Ή πώς το παρελθόν κυνηγάει τη ΝΔ
Ευαισθησία προς τις ασθενέστερες τάξεις, ειδική σχέση με τους μη προνομιούχους, αταλάντευτη στάση στα εθνικά θέματα, κριτικά εποικοδομητική στάση στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, εξαφανίστηκαν σταδιακά μέσα σε οκτώ χρόνια, αφού θυσιάστηκαν στον βωμό μιας τεχνοκρατικής αντίληψης για όλα, στερημένης από ιδεολογία και διάθεση ανάλυσης.
Το πολιτικό αυτό κενό δεν κατόρθωσε να το καλύψει ο επόμενος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, αφού οι εκλογές του Μαρτίου 2004 έγιναν αμέσως μόλις ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος και δεν υπήρχε χρόνος για επιστροφή των χαμένων ψηφοφόρων. Το κενό αυτό φυσικά το εκμεταλλεύτηκε κατά τον καλύτερο τρόπο ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Καραμανλής, που κέντησε πάνω στον καμβά του ανθρώπινου στοιχείου και του συναισθηματισμού. Της φροντίδας που έλειψε από την “παγωμένη διακυβέρνηση” Σημίτη. Αλλά και επί ηγεσίας Γ. Α. Παπανδρέου δεν καλύφθηκε αυτό το έλλειμμα, αφού οι προβληματισμοί του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ δεν ταυτίζονται συχνά με εκείνους του μέσου πολίτη που ζει σε πολιτική ορφάνια από τον θάνατο του πατέρα του Ανδρέα Παπανδρέου και μετά. Γι’ αυτό και η Νέα Δημοκρατία πέρασε τρία πολύ ήσυχα χρόνια εξουσίας: Το ΠΑΣΟΚ δεν κατάφερε να δημιουργήσει προϋποθέσεις γοητείας ούτε να αποτελέσει εναλλακτική πρόταση. ΄Οσα έλεγε μέχρι τώρα, είτε ακούγονταν πολύ παράξενα, αφού παρέπεμπαν μάλλον σε λέσχη ευρύτερου προβληματισμού και όχι σε κόμμα, είτε θύμιζαν την πρόσφατη περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από το ίδιο, κάτι για το οποίο είχε καταδικαστεί στις εκλογές.
Μόνο τον τελευταίο καιρό το κλίμα άρχισε ν’ αλλάζει, όταν η ΝΔ κάνει όλο και συχνότερα λάθη που άπτονται των πολιτικών ευαισθησιών και αναφορών που περιγράψαμε στην αρχή. ΄Ισως είναι ο φόβος της μήπως (ξανα)χάσει την εξουσία που την οδηγεί σε αναβίωση γνωστών αυταρχικών συμπεριφορών, στοιχείο που ενεργοποιεί άμεσα τα αντιδεξιά αντανακλαστικά των πολιτών. Είναι ακριβώς τα αντανακλαστικά που δίνουν ζωή στο ΠΑΣΟΚ ακόμα κι αν το ίδιο δεν κάνει τίποτα άξιο λόγου. Κάνει ο αντίπαλος. Κι αυτό είναι πολύ βολικό. ΄Ισως όχι μακροπρόθεσμα, αλλά βραχυπρόθεσμα αποδίδει. Αν η υπόθεση της Παιδείας, η υπόθεση της αναθεώρησης του Συντάγματος, οι υποθέσεις προσωπικών αλαζονικών συμπεριφορών από υπουργούς επεκταθούν και λάβουν παγιωμένη μορφή, τότε το ΠΑΣΟΚ δεν χρειάζεται να κάνει πολλά πράγματα. Ακόμα και ο κενός πολιτικός του λόγος, το μηδενικό κυβερνητικό πρόγραμμα, η επανάληψη του κυβερνητισμού ως στάσης ζωής (του), μπορεί να περάσουν σε δεύτερη μοίρα, να ξεχαστούν από τον κόσμο και να κυριαρχήσει η αντίθεση στις επιλογές της Νέας Δημοκρατίας. ΄Οχι τόσο επειδή θα διαφωνούν με αυτές, αλλά επειδή θα μοιάζει, θα υπάρχει η αίσθηση ότι περνούν με αυταρχικό τρόπο, με καταδικαστέο “τσαμπουκά” και με σκληρότητα.
Όσο η ΝΔ θα αισθάνεται ως σώμα, ως πολιτικός οργανισμός ότι υπάρχει κίνδυνος να χάσει τις εκλογές (έστω κι αν αυτό δεν προκύπτει από τις μετρήσεις κι από την αίσθηση του τι συμβαίνει στον κόσμο), όλο και πιο εύκολα θα διολισθαίνει σε πρακτικές που θυμίζουν γενετήσια χαρακτηριστικά του οργανισμού της. Θαυμάσιο δώρο για το ΠΑΣΟΚ που για μια ακόμα φορά δεν θα χρειαστεί να κάνει πολλά πράγματα για να συνέλθει και ίσως να κερδίσει (όσο κι αν αυτό επίσης δεν προκύπτει από τις μετρήσεις) τις επόμενες εκλογές. ΄Ισως μερικά πράγματα στην (πολιτική) ζωή να είναι μοιραία και αναπόφευκτο να συμβούν. Γιατί αλλιώς δεν θα υπήρχε ροή, αγωνία και έκπληξη. Η πολιτική είναι γεμάτη από αυτά, όσο κι αν περνούν περίοδοι γεμάτες από πλήξη, ανία, μονοτονία και μιζέρια.
Ας δούμε τι θα γίνει σε αυτόν τον τελευταίο χρόνο (τυπικά μένουν δώδεκα μήνες έως τις εκλογές) διακυβέρνησης της ΝΔ απολαμβάνοντας επιστροφές, τεχνικές, λάθη και έξυπνες κινήσεις στη σκακιέρα. Κινήσεις που ξανασυνδέουν την πολιτική με την αισθητική.