Με την πλάτη στον τοίχο η Κύπρος
Και όλα αυτά δίχως μάλιστα η φινλανδική πρόταση να διασφαλίζει καθόλου την κατοχύρωση επιστροφής των Ελληνοκυπρίων στα Βαρόσια και την ουσιαστική αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας απ’ την Τουρκία.
Πρόκειται επομένως για μια ετεροβαρή πρόταση-παγίδα της προεδρίας, υπαγορευμένη απ’ την ασφυκτική πίεση της Ουάσινγκτον προς την Ε.Ε. , με σαφέστατο στόχο να μη διακοπεί η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Αυτός είναι ο στόχος των ΗΠΑ, αυτόν «σπρώχνουν» με κάθε τρόπο και σε αυτόν εγκλώβισαν τελικά και τους Ευρωπαίους. Με αποτέλεσμα η μεν Τουρκία να είναι επί της ουσίας ικανοποιημένη με την πρόταση της προεδρίας, ενώ Κύπρος και Ελλάδα να αναζητούν συμμάχους και διεξόδους.
Συμμάχους που δεν βρίσκουν, σημειωτέον. Αφού η πρόταση της προεδρίας τους βολεύει τους ευρωπαίους λίγο-πολύ, έστω και για διαφορετικό λόγο τον καθένα. Άλλωστε καμία χώρα-μέλος της Ε.Ε. δεν διαφωνεί με τη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, άσχετο με το αν υπάρχουν διαφορετικές θέσεις για την κατάληξή τους (ειδική σχέση, ένταξη και πότε κ.λπ.).
Έτσι πιθανή ελληνική και κυπριακή άρνηση να αποδεχτούν τη φινλανδική πρόταση εμπεριέχει δύο κινδύνους:
- Να απενοχοποηθεί η Τουρκία.
- Να απομονωθούν Ελλάδα και Κύπρος.
Ουσιαστικά Ελλάδα και Κύπρος βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο και όπως μας τόνιζε έμπειρος διπλωμάτης «τα ψέματα τελείωσαν». Το αμέσως επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο.
Όπως πολύ κρίσιμη ήταν η συνάντηση προχτές στη Φινλανδία των Τ. Παπαδόπουλου και Κ. Καραμανλή. Αντικείμενό της ήταν αυτές ακριβώς οι εξελίξεις, ο καθορισμός της ελληνοκυπριακής στάσης, ο περαιτέρω χειρισμός του θέματος.
Ελπιδοφόρο πάντως είναι ότι Καραμανλής και Παπαδόπουλος έχουν καλή συνεργασία, αντίθετα με τις «παγωμένες» σχέσεις της Ντ. Μπακογιάννη με τον κύπριο ΥΠΕΞ Γ. Λιλλήκα. Όπως είναι ελπιδοφόρο ότι, όπως έχει αποκαλύψει κατ’ επανάληψιν το «ΠΑΡΟΝ», υπάρχει το «τρίγωνο» Παπούλια – Καραμανλή – Μολυβιάτη, που εκπέμπει σε περίπου κοινό μήκος κύματος και συμφωνεί επί των χειρισμών για το κρίσιμο αυτό ζήτημα.
Ωστόσο αυτό δεν αλλάζει την πραγματική κατάσταση, που, όπως προαναφέραμε, μας έχει φέρει σε δύσκολη θέση και μας απειλεί με απομόνωση.
Και αυτό βέβαια έρχεται ως αποτέλεσμα του ότι απ’ την αρχή Ελλάδα και Κύπρος δεν καθόρισαν μια «κόκκινη γραμμή» πέραν της οποίας δεν θα υποχωρούσαν.
Θεωρείται επίσης αδυναμία μας ότι ενώ η Τουρκία έχει φτιάξει στις Βρυξέλλες ένα ικανό και ισχυρό λόμπι προώθησης των θέσεών της, εμείς δεν έχουμε πράξει κάτι παρόμοιο…
Δεν θα είναι η Κύπρος το θύμα
«Το τίμημα των προσπαθειών της φινλανδικής προεδρίας να βοηθήσει την Τουρκία δεν θα το πληρώσει η Κύπρος», δήλωσε ο κύπριος Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος στο αεροδρόμιο της Λάρνακας πριν αναχωρήσει για τη Φινλανδία, για να συμμετάσχει στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής που οργάνωσε την περασμένη Παρασκευή η φινλανδική προεδρία στο Άαχτι.
Καραμανλής – Παπαδόπουλος
Όπως τονίζουν, πάντως, αξιόπιστες πηγές, οι δύο ηγέτες (Καραμανλής και Παπαδόπουλος) είναι αυτοί που έχουν το παιχνίδι στα χέρια τους. Υπογράμμιζαν μάλιστα ότι ο κ. Καραμανλής στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής ακολουθεί τα χνάρια του Ανδρέα Παπανδρέου, ότι δηλαδή είναι ο πρωθυπουργός που χαράσσει και κατευθύνει την εξωτερική πολιτική και ο υπουργός Εξωτερικών υποχρεωτικά την ακολουθεί.
Επισημαίνουν μάλιστα ότι γι’ αυτό ακριβώς το πράγμα παραπονιέται συνεχώς η Ντόρα Μπακογιάννη και είναι «τσαντισμένη» και έχει αρχίσει να κάνει σκέψεις μήπως και για την ίδια και το προφίλ της θα έπρεπε να δει κάποιο άλλο υπουργείο για να πάει, πλην του υπουργείου Εξωτερικών. Επισημαίνουν ακόμα ότι έχει κάνει λάθος αν θεωρεί πως με την τοποθέτησή της στο υπουργείο Εξωτερικών θα είναι εκείνη που θα έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για τα κρίσιμα θέματα της εξωτερικής πολιτικής.
Πάντως είναι αλήθεια ότι οι σχέσεις των δύο υπουργών Εξωτερικών (Ελλάδας και Κύπρου) είναι σε οριακό σημείο και στην τελευταία μάλιστα συνάντησή τους στο Λαγονήσι πριν από μία βδομάδα, το κλίμα ήταν κακό και υπήρξε ένταση.
Πολιτικοί παρατηρητές πάντως επισημαίνουν ότι η ίδια η υπουργός Εξωτερικών φέρει κάποιες ευθύνες για το όλο κλίμα, καθώς, όπως λένε, θέλει να παρουσιάσει προς την αμερικανική πλευρά ότι εκείνη είναι συνεπής σε ορισμένες δεσμεύσεις της και αυτοί που αντιδρούν πρωτίστως είναι οι Κύπριοι.
Όχι χωρίς όρους
Στο Άαχτι της Φινλανδίας έγινε και η συνάντηση του έλληνα πρωθυπουργού με τον κύπριο Πρόεδρο, μεταξύ φημών ότι Αθήνα και Λευκωσία αντιμετωπίζουν με αρκετά διαφορετικό τρόπο τη σημερινή κρίσιμη συγκυρία και τις συζητήσεις για τη φινλανδική φόρμουλα.
Ο πρωθυπουργός, πριν αναχωρήσει για τη Φινλανδία, είχε συνάντηση με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών κ. Μολυβιάτη. Η συνάντηση αυτή έχει την ειδική σημασία της, γιατί είναι διάχυτη η καχυποψία για την πολιτική που υποστηρίζει η υπουργός Εξωτερικών.
Το υπουργείο Εξωτερικών διέψευσε επισήμως ότι υπάρχει οποιαδήποτε διαφορά απόψεων μεταξύ Αθηνών και Λευκωσίας για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπισθεί η σημερινή κατάσταση. Είναι βέβαιο όμως ότι ο ξένος παράγων υπολογίζει πολύ σοβαρά την επιρροή της Αθήνας στη Λευκωσία για την προώθηση μιας εκδοχής της φινλανδικής φόρμουλας. Η Αθήνα επαναλαμβάνει σε κάθε περίπτωση ότι επιθυμεί τη συνέχιση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας. Επαναλαμβάνει επίσης ότι η υποστήριξή της αυτή δεν είναι χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Το πόσο όμως το εννοεί στην πράξη, θα φανεί από τη στάση που θα τηρήσει τελικά απέναντι στη φινλανδική φόρμουλα που διασυνδέει σαφώς την εκπλήρωση της συγκεκριμένης υποχρεώσεως της Τουρκίας με την παροχή «ανταλλάγματος» σ’ αυτήν που θα ισοδυναμούσε μάλιστα με τουρκικό διπλωματικό θρίαμβο στο Κυπριακό.
Η Κύπρος βρίσκεται στην κόκκινη γραμμή, γιατί οποιαδήποτε υποχώρησή της θα άνοιγε τον δρόμο για την έμμεση αναγνώριση του ψευδοκράτους.Έκανε για τον λόγο αυτόν σαφές ότι δεν προτίθεται να συγκατατεθεί στο άνοιγμα οποιουδήποτε νέου διαπραγματευτικού κεφαλαίου, εάν η Τουρκία δεν εκπληρώσει την υποχρέωσή της για το Πρωτόκολλο. Το πάγωμα των διαπραγματεύσεων της Άγκυρας με την ΕΕ για ένα διάστημα, μέχρι την εκπλήρωση από την Άγκυρα της ελάχιστης υποχρεώσεως που ανέλαβε έναντι της ενάρξεως των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων, φαίνεται για την ελληνική πλευρά αλλά και για την ΕΕ μια βάση πάνω στην οποία θα μπορούσε να αναζητηθεί η λύση στο διαφαινόμενο αδιέξοδο.