Παρέμβαση

Γι’ αυτό και κρίσιμα ερωτήματα όπως η πορεία προς τις προσεχείς εκλογές ή οι επιπτώσεις από μια διαγραφόμενη ήττα στις εκλογές αυτές ζητούν επιτακτικά σαφείς απαντήσεις και πειστικές πολιτικές κινήσεις ικανές να «βγάλουν» το ΠΑΣΟΚ από το «τέλμα». Κι αυτές τις απαντήσεις καλείται να τις δώσει ο ίδιος ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.

Όμως ο Γ. Παπανδρέου ανέγνωσε τα σημαντικά αυτά ερωτήματα με τον δικό του τρόπο: Τα ερμήνευσε ως κινήσεις αμφισβήτησης του ρόλου του και ως προσπάθειες επιρρίψη ευθυνών στον ίδιο για την πορεία του ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό και επιχείρησε να αντιμετωπίσει τα «αποτελέσματα» και όχι τις αιτίες της κρίσης.

«Υπέδειξε» λοιπόν ότι οι ευθύνες ανήκουν σε πρόσωπα και ότι τα αρνητικά αποτελέσματα οφείλονται σε ανεπαρκείς λειτουργίες των θεσμών του Κινήματος (Πολιτικό Συμβούλιο). Αυτό το γεγονός το υποδηλώνουν οι αντικαταστάσεις προσώπων (αν και κάποιες επιλογές του Γ. Παπανδρέου αποδοκιμάσθηκαν).

Ο κύριος όμως σκοπός των «αλλαγών» ήταν η προσπάθεια οικοδόμησης μιας πολιτικής «ασπίδας» απέναντι σε αμφισβητήσεις που αφορούσαν τον ίδιο τον ρόλο και τους χειρισμούς του Γ. Παπανδρέου.

Πρώτη επιλογή το πρόσωπο του γραμματέα του Εθνικού Συμβουλίου. Ο κ. Αθανασάκης γνωστός για την απόλυτη -θρησκευτικού τύπου- νομιμότητά του απέναντι στον θεσμό του «προέδρου» του ΠΑΣΟΚ (και του «πρωθυπουργού» στις περιόδους διακυβέρνησης) θεωρήθηκε ικανός να επιβάλλει, όταν προκύπτει ανάγκη, την κομματική νομιμότητα και να αποτρέπει, εν τη γενέσει τους, οποιεσδήποτε διαφοροποιήσεις ή «αιχμηρές» κριτικές.

Αυτή ακριβώς η αλλαγή γραμματέα, εν όψει μιας εκλογικής αναμέτρησης, παραπέμπει στην αντίστοιχη κίνηση στην οποία προέβη ο Κ. Σημίτης με την αποπομπή του Κ. Λαλιώτη και την τοποθέτηση του κ. Χρυσοχοΐδη, ως εμπίστου και ικανού να διαχειριστεί τις επιπτώσεις από την επερχόμενη ήττα…

Δεν κατανόησε τότε ο Κ. Σημίτης ότι τα αίτια της κρίσης του ΠΑΣΟΚ είχαν δομικό χαρακτήρα (νεοφιλελεύθερο πρότυπο, αλλοίωση της πολιτικο-ιδεολογικής φυσιογνωμίας του ΠΑΣΟΚ, υποταγή στους φορείς της διαπλοκής) με αποτέλεσμα να αναγκασθεί ο ίδιος να αυτοκαταργηθεί, παραδίδοντας την ηγεσία στον Γ. Παπανδρέου και να μην χρειαστεί, βέβαια, κάποιους γραμματείς ως διαχειριστές/μεσολαβητές…

Φαίνεται όμως ότι σε ορισμένους η ιστορία δεν διδάσκει τίποτα…

Τέλος, με τη ρήση του για «φέουδα» και «οικόπεδα» ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ υπέδειξε ως κύριο «ένοχο» τον Ε. Βενιζέλο, του οποίου άλλωστε η δημοτικότητα γνώρισε άνοδο στις πρόσφατες σφυγμομετρήσεις… Και έτσι «έλυσε» το πρόβλημα.

Είναι προφανές ότι οι αλλαγές που επιχείρησε ο Γ. Παπανδρέου έχουν ένα καθαρώς αμυντικό χαρακτήρα και δεν αφορούν επιλογές με ένα ξεκάθαρο πολιτικό περιεχόμενο, ικανές να οδηγήσουν σε κοινωνικές συσπειρώσεις.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προσωποποίησε και δεν πολιτικοποίησε τις επιλογές του. Δεν προχώρησε στην συγκρότηση θεσμικών-συλλογικών «υποκειμένων» ικανών να επεργασθούν και να προβάλουν σαφείς πολιτικο-ιδεολογικές θέσεις.

Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε καθήλωση, δεσμευμένο ιστορικά από τις πρακτικές επιπτώσεις (κοινωνικές, πολιτικές, ιδεολογικές) της περιόδου του «εκσυγχρονισμού». Ο Γ. Παπανδρέου δεν επιχείρησε ούτε τομή με τις πρακτικές αυτές, ούτε διαμόρφωσε μια νέα μετασχηματιστική δυναμική ικανή να συγκροτήσει μια νέα φυσιογνωμία και να αφήσει πίσω της το βεβαρημένο παρελθόν. Αντίθετα, ακόμα και με τις πρόσφατες «αλλαγές» ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επιδιώκοντας να κλείσει τα μέτωπα αμφισβήτησης, συμβιβάστηκε με πρόσωπα που ταυτίστηκαν με το «εκσυγχρονιστικό» πρότυπο…

Η καθήλωση αυτή του ΠΑΣΟΚ, το οποίο δεν μπορεί να αποδεσμευτεί από το παρελθόν και ταυτόχρονα δεν μπορεί να διαμορφώσει ένα μέλλον, έχει αποτέλεσμα το ίδιο το ΠΑΣΟΚ να μετατραπεί σε ένα πεδίο αντιπαράθεσης θέσεων και αλληλοσυγκρουόμενων απόψεων.

Η πολιτικο-ιδεολογική αμορφία και σύγχυση που επικρατεί δεν επιτρέπει στο ΠΑΣΟΚ να καθορίσει βασικές θέσεις που αναφέρονται π.χ. στη σχέση Δημοσίου-Ιδιωτικού. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να διατυπώσει ξεκάθαρες προτάσεις ούτε στο Ασφαλιστικό ούτε στην περίπτωση της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος, στην οποία οι «θέσεις» του ΠΑΣΟΚ ερμηνεύονται μόνο σε επίπεδο πολιτικής σάτιρας…

Οι αντιφάσεις αυτές επιτείνονται από το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ και ιδιαίτερα ο πρόεδρος του χρησιμοποιούν την τελευταία περίοδο έναν παραδοσιακό φορτισμένο αντι-δεξιό λόγο (π.χ. περί παρακράτους), όταν οι θέσεις και οι προτάσεις του κινήματος μετά δυσκολίας μπορούν -όποτε μπορούν- να οριοθετηθούν απέναντι στις επιλογές της κυβερνητικής παράταξης…

Εγκλωβισμένο σ’ αυτό το πολιτικό πλαίσιο το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται μετέωρο στο σήμερα, είναι αναγκασμένο να ισορροπεί απλώς στην πολιτική καθημερινότητα.

Κι’ αυτή η τελμάτωση και ο αυτοεγκλωβισμός αποβαίνουν στην πράξη στοιχεία ενίσχυσης της κυβερνητικής παράταξης, που προωθεί ακώλυτα το μοντέλο της αγοράς στις πλέον ακραίες του εκδοχές… Κατά τα άλλα μας έφταιγε η κ. Ξενογιαννακοπούλου…