Ποιες νομαρχίες διεκδικούν ΝΔ – ΠΑΣΟΚ

Η εκτίμηση είναι πως τα αποτελέσματα τόσο στους δήμους όσο και στις νομαρχίες θα είναι ασαφή, δηλαδή δεν θα περικλείουν ουσιαστικό πολιτικό μήνυμα και δεν θα δίνουν… λαβή για πολιτικές εξελίξεις…

Ωστόσο εκτιμήσεις για τα αποτελέσματα και μάλιστα αισιόδοξες γίνονται και από τις δύο πλευρές. Συγκεκριμένα στη ΝΔ πιστεύουν ότι είναι εφικτό να κερδίσουν 25 + 1 νομαρχίες, με τους πιο… ακραίους να μιλάνε για 30 + 1, ενώ στο ΠΑΣΟΚ… βολεύονται με 4 – 5 νομαρχίες επιπλέον και την υπερνομαρχία της Αθήνας. Τη ρευστότητα της κατάστασης πάντως στους δήμους και τις νομαρχίες αποδεικνύει και το γεγονός ότι τα δύο μεγάλα κόμματα απέφυγαν να διαγράψουν τους «αντάρτες» τους, ακριβώς επειδή θέλουν τις ψήφους τους στον β’ γύρο. Στην ανάλυση του Κώστα Αθ. Πλούμπη της εταιρείας PROGNOSIS, που δημοσιεύουμε στη συνέχεια, περιέχονται σημαντικά στοιχεία για το τι διεκδικεί το κάθε κόμμα, καθώς και για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες θα ψηφίσουμε στις εκλογές και επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα θα δώσουν πολύτιμο υλικό για αναλύσεις…

ΤΟ 42% ΑΝΕΒΑΖΕΙ ΠΟΛΥ ΨΗΛΑ ΤΟΝ ΠΗΧΗ

Οι εκλογές των νομαρχών βρίσκονται σταθερά στον αστερισμό μιας έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των κομμάτων. Το αποτέλεσμα σε κάθε νομό δίνει μια ευκαιρία σύγκρισης του συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων, εφόσον μάλιστα βρισκόμαστε στο μεσοδιάστημα μεταξύ των βουλευτικών εκλογών.

Στις προσεχείς εκλογές το ενδιαφέρον πολλαπλασιάζεται για τον λόγο ότι η εφαρμογή του νέου εκλογικού νόμου, που περιορίζει το ποσοστό εκλογής στο 42%, προκαλεί σημαντικές παρένθετες επιπτώσεις, οι συνέπειες των οποίων υπερβαίνουν κατά πολύ το αριθμητικό αποτέλεσμα. Άλλωστε, το ίδιο ισχύει και για τον εκλογικό νόμο, με όριο το 42%, με τον οποίο θα διεξαχθούν οι επόμενες βουλευτικές εκλογές, όποτε γίνουν.

Παρουσιάζουμε μερικές σημαντικές λεπτομέρειες από τις μελέτες της PROGNOSIS για τις νομαρχιακές εκλογές.

Στις νομαρχιακές εκλογές του 2002 άλλαξε η πολιτική / κομματική προέλευση του νομάρχη σε 23 από τις 50 νομαρχίες. Η ΝΔ κέρδισε από το ΠΑΣΟΚ 13 νομαρχίες:

– Θεσσαλονίκης, Πέλλας, Ιωαννίνων, Λάρισας, Κεφαλληνίας, Μαγνησίας, Τρικάλων, Κιλκίς, Λευκάδας, Φωκίδας, Αργολίδος, Κορινθίας, Λέσβου.

Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε 9 νομαρχίες, που μέχρι τότε κατείχε η ΝΔ:

– Υπερνομαρχία Αθηνών – Πειραιώς, Χαλκιδικής, Φλώρινας, Πρέβεζας, Βοιωτίας, Εύβοιας, Σάμου, Χίου, Δωδεκανήσου.

Στις ίδιες εκλογές οι ψήφοι που συγκέντρωσαν αθροιστικά οι υποψήφιοι του ΠΑΣΟΚ ήταν κατά 258.000 λιγότερες, σε σύγκριση με αυτές που είχε κερδίσει στις βουλευτικές του 2000. Για τη ΝΔ οι αντίστοιχες απώλειες ήταν μόλις 65.000. Αυτό σήμαινε ότι το 2002 η ΝΔ προηγείτο στο σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων με 42,1% έναντι 40,3% του ΠΑΣΟΚ. Η κατανομή των 50 νομαρχιών στα κόμματα ήταν η ακόλουθη:

Στις εκλογές του 2002 το αποτέλεσμα κρίθηκε την Α’ Κυριακή σε 16 νομαρχίες, στις οποίες οι υποψήφιοι υπερέβησαν το 50%. Από αυτές η ΝΔ κέρδισε τις 11 και το ΠΑΣΟΚ τις 5. Στις υπόλοιπες 34 το αποτέλεσμα κρίθηκε τη Β΄ Κυριακή. Εδώ η αναλογία ήταν 17 στη ΝΔ, 16 στο ΠΑΣΟΚ, ενώ μια έδρα (Χανιά) κέρδισε ο υποψήφιος του ΣΥΝ με την υποστήριξη της ΝΔ. Οι νομαρχίες, τις οποίες κέρδισε η ΝΔ από την Α΄ Κυριακή είναι: Ευρυτανίας, Πιερίας, Καστοριάς, Μεσσηνίας, Κορινθίας, Φθιώτιδος, Υπερνομαρχία Δράμας / Καβάλας / Ξάνθης, Ανατολικής Αττικής, Αιτωλοακαρνανίας, Μαγνησίας, Θεσσαλονίκης. Η ΝΔ στις βουλευτικές εκλογές του 2004 συγκέντρωσε στους 11 νομούς ποσοστά που κυμαίνονται από 45,8 – 52,0 % ενώ στην Καστοριά έφτασε στο 57,8%. Επομένως διαθέτει τις προϋποθέσεις για να επαναλάβει την επιτυχία του 2002, έστω και αν σε 1 – 2 περιπτώσεις χρειαστεί επαναληπτική εκλογή.

Οι νομαρχίες τις οποίες κέρδισε το ΠΑΣΟΚ από την Α΄ Κυριακή είναι: Λασιθίου, Γρεβενών, Θεσπρωτίας, Υπερνομαρχία Έβρου / Ροδόπης, Κοζάνης. Εκτός από το Λασίθι τους άλλους 4 νομούς τούς κέρδισε σε συνεργασία με τον ΣΥΝ.

Στους συγκεκριμένους νομούς, το ΠΑΣΟΚ στις βουλευτικές του 2004 απέσπασε ποσοστό που κυμαίνεται από 41,7 – 42,9%, ενώ στο Λασίθι ανήλθε στο 56%. Αυτό σημαίνει ότι σε 4 νομούς το ποσοστό του βρίσκεται στα όρια του 42%, που απαιτεί ο νέος εκλογικός νόμος. Από την άλλη μεριά, η ΝΔ, πάντα με αφετηρία το 2004, είχε συγκεντρώσει πολύ υψηλότερα ποσοστά: Υπερνομαρχία Έβρου / Ροδόπης 49,2%, Κοζάνη 49,1%, Θεσπρωτία 48,1% και Γρεβενά 45,9%. Επομένως στους νομούς αυτούς θα πρέπει να συνεργήσουν περισσότεροι παράγοντες (πρόσωπα, συμμαχίες, έργο που έχει γίνει), ώστε το ΠΑΣΟΚ να επαναλάβει την επιτυχία του 2002 από την Α΄ Κυριακή.

Πολύ πιο σύνθετη και πολύπλοκη παρουσιάζεται η εικόνα στους νομούς όπου οι νομάρχες εξελέγησαν τη Β΄ Κυριακή.

Ο Πίνακας 1 δείχνει ότι:

με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα του 2004 (τρίτη στήλη), η ΝΔ διεκδικεί ήδη από την Α΄ Κυριακή τους 9 νομούς. Πρόκειται για νομούς όπου συγκέντρωσε το 2004 ποσοστό από 49,9 – 57,5%. Ακολουθεί μια ομάδα με 4 νομούς, όπου το εκλογικό δυναμικό της κυμαίνεται από 46,4 – 48,1%. Και εδώ οι πιθανότητες εκλογής από την Α΄ Κυριακή παραμένουν μεγάλες.

Στους άλλους τέσσερις νομούς -Ζακύνθου, Λευκάδας, Κεφαλληνίας, Λέσβου- το ποσοστό του 2004 κυμαίνεται από 41,8 – 43,4% βρίσκεται επομένως στα όρια του 42%. Στους νομούς αυτούς το ποσοστό της ΝΔ υπολείπεται σημαντικά του ποσοστού που κέρδισε ο εκλεγείς νομάρχης τη Β΄ Κυριακή.

Επομένως, η εκλογή του οφείλεται σε ψήφους που προέρχονται από άλλους πολιτικούς χώρους. Στην περίπτωση αυτή σημαντικό ρόλο στην έκβαση του αποτελέσματος παίζουν τα πρόσωπα, η απήχηση στην κοινή γνώμη, το έργο που επετέλεσαν, αλλά και η επιρροή που ενδεχομένως να ασκήσουν τα κόμματα από τα οποία προέρχονται οι ψηφοφόροι. Οι νομοί που σημειώνονται με v ανήκουν σε όσους απέσπασε η ΝΔ από το ΠΑΣΟΚ. Άρα τους νομούς αυτούς τούς κέρδισε η ΝΔ τη Β΄ Κυριακή

Τι ισχύει για τους νομούς που κέρδισε το ΠΑΣΟΚ τη Β΄ Κυριακή.

Ο Πίνακας 2 δείχνει ότι:

με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα του 2004 το ΠΑΣΟΚ διεκδικεί από την Α΄ Κυριακή τον νομό Ηρακλείου, ενώ σε άλλους 5 διαθέτει μεγάλες πιθανότητες, αφού το ποσοστό του κυμαίνεται από 47,0 – 48,4%.

Ακολουθεί μια ομάδα με 4 νομούς, όπου το ποσοστό του είναι ελαφρά ανώτερο από 42% και κυμαίνεται από 42,5 – 44,4% (Βοιωτία, Δυτική Αττική, Κέρκυρα, Εύβοια).

Στους υπόλοιπους 6 το εκλογικό δυναμικό του 2004 κινείται από 36,8 – 41,5% (Σάμος, Χαλκιδική, Φλώρινα, Υπερνομαρχία Αθηνών – Πειραιώς, Κυκλάδες, Πρέβεζα). Για όλες αυτές τις περιπτώσεις ισχύει ό,τι ήδη αναφέραμε σε αντίστοιχες για τη ΝΔ. Όπου τα ποσοστά του κόμματος στο οποίο ανήκει ο υποψήφιος δεν επαρκούν, η προσωπικότητα, η απήχηση, το έργο που επετέλεσε (αν ήταν ήδη νομάρχης) αποκτούν μεγάλη σημασία.

Για 4 από τους νομούς του Πίνακα 2 υπάρχει μια ιδιαιτερότητα. Πρόκειται για τη Χαλκιδική, τη Φλώρινα, τις Κυκλάδες, την Πρέβεζα, όπου η ΝΔ στις βουλευτικές του 2004 συγκέντρωσε ποσοστά που κυμαίνονται από 47,4 – 52,1%. Με βάση αυτό το δεδομένο, οι υποψήφιοι της ΝΔ εμφανίζονται να διεκδικούν ήδη από την Α΄ Κυριακή ορισμένους από αυτούς. Οι νομοί που σημειώνονται με v ανήκουν σε όσους απέσπασε το ΠΑΣΟΚ από τη ΝΔ το 2002. Δηλαδή, όπως η ΝΔ, έτσι και το ΠΑΣΟΚ, τους νομούς που κέρδισε τους κατοχύρωσε με το αποτέλεσμα της Β΄ Κυριακής.

Επισημάνσεις

Οι εκλογές του 2002 για την Τοπική Αυτοδιοίκηση κατέγραψαν την ανερχόμενη δύναμη της ΝΔ και ζωγράφισαν στον πολιτικό χάρτη τον πιο πιθανό νικητή των βουλευτικών εκλογών, οι οποίες έγιναν το 2004.

Οι εκλογές του 2006 πραγματοποιούνται κάτω από έναν διαφορετικό αστερισμό. Οι συντελεστές που καθορίζουν τις συνθήκες διεξαγωγής είναι:

1) Ο νέος εκλογικός νόμος με το ποσοστό του 42% ως μέτρο για την εκλογή των υποψηφίων νομαρχών και δημάρχων.

2) Μια διάχυτη ένταση, η οποία αρχίζει να επιβαρύνει το πολιτικό κλίμα από το φθινόπωρο του 2005.

3) Η έντονη δυσαρέσκεια της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών εναντίον της πολιτικής των δύο μεγάλων κομμάτων, της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Να θυμίσουμε ότι οι νομαρχιακές εκλογές του 2002 διακρίθηκαν για την ένταση των αλλαγών που σημειώθηκαν. Από τις 50 έδρες οι 22 ή το 44% άλλαξαν κομματικό χώρο. Τόσο η ΝΔ όσο και το ΠΑΣΟΚ κέρδισαν, αλλά και έχασαν νομούς, στους οποίους το αποτέλεσμα ήταν έκπληξη. Τώρα προστίθεται και το 42%.

Επομένως η ρευστότητα μεγαλώνει. Τα αποτελέσματα που θα προκύψουν με βάση το 42%, αν και δεν επιτρέπουν μια άμεση σύγκριση με εκείνα του 2002, όπου ίσχυε το 50+1, θα δώσουν την ευκαιρία, για την εξαγωγή σημαντικών συμπερασμάτων αναφορικά με τάσεις και συμπεριφορές που διαγράφονται στο εκλογικό σώμα. Τα αριθμητικά δεδομένα για το 2002 δείχνουν ότι μόνο σε 14 νομαρχίες το ποσοστό κυμάνθηκε μέχρι ελαφρά κάτω από το 42% την Α΄ Κυριακή, ενώ στις υπόλοιπες 36 ήταν άνω του 42%.

Προκειμένου, πάντα για τις νομαρχιακές έδρες, όπου θα δοθεί από τα κόμματα και η μάχη των επικοινωνιακών εντυπώσεων, η ΝΔ, με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα του 2004, εμφανίζει σε 29 νομούς ποσοστό εκλογικής δύναμης 46% και άνω. Το αντίστοιχο νούμερο για το ΠΑΣΟΚ μόνο του είναι 7 νομοί.

Και η Κεντροαριστερά / Αριστερά στο σύνολό της, συμπαγής, υπερβαίνει το 46% σε 42 νομούς. Θα ολοκληρώσουμε τις επισημάνσεις με μερικές παρατηρήσεις γύρω από τη δυσαρέσκεια που εκφράζει η κοινή γνώμη για τα δυο μεγάλα κόμματα, καθώς και τις επίμονες αναφορές ή απορίες που διατυπώνονται από διάφορες πλευρές, όπως, «γιατί δεν επωφελείται το ΠΑΣΟΚ» ή «γιατί δεν βγαίνει ο κόσμος στους δρόμους».

Οι έρευνες της PROGNOSIS, οι οποίες ανέδειξαν για πρώτη φορά το πρόβλημα σε όλη του την έκταση και παρουσιάστηκαν πριν από πολλούς μήνες με άρθρο-μελέτη στο «ΠΑΡΟΝ», έδειξαν ότι η δυσαρέσκεια εναντίον της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ είναι σε ποσοστά ίση ή και μεγαλύτερη από εκείνη εναντίον της ΝΔ. Από τα μοντέλα που χρησιμοποιεί αποκλειστικά η PROGNOSIS στις Κοινωνικές και Πολιτικές Έρευνες γνωρίζουμε ότι σε συγκεκριμένες συνθήκες η δυσαρέσκεια μπορεί για ακαθόριστο χρονικό διάστημα να παρουσιάζει αυξομειώσεις, αλλά να παραμένει

– Μετέωρη – Αδρανής – Ανενεργός

Η δυσαρέσκεια δεν είναι μονοδιάστατη, ούτε παράλογη. Υφίσταται μια μετεξέλιξη, ανάλογα με τους λόγους και τις αιτίες που την προκαλούν.

Μετέωρη παραμένει όταν οι λόγοι που την προκαλούν περιέχουν μια νέα ποιοτική σύνθεση, π.χ. υπάρχει απαίτηση, αλλά και προβληματισμός, άρα διαθέτει στοιχεία συνοχής και ανοχής. Ανενεργός εμφανίζεται, όταν έχει διαμορφωθεί σε βάθος χρόνου και αναζητεί αξιόπιστη εναλλακτική λύση. Φυσικά, κανένα κόμμα δεν μπορεί να εφησυχάζει ότι η κατάσταση που το ευνοεί θα διατηρηθεί για «πάντα» ή, αν δεν το ευνοεί, ότι δεν πρέπει να αναζητήσει τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό. Με την κοινωνική και πολιτική έρευνα αναζητούμε τις ενδείξεις που προειδοποιούν για ρωγμές στο οικοδόμημα. Γιατί η «έκρηξη» είναι πιθανό να σημειωθεί ξαφνικά. Επομένως, οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές παρέχουν ένα τεράστιο και πολύτιμο υλικό που προσφέρεται για μελέτη και ανάλυση.