Σοβαρές αποκλίσεις κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού 2005

Η δημοσιονομική διαχείριση του 2005 παρουσιάζει σημαντικά «ανοίγματα» και στο σκέλος των εσόδων και σ’ αυτό των δαπανών, που δεν δικαιολογούν καθόλου τον κυβερνητικό ισχυρισμό ότι διανύουμε πορεία δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Ας δούμε όμως το εύρος και την «ποιότητα» αυτών των αποκλίσεων σε γενικές γραμμές, για να πάρουμε μια γεύση για την αξιοπιστία των κρατικών προϋπολογισμών, αλλά και της δημοσιονομικής εξυγίανσης.

α) Έσοδα: Τα συνολικά έσοδα του κράτους κατά το οικονομικό έτος 2005 είχαν προϋπολογισθεί στα 81.610.560.000 ευρώ (από φορολογικά και μη έσοδα και από δανεισμό του κράτους) και τελικά διαμορφώθηκαν στα 92.991.241.473,60 ευρώ, δηλαδή παρουσίασαν υπέρβαση κατά 11,4 δισ. ευρώ περίπου. Έχουμε λοιπόν αύξηση των κρατικών εσόδων. Ας τη δούμε όμως και «ποιοτικά». Η αύξηση οφείλεται απλώς στην αύξηση του δανεισμού του κράτους. Στον προϋπολογισμό 2005 είχαν προϋπολογισθεί έσοδα από δανεισμό για την κάλυψη του ελλείμματος του τακτικού προϋπολογισμού και του ΠΔΕ, ύψους 33.810.560.000 ευρώ. Τελικά το 2005, σύμφωνα με την έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο δανεισμός του κράτους έφτασε στα 44.796.642.420 ευρώ, δηλαδή αυξήθηκε κατά 11 περίπου δισ. ευρώ. Τα ίδια και χειρότερα είχαν συμβεί και το 2004, αλλά και τα προηγούμενα έτη. Το 2004 είχαν προϋπολογισθεί έσοδα από δανεισμό (πιστωτικά έσοδα) ύψους 27,2 δισ. ευρώ και τελικά ο δανεισμός του κράτους έφτασε στα 50,05 δισ. ευρώ! Βέβαια τότε είχαμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και σαν νεόπλουτοι πληρώσαμε αδρά για τελετές και για την ασφάλειά τους. Όμως το 2005 γιατί έχουμε τόση αύξηση του δημοσίου δανεισμού; Και σε ποιο ύψος θα φτάσει τελικά ο δανεισμός του κράτους φέτος; Νομίζω ότι με βάση τα στοιχεία αυτά, ούτε ο κ. Αλογοσκούφης, αλλά ούτε και ο προκάτοχός του κ. Χριστοδουλάκης μπορούν να μιλάνε για τάχα αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους, όταν ο δανεισμός αποδεικνύεται ότι είναι υψηλότερος από τα άλλα έσοδα του προϋπολογισμού, δηλαδή αποτελεί τον έναν πυλώνα στήριξης του κρατικού προϋπολογισμού, με δεύτερο πυλώνα τα φορολογικά έσοδα (από άμεση και έμμεση φορολογία), που όμως υπολείπονται των εσόδων από τον δανεισμό! Και για να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα για την εξέλιξη του δημοσίου χρέους σημειώνουμε ότι το 2005 εξοφλήθηκαν χρεολύσια ύψους 25,5 δισ. ευρώ. Άρα έχουμε καθαρή αύξηση του δημοσίου χρέους κατά 19,3 δισ. ευρώ (δανεισμός 44,8 – χρεολύσια 25,5 = 19,3 δισ. καθαρός δανεισμός). Αν αυτό λέγεται αποκλιμάκωση, τότε οι λέξεις έχουν χάσει πλέον την ορθή έννοιά τους.

Και άλλη μια σημαντική παρατήρηση: η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου μάς πληροφορεί χωρίς σχολιασμό ότι το σύνολο των βεβαιωθέντων κατά το 2005 άμεσων και έμμεσων φόρων έφτασε στα 53,2 δισ. ευρώ. Και έναντι αυτών εισπράχθηκαν 42 δισ. ευρώ, επομένως έμειναν ανείσπρακτοι φόροι ύψους 11,2 δισ. ευρώ ή το 20% περίπου των βεβαιωθέντων. Βέβαια κάποια ποσά θα έχουν εισπραχθεί μέσα στη φετινή χρονιά, αλλά φρονούμε ότι οι εισπρακτικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών (ΔΟΥ κ.λπ.) δεν φαίνεται να κυνηγάνε με ζήλο την είσπραξη των φορολογικών εσόδων του κράτους. Γι’ αυτό και οι ανείσπρακτοι (παγωμένοι) φόροι πλησιάζουν τα 20 δισ. ευρώ. Και κάθε χρόνο το ποσόν αυτό ανεβαίνει, ενώ το κράτος δανείζεται για να τα βγάλει πέρα. Ίσως θα έπρεπε το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών να δώσει στη δημοσιότητα τα ονόματα όλων των μεγάλων οφειλετών του Δημοσίου, σαν αντικίνητρο της φοροαποφυγής. Σε περιπτώσεις εκτάκτων δημοσιονομικών αναγκών, όπως είναι η τωρινή, ασφαλώς δικαιολογούνται και έκτακτα μέτρα είσπραξης βεβαιωμένων φόρων. Επίσης αξιοσημείωτη είναι και η παρατήρηση της έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι το 2005 είχαμε την υψηλότερη αύξηση εσόδων από άμεσους φόρους (φορολογία εισοδήματος και περιουσίας). Και ενώ οι φόροι εισοδήματος νομικών προσώπων (φορολογία επιχειρηματικών κερδών) και μεγάλης ακίνητης περιουσίας παρέμειναν σχεδόν στάσιμοι ή με ελάχιστη αύξηση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, η απόδοση της άμεσης φορολογίας έφτασε να είναι αυξημένη το 2005 συνολικά κατά 11,45% έναντι της προηγούμενης χρονιάς (2004). Υπερφορολόγηση του εισοδήματος των μισθωτών και ελεύθερων επαγγελματιών. Το 2004 το ποσοστό αύξησης της άμεσης φορολογίας έφτασε στο 7,05% και το 2003 στο 3,94%. Παρακολουθήστε την εξέλιξη των άμεσων φόρων: 2002 = 14,8 δισ. ευρώ, 2003 = 15,4 δισ. ευρώ, 2004 = 16,5 δισ. ευρώ και το 2005 = 18,3 δισ. ευρώ.

β) Δαπάνες: Τα έξοδα (δαπάνες) του τακτικού προϋπολογισμού 2005 είχαν υπολογιστεί στο ποσόν των 73.560.560.000 ευρώ, τελικά στον απολογισμό διαμορφώθηκαν στο ύψος των 82.931.080.240 ευρώ, δηλαδή παρουσίασαν αύξηση κατά 9,37 δισ. ευρώ ή κατά ποσοστό 12,74% (έκθεση Ελεγκτικού Συνεδρίου – σελίς 34). Έτσι εξηγείται και υπέρβαση των προβλέψεων για δανεισμό. Την πλέον συνετή διαχείριση τη βλέπουμε στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, που απορρόφησε μόνο το 94,26% των πιστώσεών του, στην Προεδρία της Δημοκρατίας με απορρόφηση 95,60% στο υπουργείο Τουρισμού με 83,09% και στο Αιγαίου με 88,77%. Ενώ το πιο «ευρωφάγο» υπουργείο φαίνεται να είναι το υπουργείο Ανάπτυξης, που υπερέβη τον προϋπολογισμό των εξόδων του κατά 55,58%, το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών (υπέρβαση δαπανών κατά 11,56%), το υπουργείο Υγείας (υπέρβαση 46,74%) και οι γενικές γραμματείες Επικοινωνίας-Ενημέρωσης (υπέρβαση 17,89%). Τα άλλα υπουργεία κινήθηκαν με αποκλίσεις προς τα πάνω ή προς τα κάτω μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια. Το 2005 το Δημόσιο πλήρωσε για προμήθειες στις τράπεζες και λοιπά έξοδα εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους 1.073.659,36 ευρώ, δηλαδή 365 εκατ. δραχμές.

Στην εισηγητική έκθεση επί του απολογισμού του έτους 2005 του κ. Αλογοσκούφη (σελίς 7- συγκριτικός πίνακας δαπανών) βλέπουμε ότι στην ομάδα 15 «Λοιπές δαπάνες» είχαν εγκριθεί στον προϋπολογισμό 2005 πιστώσεις ύψους 3.919 εκατ. ευρώ και τελικά πληρώθηκαν ποσά ύψους 8.406 εκατ. ευρώ. Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται και πληρωμές 3,35 δισ. ευρώ που αφορούν τακτοποίηση παλαιών διαχειρίσεων και λοιπών υποχρεώσεων ρυθμιζόμενων από το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς και πληρωμές ύψους 1,22 δισ. ευρώ για δαπάνες από τιτλοποιήσεις εσόδων και λοιπές χρηματοοικονομικές πράξεις. Η ίδια ιστορία είχε επαναληφθεί και στον προϋπολογισμό 2004 του κ. Χριστοδουλάκη (πρόβλεψη προϋπολογισμού 2004 727,63 εκατ. ευρώ -πληρωμές 3.078,21 εκατ. ευρώ). Και αυτό επαναλαμβάνεται σε όλες τις χρήσεις. Μέχρι και ο προϋπολογισμός του 2007 αναγράφει πίστωση για τέτοιου είδους δαπάνες. Τέλος πάντων, τι είδους δαπάνες είναι αυτές που ξαφνικά ξεφυτρώνουν και δεν τις γνωρίζει κατά την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού ο υπουργός Οικονομικών; Είναι αδιανόητο μια δαπάνη να υπολογίζεται στα 4 δισ. ευρώ και οι πληρωμές να φτάνουν στα 8,4 δισ. ευρώ (2005) ή να υπολογίζονται στα 727 εκατ. ευρώ και τελικά ο κρατικός κορβανάς να πληρώνει 3.098 εκατ. ευρώ (2004). Εάν ο υπουργός Οικονομικών δεν γνώριζε αυτές τις δαπάνες και γι’ αυτό δεν τις έγραψε στον προϋπολογισμό, σημαίνει ότι δεν είναι ενήμερος για την έκταση των πραγματικών υποχρεώσεων του Δημοσίου. Το πρόβλημα είναι σοβαρότερο αν τις γνώριζε και τις πετσόκοψε για λόγους σκοπιμότητας. Εν ονόματι της διαφάνειας της δημοσιονομικής διαχείρισης, ο κ. Αλογοσκούφης και ο προκάτοχός του κ. Χριστοδουλάκης έχουν υποχρέωση να εξηγήσουν στον ελληνικό λαό πού πηγαίνουν αυτά τα δισ. ευρώ που έχουν βαφτιστεί «λοιπές δαπάνες». Ποιες είναι οι παλιές ελλειμματικές διαχειρίσεις και ποια είναι τα έξοδα τιτλοποίησης και σε ποιους καταβάλλονται. Γιατί νομίζουμε ότι κάποιο μυστικό κρύβουν οι δαπάνες αυτές και κυρίως οι απαράδεκτα υψηλές υπερβάσεις τους.

Και ένα τελευταίο ερώτημα για τις δαπάνες. Στην έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (σελίς 47) βλέπουμε πληρωμές για τόκους εντόκων γραμματίων ιδιωτικού τομέα 25.029.470 ευρώ και για χρεολύσια εντόκων γραμματίων ιδιωτικού τομέα 2.495.316.444 ευρώ. Πώς το Δημόσιο ανέλαβε αυτές τις υπέρογκες υποχρεώσεις του ιδιωτικού τομέα; Και για χάρη ποιων φυσικών ή νομικών προσώπων πληρώνονται αυτές οι υποχρεώσεις;

γ) Αντίτιμα: Στον ισολογισμό του Ελληνικού Δημοσίου της 31/12/2005 αναφέρεται σαν υπόλοιπο ταμείου (μετρητά) το ποσόν των 2.076.149.932,88 ευρώ. Υποτίθεται ότι το ποσό αυτό βρίσκεται στα ανά την ελληνική επικράτεια δημόσια ταμεία (ΔΟΥ). Και η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (σελίς 52) μάς πληροφορεί ότι το χρηματικό υπόλοιπο στα δημόσια ταμεία των ΔΟΥ της 31/12/2005 ανέρχεται μόνο στο ποσόν των 40.597.632,28 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο είναι αντίτιμα, δηλαδή πληρωμές που διενεργήθηκαν από τις ΔΟΥ και δεν τακτοποιήθηκαν με την έκδοση συμψηφιστικών χρηματικών ενταλμάτων. Αυτό σημαίνει ότι δεν εμφανίστηκαν στα έξοδα του προϋπολογισμού 2005 πραγματοποιηθείσες δαπάνες ύψους 2 και πλέον δισεκατομμυρίων ευρώ. Το τέλος του 2004 τα αντίτιμα είχαν φτάσει στο πρωτοφανές ύψος των 5,5 δισ. ευρώ, δηλαδή 1,2 τρισ. δραχμές δαπάνες εκτός προϋπολογισμού! Και το φαινόμενο αυτό επαναλαμβάνεται χρόνια τώρα, μέσα στο πλαίσιο της προσπάθειας και των υπουργών του ΠΑΣΟΚ και του κ. Αλογοσκούφη να παρουσιάζουν χαμηλό έλλειμμα δημοσιονομικής διαχείρισης. Και η έκθεση προσθέτει ότι «η μη τακτοποίηση των αντιτίμων εντός του οικονομικού έτους αντίκειται στο άρθρο 79 παρ. 2 του Συντάγματος, που ορίζει ότι όλα τα έσοδα και τα έξοδα του κράτους πρέπει να αναγράφονται στον ετήσιο προϋπολογισμό και απολογισμό». Εδώ έχουμε μια ευθεία παράβαση του Συντάγματος που έχει καταστεί έθιμο! Και για την πληροφόρηση των αναγνωστών μας, πρέπει να σημειώσουμε ότι από το παραπάνω ποσό των αντιτίμων του 2005, ύψους 2 και πλέον δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσό 1.285 εκατ. ευρώ αφορά επιστροφές ΦΠΑ, 123,2 εκατ. ευρώ καταβολή μισθών και συντάξεων και 622,8 εκατ. ευρώ «λοιπές επιστροφές»… Φαντάζεστε αν τα ποσά αυτά περνούσαν στον προϋπολογισμό πού θα έφτανε το έλλειμμα το 2005; Αυτά τα λίγα περί της σκοπιμότητας των αντιτίμων.

Σε λίγες μέρες αρχίζει στη Βουλή η συζήτηση για την έγκριση του προϋπολογισμού 2007 και την κύρωση του απολογισμού 2005. Θα ήμασταν ευτυχείς εάν μέσα από αυτά που θα λεχθούν στη Βουλή και από την πλευρά της κυβέρνησης και από αυτήν της αντιπολίτευσης μπορέσουμε να πάρουμε απάντηση στα ερωτήματά μας για τον προϋπολογισμό και τον απολογισμό, με τον οποίο απολογισμό δυστυχώς κανείς δεν ασχολείται!