Η ώρα της αλήθειας
Μερικές αλήθειες που αφορούν το μέλλον του τόπου δεν δικαιούται κανείς να τις αποσιωπά, υπακούοντας σε εφήμερες σκοπιμότητες. Πρέπει να τις λέει με θάρρος για να σπάσουν αποστήματα, να αποκαλυφθούν ενοχές, να καταλογιστούν ευθύνες. Με δύο λόγια, να αποδοθούν «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι». Κυρίως, όμως, για να αφυπνιστούν συνειδήσεις και, γιατί όχι, να εξεγερθούν κοινωνικές δυνάμεις εναντίον μιας επικίνδυνης και αδιέξοδης πραγματικότητας. Για να γίνουμε σαφέστεροι: κάθε χρόνο τέτοιο καιρό με τα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων μετράμε πληγές. Φέτος οι πληγές ήταν οδυνηρότερες. Οι πίνακες των αποτελεσμάτων δεν καταγράφουν μόνο επιτυχόντες και αποτυχόντες. Αποτυπώνουν και έναν θλιβερό απολογισμό, ενός «έργου» που έχει «συντελεστεί» από πολλούς. Άρα οι ευθύνες καταμερίζονται πολλαπλώς. Αντιπαρερχόμαστε τους επιτυχόντες με την ευχή να έχουν καλή σταδιοδρομία. Στεκόμαστε στους αποτυχόντες, τους «νεκρούς του πολέμου». Φέτος με τον προσδιορισμό κατώτατου ορίου βαθμολογίας υπήρξε ακριβής καταγραφή. Πλέον του 40% οι αποτυχόντες. Τρομακτικό το μέγεθος. Απεικονίζει το κενό της παιδείας μας και «βαθμολογεί» ταυτόχρονα και το «έργο» των εκπαιδευτικών, των δασκάλων. Καταγράφει την ήσσονα προσπάθεια του εκπαιδευτικού, ο οποίος αποτελεί τον πρώτο συντελεστή της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Γιατί κακά τα ψέματα. Στους τελευταίους ανήκει η πρώτη, η μεγάλη ευθύνη. Δεν επιτελούν το καθήκον τους στον βαθμό που πρέπει και με το ανάλογο πάθος που εμείς, οι παλαιότερες δηλαδή γενιές, γνωρίσαμε στους δασκάλους μας. Τους δασκάλους οι οποίοι κάτω από αντίξοες συνθήκες έκαναν το έργο τους ιεραποστολή. Πενιχρά, τότε, τα μέσα σε υποδομές, βιβλία κ.λπ. στη μέση εκπαίδευση. Τα αναπλήρωνε όμως ο ζήλος, το πάθος του δασκάλου. Γιατί είχε πλήρη συναίσθηση του χρέους του. Ένα χρέος με εθνική, κοινωνική και ηθική διάσταση.
Σήμερα, δυστυχώς, στην άσκηση του εκπαιδευτικού έργου είναι άλλα τα κριτήρια και διαφορετικά ή και αρνητικά τα κίνητρα, εξαιτίας των οποίων υποβαθμίζεται η εκπαίδευση στο περιεχόμενό της, στην ουσία της. Η παιδεία δεν έχει στόχο τη διασπορά ανεκπαίδευτων φοιτητών στην ελληνική περιφέρεια για να τονώσουν ως καταναλωτές τις τοπικές οικονομίες. Αλίμονο αν είναι αυτό το όραμα της ελληνικής παιδείας. Η παιδεία έχει όραμα, αποστολή και στόχο την προετοιμασία ενός ανώτερου εθνικού μέλλοντος στο διεθνές επιστημονικό, πολιτιστικό, οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. Ενός μέλλοντος το οποίο θα το νοηματοδοτεί η ελληνική αρετή. Και αυτή η κατάκτηση περνάει μέσα από τη σωστή και πλήρη κατάρτιση των ελληνοπαίδων.
****
Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι ο εκπαιδευτικός είναι δημόσιος λειτουργός, όπως είναι και ο πολιτικός δημόσιος λειτουργός. Και δεν δικαιούται ούτε ο ένας ούτε ο άλλος να αποτύχει στην αποστολή του. Είναι πληρεξούσιοι του λαού με αυξημένη γενική ευθύνη. Ως πληρεξούσιοι διαχειρίζονται κοινωνικά και εθνικά αγαθά διαχρονικής σημασίας. Πρέπει να γίνει σαφές ότι δεν ασκούν ατομική επιχείρηση ώστε, αν αποτύχουν, να βλάψουν μόνο τον εαυτό τους. Ασκούν δημόσιο λειτούργημα κοινωνικού συμφέροντος και η αποτυχία τους βλάπτει το έθνος.
Πρέπει ακόμη να γίνει συνείδηση και τούτο: ότι στον εκπαιδευτικό εμπιστεύεται η πολιτεία ό,τι πιο ιερό, πιο μοναδικό, πιο ακριβό και πιο πολύτιμο έχει ένας λαός. Τη νεότητα. Του αναθέτει την ευθύνη να την εμπλουτίσει με γνώσεις, να της διαπλάσει τον χαρακτήρα, το ήθος και να της εμπεδώσει αξίες. Όλα αυτά ως αναγκαία εφόδια, όχι μόνο για τον αγώνα των νέων μας στον δύσκολο στίβο της ζωής, αλλά κι ως προϋποθέσεις μιας ελπιδοφόρας εθνικής προοπτικής.
Τα 41.000 θύματα των φετινών εξετάσεων πρέπει να βαρύνουν στη συνείδηση όλων των ενόχων. Άλλωστε, η υπόθεση της παιδείας είναι εθνική υπόθεση. Και ως εθνική υπόθεση απαιτεί, εδώ και τώρα, εθνική συναίνεση.
E-mail: [email protected]