ΑΝΕΦΑΡΜΟΣΤΟ θα μείνει το Σύνταγμα της Σερβίας
Πίσω από το νέο σύνταγμα της Σερβίας -και ειδικότερα την επίμαχη φράση πως το Κόσοβο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της χώρας, καθώς και την πρόταση να αποτελέσει επίσημο αλφάβητο το κυριλλικό που δεν χρησιμοποιείται από τις μειονότητες- είχαν στοιχηθεί τα τέσσερα σημαντικότερα κόμματα: Οι Δημοκράτες του προέδρου Μπόρις Τάντιτς, οι Σέρβοι Δημοκράτες του πρωθυπουργού Βόισλαβ Κοστούνιτσα, οι Σοσιαλιστές και οι Ριζοσπάστες. Παρ’ όλα αυτά το δημοψήφισμα που διεξήχθη το προηγούμενο Σαββατοκύριακο λίγο έλειψε να ακυρωθεί, καθώς μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής είχε ψηφίσει μόνο ο ένας στους τρεις, ενώ για να θεωρηθεί έγκυρο είχε αποφασιστεί ότι η συμμετοχή έπρεπε να ξεπεράσει το 50% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους. Τη στιγμή που έκλεισαν οι κάλπες και αφού μεσολάβησε μια πρωτοφανής κινητοποίηση των κομμάτων, το ποσοστό των συμμετεχόντων έφθασε τελικά το 54%, εκ των οποίων η συντριπτική πλειοψηφία συναίνεσε στην υιοθέτηση του νέου συντάγματος. Να σημειωθεί ότι στους Αλβανούς του Κοσόβου, που ανέκαθεν απείχαν από τις εκλογές που προκήρυσσε το Βελιγράδι, αυτή τη φορά δεν επιτράπηκε να ψηφίσουν.
Η απροθυμία των Σέρβων να στηρίξουν με την ψήφο τους το νέο Σύνταγμα δεν είναι ούτε ανεξήγητη ούτε τυχαία. Οι Σέρβοι αντιλαμβάνονται, όπως βέβαια και ο καθένας, ότι δυστυχώς το μέλλον του Κοσόβου δεν πρόκειται να κριθεί στις σερβικές κάλπες, αλλά στα τραπέζια διαπραγματεύσεων των μεγάλων δυνάμεων. Υπό αυτήν την έννοια το δημοψήφισμα πράγματι ήταν, κατά πώς δήλωσε εκπρόσωπος των Τιράνων, μια ανώφελη άσκηση. Το ίδιο δήλωσε και η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κριστζίνα Νάγκι, ξεκαθαρίζοντας έτσι ότι οι Βρυξέλλες δεν πρόκειται να λάβουν καθόλου υπ’ όψη τους τη γνώμη των Σέρβων.
Μπλόφα με ορίζοντα τις εκλογές του Δεκέμβρη
Το δεύτερο συμπέρασμα που βγαίνει από τη στάση των Σέρβων αφορά τη βαθιά αποστροφή τους απέναντι στο πολιτικό σύστημα της Σερβίας, όπως διαμορφώθηκε επάνω στα χαλάσματα που άφησαν πίσω τους οι ανηλεείς ΝΑΤΟϊκοί βομβαρδισμοί. Ο πρωθυπουργός Κοστούνιτσα, και πολύ περισσότερο ο πρόεδρος Τάντιτς, αποτελούν γνήσια και αναγνωρισμένα τέκνα αυτού του νοσηρού πολιτικού κλίματος. Παρ’ όλα αυτά ο πρωθυπουργός της Σερβίας δεν αφήνει ευκαιρία που να μη δηλώσει ότι δεν πρόκειται να αποδεχτεί την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου, προειδοποιώντας μάλιστα ακόμη και με διακοπή των διπλωματικών σχέσεων εκείνες τις χώρες που θα αναγνωρίσουν το Κόσοβο. Οι λεονταρισμοί του Κοστούνιτσα κυρίως στρέφονται στο εσωτερικό της χώρας και επιχειρούν να πείσουν τα 6,6 εκατομμύρια των Σέρβων που θα πάνε να ψηφίσουν στις βουλευτικές εκλογές του Δεκέμβρη ότι η πολιτική ηγεσία του Βελιγραδίου δεν είναι πειθήνιο όργανο εκείνων που διέλυσαν τη Γιουγκοσλαβία εις τα εξ ων συνετέθη, μετατρέποντας σε κρατίδιο τη μεγαλύτερη χώρα της Βαλκανικής. Ο Κοστούνιτσα επίσης θέλει να δείξει ότι προτίθεται να υπερασπιστεί τις ζωές και τα συμφέροντα των Σέρβων που εξακολουθούν να ζουν στο Κόσοβο παρά τις ρατσιστικές διώξεις που υφίστανται από τους Αλβανούς, υπό το αδιάφορο μάλιστα βλέμμα των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων, που εξακολουθούν να βρίσκονται εκεί με αποκλειστικό σκοπό να αποτρέψουν τις διώξεις. Η αξία του Κοσόβου υπογραμμίζεται επίσης από τον ιστορική σημασία που έχει για τη Σερβία, καθώς εκεί ηττήθηκε από τους Τούρκους ο Σερβικός στρατός στις 28 Ιουνίου του 1389 (ημερομηνία που αποτελεί εθνική επέτειο μέχρι και σήμερα), με αποτέλεσμα λίγο αργότερα να παραδοθεί το Σερβικό βασίλειο.
Με το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές του Δεκεμβρίου βρίσκεται επίσης και ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ στην περιοχή και πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Μάρτι Αχτισάαρι, που συντονίζει τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Βελιγραδίου και Αλβανών της Πρίστινα για το τελικό καθεστώς του Κοσόβου. Ο ίδιος με κάθε αυστηρότητα δηλώνει ότι οι διαπραγματεύσεις δεν πρόκειται να συνεχιστούν το 2007 και ότι οι προτάσεις του θα παραδοθούν στην Ομάδα Επαφής, που αποτελείται από τις ΗΠΑ, την Αγγλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τη Ρωσία και είναι επιφορτισμένη να επιβλέπει τις συνομιλίες, τις πρώτες ημέρες του νέου χρόνου, έτσι ώστε στη συνέχεια να δοθούν στο Συμβούλιο Ασφαλείας και να ψηφιστούν. «Κοινό μυστικό», όπως έγραψε σε εντιτόριάλ της η «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ» το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, «είναι ότι ο Φινλανδός θα προτείνει ανεξαρτησία. Μόνο ο χρόνος και οι λεπτομέρειες είναι υπό συζήτηση», συμπλήρωνε, υποδεικνύοντας στους Σέρβους να προχωρήσουν σε εκλογές τον Δεκέμβριο, έτσι ώστε να μην πάνε σε εκλογές έχοντας πρώτα πραγματοποιηθεί η απόσχιση, κάτι που θα εξέθετε ακόμη περισσότερο τον πολιτικό κόσμο. Αν αντίθετα οι εκλογές στη Σερβία διεξαχθούν τον Δεκέμβριο, τότε χωρίς κανένα κόστος θα μπορούν από σήμερα μέχρι τον Δεκέμβρη ακόμη και οι πλέον υποτακτικοί στη Δύση να ξιφουλκούν κατά των Αλβανών του Κοσόβου, και λίγους μήνες μετά την εκλογή τους να αποδεχτούν την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου, επικαλούμενοι τα τετελεσμένα. «Μια τετραετής θητεία είναι μάλλον αρκετός χρόνος για τους ψηφοφόρους για να ξεχάσουν την απώλεια», κατέληγε το παραπάνω δημοσίευμα, κάνοντας επίδειξη κυνισμού…
Το Κόσοβο της Ρωσίας
Η προοπτική ανεξαρτητοποίησης του Κοσόβου βρίσκει σύμφωνες όλες τις χώρες της Ομάδας Επαφής, παρά τις επιμέρους ενστάσεις τους, όπως είναι για παράδειγμα οι παραινέσεις του επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Χαβιέ Σολάνα, προς τον Αχτισάαρι να καθυστερήσει τη δημοσιοποίηση της πρότασή του. Με την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου συμφωνεί και η Μόσχα, που επιδιώκει να εκμεταλλευτεί την απόσχιση του Κοσόβου ώστε να νομιμοποιήσει την απόσχιση των φιλορωσικών θυλάκων της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας από τη φιλοαμερικανική Γεωργία, καθώς και της Υπερδνειστερίας από την εξ ίσου φιλοδυτική Μολδαβία.
Η Μόσχα συνεπώς πιθανόν να βιάζεται περισσότερο από τους Αμερικανούς να δει τους Αλβανούς του Κοσόβου να ανεμίζουν τη σημαία τους και να διεκδικούν ακόμη και έδρα στον ΟΗΕ, μια και έτσι έρχεται πιο κοντά ο δικός της στόχος για διεύρυνση της πολιτικής της επιρροής στον Καύκασο!
Το δράμα της Σερβίας παρ’ όλα αυτά δεν πρόκειται να τελειώσει με την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου. Παρότι ο κίνδυνος των αλυσιδωτών εξεγέρσεων των ουγγρικών μειονοτήτων που ζουν στη Σλοβακία και τη Ρουμανία απομακρύνει προς το παρόν το ενδεχόμενο απόσχισης των Ούγγρων της Βοϊβοντίνας από τη Σερβία, δεν αποκλείει μελλοντικές εντάσεις και περιορισμένης έκτασης συγκρούσεις. Ταυτόχρονα υπάρχει και η ανοιχτή πληγή της Βοσνίας Ερζεγοβίνης, που απαιτεί την αναθεώρηση του σημερινού καθεστώτος, προοιωνιζόμενη επιδείνωση της θέσης των Σέρβων.
Το Κόσοβο λοιπόν, ακόμη και αν υλοποιηθούν τα διχοτομικά σχέδια Αμερικανών, Ευρωπαίων και Ρώσων, δεν θα είναι το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της Γιουγκοσλαβίας.