπης είναι αποκαλυπτικά. Στη Μεγάλη Βρετανία την υπόθεση επίγεια ψηφιακή ανέλαβε η DigitalUK, η οποία όχι μόνο εκπαιδεύει τους πωλητές σε καταστήματα με σεμινάρια και το καταναλωτικό κοινό με ειδικές έρευνες και μέτρα για τις «αδύναμες ομάδες» (ηλικιωμένους και άτομα με περιορισμένους οικονομικούς πόρους), αλλά δεν επιτρέπει και την πώληση τεχνολογικού εξοπλισμού αν δεν υπάρχει πιστοποίηση του οργανισμού. Αναλύθηκαν με εξαιρετική σαφήνεια τα παραδείγματα για το πότε επιτρέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την κρατική ενίσχυση για τους αποκωδικοποιητές ή τους παρόχους προγράμματος ή δικτύων. Στην περίπτωση της Γερμανίας και της Ιταλίας το ευρωπαϊκό δικαστήριο έκρινε ότι οι επιδοτήσεις ήταν «ασύμβατες» με το κοινοτικό δίκαιο. Στη μεν Γερμανία η κυβέρνηση αποφάσισε να επιδοτήσει τους τηλεοπτικούς σταθμούς για να πάνε στην επίγεια ψηφιακή τηλεόραση. Κρίθηκε αντικοινοτικό επειδή προκρινόταν κλειστός τύπος αποκωδικοποιητή από την Deutshe Telecom και δεν άφηνε ελεύθερο χώρο για τη δορυφορική μετάδοση. Στην περίπτωση της Ιταλίας η κυβέρνηση αποφάσισε την επιδότηση των καταναλωτών με 150 ευρώ για αγορά αποκωδικοποιητή. Και πάλι όμως κρίθηκε «ασύμβατο» με την κοινοτική νομοθεσία, επειδή δεν προκρίθηκε αποκωδικοποιητής ανοιχτός σε κάθε πλατφόρμα. Αντιθέτως, όπως τονίστηκε στην ημερίδα, εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι μορφές επιδοτήσεων και ενισχύσεων σε Γαλλία και Αυστρία.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι προβληματισμοί της ομάδας του Δημόκριτου που εργάστηκε για το πρώτο επίγειο ψηφιακό κανάλι στην Ελλάδα, το Athena, στο Ηράκλειο Κρήτης. Στο κανάλι εισήχθησαν και υπηρεσίες αμφίδρομης επικοινωνίας με τους τηλεθεατές, όπως επίσης και η μέτρηση τηλεθέασης on line, την ώρα εκπομπής του προγράμματος. Ειδικό θέμα είναι η δραστηριοποίηση των περιφερειακών καναλιών ως «παρόχων προγράμματος» σε πλατφόρμες ή δίκτυα με στόχο να φθάσει το πρόγραμμά τους και στο κοινό όλης της Ελλάδας.
Τεχνικά προβλήματα
Ο αντιπρόεδρος της ΕΕΤΤ Νίκος Κουλούρης παρουσίασε επιγραμματικά την κατάσταση του χάους στην τηλεοπτική αγορά. Κατ’ αρχάς το τεχνικό χάος:
– Σταθερή λήψη αναλογική: Δεν υπάρχουν άδειες, δεν εφαρμόζονται οι χάρτες συχνοτήτων.
– Ψηφιακή επίγεια ευρυεκπομπή -DVB T: Δεν υπάρχει σχετική νομοθεσία που να ορίζει τη διαδικασία μετάβασης στην ψηφιακή εκπομπή, ούτε πρόβλεψη για τις αδειοδοτήσεις δικτύου/περιεχομένου. Η ΕΡΤ εκπέμπει «πιλοτικά» χωρίς να υπάρχει νομοθετική ρύθμιση, ενώ δεν υπάρχει δυνατότητα για άλλους παρόχους να εκπέμψουν.
– Ψηφιακή δορυφορική ευρυεκπομπή DVB-S:
Υπάρχει μία άδεια για εκπομπή δορυφορικού προγράμματος. Η εταιρεία που έχει την άδεια μεταδίδει πρόγραμμα που παράγει η ίδια, αλλά αναμεταδίδει και τα νόμιμα αναλογικά κανάλια. Υπάρχει διαχωρισμός παρόχου δικτύου (SINED) από τον πάροχο περιεχομένου (NETMED)
– IPTV μέσω WiMax: Το περιεχόμενο που θα μεταφέρεται μέσω αυτής της τεχνολογίας είναι data, επομένως μπορεί να είναι και ψηφιακή τηλεόραση. Μένει να διευκρινισθεί αν θα απαιτηθεί ειδική άδεια τηλεοπτικού περιεχομένου
– Ενσύρματα δίκτυα-Καλωδιακή τηλεόραση: Πάρα πολύ περιορισμένης έκτασης δίκτυο για τη μετάδοση των αναλογικά εκπεμπόμενων καναλιών σε περιοχές όπου δεν επιτρέπεται η χρήση κεραιών.
– IPTV μέσω xDSL: Πιλοτική ανάπτυξη από τους παρόχους σταθερής τηλεφωνίας μέσω της υπηρεσίας Triple Play. Δεν υπάρχει νομοθεσία που να ορίζει κάτι σχετικό με τον έλεγχο/αδειοδότηση περιεχομένου σε IPTV.
– Κινητή λήψη Μέσω 3G: Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας προσφέρουν ήδη σε χρήστες κινητών 3G, τόσο ζωντανά όσο και μαγνητοσκοπημένα, προγράμματα από ελληνικά και ξένα τηλεοπτικά κανάλια. Δεν υπάρχει ειδική άδεια για την μετάδοση τηλεοπτικού προγράμματος.
– Ψηφιακή επίγεια κινητή τηλεόραση DVB: Δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη για την ανάπτυξη αυτής της υπηρεσίας
…και νομικά
– Η λύση διαχωρισμού της αδειοδότησης παρόχου περιεχομένου (ΕΣΡ) από την αδειοδότηση παρόχου δικτύου (ΕΕΤΤ) δεν είναι δόκιμη, καθώς το ΕΣΡ δεν θα ελέγχει τα τεχνικά χαρακτηριστικά εκπομπής, οπότε δεν θα μπορεί να έχει και πλήρη έλεγχο.
-Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο είναι ανεπαρκές καθώς: Ο ν. 2644/1998 για τη συνδρομητική τηλεόραση είναι ακατάλληλος για την επίγεια ψηφιακή. Ο ν. 3431/2006 για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες δεν περιλαμβάνει ρυθμίσεις για τα ραδιοτηλεοπτικά.
– Η αδειοδότηση αναλογικών/ψηφιακών τηλεοπτικών εκπομπών έχει δύο δυνατότητες:
Άμεση αδειοδότηση αναλογικών σταθμών με θέσπιση υποχρεωτικής ψηφιακής μετάβασης εντός ορισμένης προθεσμίας, και μελλοντική σταδιακή αδειοδότηση υπαρχόντων αναλογικών σταθμών ως ψηφιακών σταθμών.