Επίγεια ψηφιακή και στην Κύπρο
Στην Κύπρο βέβαια τα πράγματα είναι πολύ εύκολα, διότι έχει μικρότερη έκταση και πιο ευέλικτες διαδικασίες. Στην Ελλάδα η στασιμότητα είναι χαρακτηριστική, καθώς σχεδόν κανένας δεν θέλει να εκπέμψει με εξαίρεση τη NetMed, η οποία άνοιξε την αγορά των νέων τεχνολογιών πριν από δώδεκα χρόνια και τώρα φοβάται μη χάσει το «τρένο» των εξελίξεων, και την ΕΡΤ, η οποία ως τώρα περιορίζεται μόνο στην ψηφιακή μετάδοση του σήματος των προγραμμάτων της χωρίς καμία άλλη τεχνολογική εφαρμογή.
Η αλήθεια είναι απλή. Η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση στην Ελλάδα, η οποία θα απελευθέρωνε συχνότητες, δεν προχωράει, διότι δεν το θέλουν οι ιδιοκτήτες των μεγάλων σταθμών. Αν και πρόκειται για «μεγαθήρια», δυστυχώς ως τώρα δεν κατάφεραν να αναπτύξουν κάποιες επιπλέον τηλεοπτικές δραστηριότητες. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του ΑΝΤΕΝΝΑ, ο οποίος εισέφερε στην πλατφόρμα της Nova ένα κανάλι επαναλήψεων με τους πρωινούς καφέδες άλλων εποχών. Η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση για τους ιδιοκτήτες θα σημάνει για ένα διάστημα μόνο κόστος, καθώς θα πρέπει να πληρώσουν για να γεμίσουν τις συχνότητές τους με έξτρα πρόγραμμα. Σε αυτό το σημείο το πλεονέκτημα της NetMed ως συνδρομητικής τηλεόρασης είναι ισχυρό, διότι διαθέτει συμφωνίες με τα μεγαλύτερα στούντιο (Disney, Paramount/Dreamworks, Warner Bros, Sony/Columbia, Universal, Fox, New Regency) και με τους τοπικούς διανομείς (Odeon, Audiovisual, Προοπτική, Spentzos) και εξακολουθεί να κατέχει τα τηλεοπτικά δικαιώματα δεκατριών ομάδων ποδοσφαίρου. Όσο λοιπόν τα κανάλια δεν διεκδικούν ρόλο και μεταθέτουν τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή τόσο η ΕΡΤ, άνευ αναλυτικού νομικού πλαισίου, παρά μόνο με τον ιδρυτικό της νόμο που της επιβάλλει να εκπέμπει με κάθε τρόπο, έχει προνομιακή αντιμετώπιση. Δυστυχώς όμως ως τώρα δεν έχει κατορθώσει να εκμεταλλευτεί αυτή τη θέση παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις.
Το μονοπώλιο στην ελληνική τηλεόραση
Από τη μεριά του ο Θοδωρής Ρουσόπουλος δηλώνει πως θέλει να ανοίξει το παιχνίδι και να διαμορφώσει μια ανοιχτή φιλελεύθερη αγορά, η αλήθεια όμως είναι πως έχει καθυστερήσει δραματικά και στη διατύπωση του νόμου για τη συγκέντρωση αλλά και στο πέρασμα στην ψηφιακή εποχή. Έτσι στην πράξη η αναλογική τηλεοπτική αγορά εμφανίζει ισχυρές μονοπωλιακές ενδείξεις. Καθώς υπάρχει τηλεοπτικός σταθμός που βάζει εμπόδια στην κατάργηση της διάταξης του 25% (το ανώτατο όριο που μπορεί να έχει ένας μέτοχος σε κανάλι) φοβούμενος την έλευση των ξένων, στην Ελλάδα εξακολουθεί ως σήμερα να υπάρχει το μονοπώλιο του 1989, με τα ίδια πρόσωπα να κυριαρχούν στη σκηνή. Είναι δε τέτοια η απουσία του ανταγωνισμού που δύο κανάλια, έχοντας το 40% της θεαματικότητας, ελέγχουν περίπου το 60% της διαφημιστικής δαπάνης. Η κατανομή της τηλεθέασης γίνεται από μία και μόνη εταιρεία, η οποία ανήκει σε πολυεθνικό όμιλο, ο οποίος με τη σειρά του ελέγχει διαφημιστικές εταιρείες και «media shop», δηλαδή μετέχει σε όλο το φάσμα της διαχείρισης της διαφήμισης και του χρήματος. Τα πορίσματα της εταιρείας δεν υπόκεινται σε κανέναν κρατικό έλεγχο, αλλά είναι η ίδια η αγορά που τα κρίνει. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα πως ουδέποτε δημοσιοποιούνται παρά τις κατά καιρούς «κορώνες» περί διαφάνειας. Για να ολοκληρωθεί το τοπίο η ΕΡΤ, προκειμένου να μπει ξανά στο παιχνίδι του ανταγωνισμού, αύξησε το ανταποδοτικό τέλος και άρχισε να αγοράζει ποδοσφαιρικούς αγώνες, εισπράττοντας ταυτόχρονα και έσοδα από τη διαφημιστική αγορά. Είναι λοιπόν η απόλυτη αντίφαση. Ενώ ο πρωθυπουργός μιλάει για ανταγωνισμό και για ξένες επενδύσεις, η τηλεοπτική αγορά που παράγει το πολιτικό χρήμα είναι τραγικά κλειστή και απίστευτα διαπλεκόμενη, αφού ορισμένοι όμιλοι ελέγχουν ΜΜΕ και ταυτόχρονα εισπράττουν δημόσιο χρήμα μέσω άλλων εργοληπτικών εταιρειών! Πώς λοιπόν να γίνουν μεγάλες επενδύσεις, αν δεν υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες;
Τι κάνουν οι άλλοι
Βέβαια και σε άλλες χώρες τα προβλήματα διαπλοκής χαρακτηρίζουν τα Μέσα, αλλά παρ’ όλα αυτά το ψηφιακό βήμα έγινε. Η τηλεοπτική αγορά της Ιταλίας αναμένεται να σημειώσει μέση αύξηση 8% χάρη στη συνδρομητική τηλεόραση και η αξία της θα ξεπεράσει τα 9 δισ. ευρώ το 2008, σύμφωνα με μία έρευνα της εταιρείας ITMedia Consulting. Τα προσεχή έτη το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξης θα προέρχεται από τη συνδρομητική τηλεόραση, η οποία αναμένεται να φθάσει τα 2,8 δισ. ευρώ ή το 31% της αξίας ολόκληρης της τηλεοπτικής αγοράς.
Η διείσδυση της ψηφιακής τηλεόρασης αναμένεται να αυξηθεί από το 38% των νοικοκυριών το 2005 στο 63% το 2008. Σύμφωνα με την έκθεση, η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση θα φθάνει σε 7,8 εκατομμύρια σπίτια το 2008, δηλαδή σε περισσότερο από το ένα τρίτο των ιταλικών τηλεοπτικών νοικοκυριών. Στη Γαλλία, πάλι, η ψηφιακή τηλεόραση έχει προχωρήσει αρκετά και η διαδικασία κατάργησης θα ξεκινήσει στις 31 Μαρτίου 2008 ανά περιφέρεια. Η γαλλική Γερουσία όρισε την 30ή Νοεμβρίου 2011 ως ημερομηνία πλήρους κατάργησης των επίγειων αναλογικών εκπομπών στη Γαλλία. Η επίγεια ψηφιακή πλατφόρμα (TNT) θα καλύπτει τότε το 95% του γαλλικού πληθυσμού, ενώ το 100% των κατοίκων θα διαθέτει τη δυνατότητα δωρεάν δορυφορικής λήψης των καναλιών της ΤΝΤ, χάρη στην υπηρεσία Freesat που θα ξεκινήσει να λειτουργεί το καλοκαίρι του 2007 με πρωτοβουλία της γαλλικής κυβέρνησης. Τέλος, η γαλλική Γερουσία ψήφισε διάταξη με την οποία τα υπάρχοντα επίγεια ιδιωτικά αναλογικά κανάλια TF1, Canal+ και Μ6 θα λάβουν από ένα επιπλέον ψηφιακό κανάλι, μόλις ολοκληρωθεί η πλήρης κατάργηση των αναλογικών εκπομπών (www.satleo.gr).