Ανώριμη κοινωνία
Του οποίου οι γονείς ήρθαν στην Ελλάδα για να δουλέψουν, να αποκτήσουν τα αγαθά εκείνα που θα τους επιτρέψουν να ζήσουν ισότιμα στη χώρα μας ή να επιστρέψουν όποτε το θελήσουν στη δική τους. Συνήθως αυτό το κοινό σημείο μας παγιδεύει και θα δούμε πώς.
Πρέπει να παραδεχθούμε ότι η Ελλάδα είναι μια ανώριμη κοινωνία στη διαδικασία αποδοχής και ενσωμάτωσης των οικονομικών μεταναστών. Παράδοση σε αυτή τη διαδικασία έχουν οι αναπτυγμένες οικονομικά, παραδοσιακά καπιταλιστικές χώρες και όχι αυτές που αναπτύχθηκαν με τεχνητά μέσα (ενισχύσεις από την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, έκτακτα κονδύλια, επιχορηγήσεις κ.λπ) ή δημιούργησαν ιδιότυπη παράδοση στη μεταπράτηση και την παραοικονομία.
Η Ελλάδα δεν προσδιορίστηκε ποτέ από τον πρωταγωνιστικό ρόλο της αστικής της τάξης μια και αυτή δεν ήκμασε όπως συνέβη στις χώρες της δυτικής Ευρώπης που έζησαν Μεσαίωνα και Αναγέννηση. Η χώρα μας, όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν έζησαν ούτε μεσαίωνα ούτε αναγέννησης. Την ίδια μακρά χρονική περίοδο έζησαν τουρκοκρατία, κι αν αναπτύχθηκε ένα αίτημα, ένα κοινωνικό πρόταγμα, αυτό είχε να κάνει με την ανάκτηση της εθνικής ταυτότητας και τη δημιουργία ενός απελευθερωτικού αγώνα.
Η κοινωνική συνείδηση οικοδομείται στη βάση της ιστορικότητας και του περιβάλλοντος στο οποίο ζει επι μακρόν και αδιατάρακτα ένας λαός, δεν μπορεί και δεν είναι αποτέλεσμα τρέχουσας (εξαιρετικά πρόσφατης και ημερολογιακά) ενσωμάτωσης στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Γι΄ αυτό και στην αρχή της δεκαετίας του ’90 η κοινή γνώμη δοκίμασε ένα δυνατό σοκ από τη μαζική έλευση οικονομικών μεταναστών από τη γειτονική Αλβανία, το οποίο χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια για να ξεπεράσει. Συγκεκριμένες σποραδικές συμπεριφορές διαφορετικής ταυτότητας (και ευκαιρίας) δεν αρκούν για να βγάλει κανείς συμπεράσματα περί της ευαισθησίας, δημοκρατικότητας και δεκτικότητας των Ελλήνων.
Συγχρόνως, είναι αυθαίρετη η προσπάθεια ταυτοποίησης και εξομοίωσης των περιστατικών (από το ποιος θα κρατήσει τη σημαία στις παρελάσεις, μέχρι την αλητεία του βιασμού μαθήτριας και την μορφωτική-πολιτισμική ανεπάρκεια των καθηγητών που επέβαλαν τις πολυσυζητημένες ποινές) μια και κοινό σημείο του κάθε περιστατικού είναι ότι σε αυτό «πρωταγωνιστούν» ή ενέχονται μετανάστες. Το κοινό αυτό σημείο λειτουργεί παγιδευτικά της περισσότερες φορές ακόμα και για ανθρώπους εκπαιδευμένους να αντιμετωπίζουν κοινωνικά φαινόμενα και συμπεριφορές.
Είναι εδώ πολύ σημαντικός ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης και κυρίως της τηλεόρασης, αφού αυτή προσφέρει εξ ορισμού τα ποθητά (και αναγκαία για την επαγγελματική ανέλιξη αρκετών) λεπτά δημοσιότητας, ενώ δίνει ακόμα περισσότερες ευκαιρίες εμφάνισης σε όσους εκφέρουν προκλητικό λόγο άρα αυξάνουν την ακροαματικότητα. Αν ο προκλητικός λόγος είναι και αστήρικτος (και συχνότατα είναι) μικρή σημασία έχει, αφού στόχος του συγκεκριμένου μέσου δεν είναι η ορθή και σφαιρική πληροφόρηση του κοινού, αλλά η συγκέντρωση κοινού μπροστά στις οθόνες. Ουσιαστικά, πρόκειται για την προσωπική ευθύνη του καθενός να αντιλαμβάνεται τα γεγονότα και να αποφασίζει περί τίνος πρόκειται, διαδικασία που οδηγεί στη διαμόρφωση μιας συλλογικής συνείδησης.
Όλο το προηγούμενο «έργο» δεν μπορεί να εκχωρείται εργολαβικά στα ΜΜΕ και την κοινωνική μας συνείδηση να σώζει ο -μετανάστης επί πολλά έτη- πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας. Κοινωνική συνείδηση και στάση προκύπτει μόνο μέσα από τη διαμόρφωση προσωπικής ευθύνης και στάσης του καθενός ξεχωριστά, στοιχεία που δίνουν συγκεκριμένη ταυτότητα στην ελληνική κοινωνία, η οποία σε καμιά περίπτωση δεν υποχρεούται να ομοιάσει με άλλες των οποίων ούτε τα γνωρίσματα ούτε την ιστορία έχει κοινά.