Πλανητική υστερία χαφιεδισμού και παρακολουθήσεων

Στις ΗΠΑ, αποκάλυψη, που είδε το φως της δημοσιότητας τη Δευτέρα, φέρει τον αμερικανικό στρατό και τη CIA (που η δράση της μέχρι τώρα αφορούσε αποκλειστικά και μόνο το εξωτερικό) να έχουν απευθυνθεί με επιστολές -που χαρακτηρίζονταν «εθνικής ασφάλειας»- σε τράπεζες και πιστωτικά ιδρύματα ζητώντας οικονομικά στοιχεία για τους πελάτες τους! Οι αρχές, σύμφωνα με το δημοσίευμα των «Νιου Γιορκ Τάιμς», ισχυρίστηκαν πως παρότι τέτοιο δικαίωμα ήταν κατοχυρωμένο εδώ και δεκαετίες, ενισχύθηκε παραπέρα από τον πρόσφατο τρομονόμο (γνωστό ως Πάτριοτ Ακτ -για να ερεθίζονται και τα πατριωτικά αντανακλαστικά) τον οποίο ψήφισε η κυβέρνηση Μπους την επομένη των χτυπημάτων στους Δίδυμους Πύργους και το Πεντάγωνο, οπότε δεν παραβιάζεται καμιά νομοθεσία.

Η CIA κατά των Αμερικανών

Το πρόβλημα όμως δεν αφορά τη νομοθετική εξασφάλιση των αμερικανικών αρχών ασφαλείας -δεν είναι τυπικό δηλαδή, αλλά ουσιαστικό. Και αφορά την προστασία που χαίρουν οι πολίτες από το κράτος, και μάλιστα από τις πιο σκοτεινές και απροσπέλαστες στον δημοκρατικό έλεγχο υπηρεσίες του, όπως είναι οι μυστικές υπηρεσίες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι το Κογκρέσο επανειλημμένες φορές έχει απορρίψει τις προτάσεις και των δύο υπηρεσιών (της CIA και του στρατού) να αποκτήσουν δικαίωμα έκδοσης αιτήσεων για παροχή οικονομικών πληροφοριών, που να έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα. Απορρίφθηκε γιατί, όπως όλοι καταλαβαίνουμε, τα αμερικανικά νομοθετικά σώματα ανησύχησαν μπροστά στις υπερεξουσίες που αποκτούν στρατός και μυστικές υπηρεσίες και τους κινδύνους που γεννώνται για το δημοκρατικό πολίτευμα από την κλιμακούμενη παρέμβασή τους στην πολιτική και οικονομική ζωή.

Έτσι, στις αιτήσεις που αποστέλλουν προς τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς για να τους παράσχουν στοιχεία που αφορούν κινήσεις πιστωτικών καρτών, δάνεια, καταθέσεις κ.ά., τόσο η CIA όσο και ο στρατός αναφέρεται πως δεν έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα, μπορούν δηλαδή να μην απαντηθούν από τους ερωτώμενους… Επί της ουσίας, ο «οικειοθελής» χαρακτήρας της απάντησης το μόνο που εγγυάται είναι τη θωράκιση των αμερικανικών αρχών ασφαλείας από πιθανές δικαστικές προσφυγές στο μέλλον, όταν το βαρύ πέπλο του φόβου και του ολοκληρωτισμού που σκιάζει σήμερα τη δημόσια και ιδιωτική ζωή των Αμερικανών πάψει να καλύπτει την αμερικανική επικράτεια. Γιατί στην πράξη, ποια τράπεζα ή πιστωτικός οργανισμός θα αρνηθεί την παροχή στοιχείων όταν γνωρίζει ότι η άρνησή του μπορεί να επιφέρει την παρεμβολή εμποδίων στην επιχειρηματική του δραστηριότητα για λόγους εκδίκησης και μελλοντικής συμμόρφωσης;

Κατ’ αυτό τον -σιωπηλό- τρόπο όμως στην πράξη έχει ανασκευαστεί μια από τις πιο θεμελιώδεις αρχές του δικαίου και κάθε πολίτης αντιμετωπίζεται από το κράτος κατ’ αρχήν σαν ένοχος, μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου!

Η Γερμανία πάνω απ’ όλους

Το ίδιο ισχύει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε άτυπη συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης που έγινε την προηγούμενη εβδομάδα στη Δρέσδη, ο γερμανός υπουργός Δικαιοσύνης ενημέρωσε τους υπόλοιπους 26 ότι μέσα στον Φεβρουάριο η γερμανική προεδρία θα εισηγηθεί ένα σχέδιο που προβλέπει την ενοποίηση και την κοινή χρήση των πιο απόρρητων και εμπιστευτικών βάσεων δεδομένων που διατηρεί για λογαριασμό του μέχρι σήμερα κάθε κράτος-μέλος. «Η πρόταση -που προϋποθέτει ομόφωνη υποστήριξη για να εφαρμοστεί», έγραφαν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» την Τρίτη, «θα επέτρεπε στις αστυνομικές δυνάμεις να εισέρχονταν κατ’ ευθείαν στις βάσεις δεδομένων άλλων χωρών που περιλαμβάνουν δακτυλικά αποτυπώματα, αριθμούς κυκλοφορίας αυτοκινήτων και γενετικό προφίλ. Θα επέτρεπε επίσης στην αστυνομία να επιχειρεί σε άλλα κράτη- μέλη όταν καταδιώκει υπόπτους και να παρέχει τη βάση για κοινές περιπολίες»! Μέχρι σήμερα επτά χώρες της ΕΕ -Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Αυστρία και Λουξεμβούργο- έχουν συμφωνήσει από τον Μάιο του 2005 να ανοίξουν τα αρχεία τους στους απόγονους της Γκεστάπο, λόγω πιθανόν της μοναδικής στην ευρωπαϊκή ήπειρο αποτελεσματικότητας που διέκρινε τον πρότερο επαγγελματικό της βίο και ας μην ήταν τόσο έντιμος, υπογράφοντας τη συμφωνία Πριμ 2005. Αυτή η συμφωνία, που βάζει στον γύψο κατακτήσεις δεκαετιών (δίνοντας τη δυνατότητα στην αστυνομία, κατ’ αντιγραφήν των αμερικανικών μεθόδων, ακόμη και να τοποθετεί ένοπλους αστυνόμους σε κάθε πτήση για την αποτροπή αεροπειρατείας), θέλουν τώρα να επεκταθεί σε όλη την Ευρώπη! Αν τυχόν συμβεί κάτι τέτοιο τα δημοκρατικά δικαιώματα των περίπου 450 εκατομμυρίων πολιτών που απαρτίζουν την ΕΕ θα καρατομηθούν. Οι πολιτικές ελευθερίες που έχουν κατακτηθεί σε κάθε χώρα θα καταργηθούν μια και θα υιοθετηθεί το ελάχιστο δυνατό δικαίωμα που είναι κατοχυρωμένο στη χώρα με τους πιο αδύναμους κοινωνικούς αγώνες!

Ευτυχώς μέχρι στιγμής τα σχέδια του Βερολίνου φαίνεται πως θα μείνουν στα χαρτιά, γιατί αντιδρούν έντονα τέσσερις χώρες (Αγγλία, Ιρλανδία, Πολωνία και Τσεχία) απειλώντας ακόμη και με βέτο. Οι αντιρρήσεις των τεσσάρων αυτών χωρών -διακεκριμένων μελών της Συμμαχίας των Προθύμων της Ουάσινγκτον, που πηγάζουν από τη βαθύτερη διαφωνία τους για κάθε βήμα προόδου στη διαδικασία πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ, εστιάζονται στο οικονομικό κόστος υλοποίησης που το χαρακτηρίζουν αφόρητο, και τη νομική βάση του όλου εγχειρήματος, που τη θεωρούν σαθρή.

Κάμερες παντού

Επί της ουσίας δεν αμφισβητούν το δικαίωμα των διωκτικών αρχών της Γερμανίας, και οποιασδήποτε άλλης αστυνομίας, να κάνουν φύλλο και φτερό τα αρχεία με τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών κάθε κράτους. Το δείχνει το χρυσό μετάλλιο που δικαιούνται οι κάτοικοι της Αγγλίας στο άθλημα της παρακολούθησης μετά… χαφιεδοκαμερών. Σε καμία άλλη χώρα της γης δεν υπάρχουν εγκατεστημένες τόσο πολλές κάμερες κλειστού κυκλώματος, καθώς υπολογίζεται ότι λειτουργούν 4.200.000 κάμερες ασφαλείας, αναλογώντας 1 για κάθε 14 περίπου κατοίκους! Εκτιμάται μάλιστα ότι κάθε άνθρωπος που έχει την ατυχία να βρίσκεται στο Λονδίνο καταγράφεται 300 φορές κάθε μέρα! Εξίσου αποπνικτική είναι η κατάσταση και σε άλλους ευαίσθητους τομείς των «προσωπικών δεδομένων» όπως έχουν καταντήσει να περιγράφονται τα δημοκρατικά δικαιώματα. Η βάση δεδομένων γενετικού υλικού της Αγγλίας, για παράδειγμα, περιλαμβάνει πληροφορίες από 3,7 εκατ. άτομα, που αντιπροσωπεύουν το 6% του πληθυσμού. Ο αριθμός αυτός (που συνιστά παγκόσμιο ρεκόρ μια και καμιά άλλη χώρα δεν έχει τόσο μεγάλη βάση δεδομένων πληροφοριακού υλικού) υπερβαίνει κατά πολύ τον αριθμό όσων έχουν καταδικαστεί για κάποιο αδίκημα, και με τον ρυθμό που αυξάνεται σε λίγα χρόνια θα αφήνει έξω μόνο τους συνταξιούχους και τα νήπια -λευκού χρώματος… Περιττό δε να πούμε ότι αυτή η ζοφερή κατάσταση δεν απέτρεψε τα τρομοκρατικά χτυπήματα…

Θηριώδεις βάσεις δεδομένων

Ακόμη και αυτή η μέγγενη όμως μπορεί να σφίξει κι άλλο! Ο βρετανός πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ, ανακοίνωσε στις αρχές της εβδομάδας, προκαλώντας την οργή των οργανώσεων που μάχονται για την υπεράσπιση των πολιτικών δικαιωμάτων, την ενοποίηση των προσωπικών δεδομένων που έχει κάθε δημόσια υπηρεσία της Αγγλίας σε μια βάση δεδομένων μαμούθ που θα φιλοξενείται σε έναν υπερυπολογιστή, με στόχο όπως είπε… την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών από τις δημόσιες υπηρεσίες της χώρας! Οι κίνδυνοι που γεννιούνται από τη γιγάντωση των μηχανισμών παρακολούθησης, την ενοποίηση των αρχείων τους και την απεριόριστη πρόσβαση που μπορεί να έχει πλέον ο κάθε πραιτοριανός σε τέτοιου είδους προσωπικές λεπτομέρειες είναι τεράστιοι, και κάθε άλλο παρά υποθετικοί.

Κατ’ αρχάς οι διωκτικές αρχές πρέπει κάποτε να αποδείξουν την αποτελεσματικότητα του οργουελικού κράτους που έχουν αυθαίρετα οικοδομήσει εις βάρος των ελευθεριών μας. Γιατί όσο περνάει ο καιρός και η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης προσλαμβάνει μόνιμο χαρακτήρα, τα ερωτήματα γιγαντώνουν. Για τις ΗΠΑ, για παράδειγμα, το περιοδικό «Φόρεϊν Αφέαρς» που απηχεί προβληματισμούς της αμερικανικής πολιτικής ελίτ, αναρωτιόταν κατά την τελευταία επέτειο της 11ης Σεπτέμβρη πώς είναι δυνατόν τα υπερσύγχρονα συστήματα παρακολούθησης των πυλών εισόδου και εξόδου από τη χώρα που έχουν εγκατασταθεί τα τελευταία χρόνια να μην έχουν οδηγήσει σε αυξημένες κατασχέσεις ναρκωτικών; Εξίσου αμείλικτα και λογικά ερωτήματα εγείρονται και για την Ελλάδα. Οι πολυθρύλητες κάμερες και τα προηγμένα συστήματα παρακολούθησης που εγκατέστησαν οι Αμερικανοί έναντι αδράς αμοιβής πριν από τους Ολυμπιακούς, και τώρα εμφανίζονται ως φάρμακο διά πάσα νόσο, γιατί δεν λειτούργησαν όπως έπρεπε, όταν χρειάστηκε να αποκαλύψουν το κύκλωμα κατασκόπων που παρακολουθούσε τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις ακόμη και του πρωθυπουργού;

Οι κίνδυνοι που γεννιούνται από την ανάδυση ενός νέου αστυνομικού κράτους – παντεπόπτη, που θα αποτελέσει ταφόπλακα στην ελεύθερη σκέψη και δράση των ανθρώπων, αφορούν πριν απ’ όλα τις επαυξημένες δυνατότητες που αποκτά το κράτος και οι ανεξέλεγκτες μυστικές υπηρεσίες του στη χειραγώγηση ακόμη και την κατασυκοφάντηση ή τον στιγματισμό κοινωνικά δραστήριων ανθρώπων, κινήσεων και πολιτικών οργανώσεων με απώτερο στόχο να τους θέσει υπό τον έλεγχό τους. Πολύ πιο άμεσα ο κίνδυνος που γεννάται αφορά το παράνομο εμπόριο προσωπικών δεδομένων με πρωταγωνιστές στελέχη διωκτικών αρχών που θα αρχίσουν να πωλούν σε ιδιώτες κάθε είδους πληροφορία (από στοιχεία που αφορούν την υγεία σε ασφαλιστικές εταιρείες, μέχρι οικονομικού περιεχομένου πληροφορίες) αφήνοντας ανοικτό το έδαφος ακόμη και για εκβιασμούς. Όταν οργιάζουν οι φήμες για σκληρούς δίσκους που πωλούνται έναντι 300 ευρώ με όλα τα Ε9 που υποβάλλουν οι φορολογούμενοι στην εφορία, και δεν υπάρχει γυναίκα που μετά από τη γέννα της στο νοσοκομείο να μη δέχεται βουνό διαφημιστικών επιστολών και φυλλαδίων με το ταχυδρομείο που αφορούν το παιδί, πρόκειται κανείς να πιστέψει ότι το υλικό από τις κάμερες δεν θα γίνει φέιγ-βολάν και ένα νέο μέσο καταπίεσης και ελέγχου των συνειδήσεων;