Τέλος πρώτου ημιχρόνου
Tο σχέδιο ειρήνευσης έγινε αποδεκτό και από τις δύο πλευρές των αντιπάλων. Οι λόγοι της αποδοχής του σχεδίου ειρήνευσης της κάθε πλευράς, αποτελεί και το βασικό στοιχείο μιας αντικειμενικής εκτίμησης των πραγμάτων.
Ισραήλ
Το Ισραήλ όχι μόνο αποδέχθηκε με ανακούφιση το σχέδιο ειρήνευσης, αλλά διά των ΗΠΑ πίεσε για μια εσπευσμένη ανακωχή, παρότι οι όροι της συμφωνίας δεν είναι ευνοϊκοί για το Ισραήλ, και εν πάση περιπτώσει πόρρω απέχουν από τις αρχικές απαιτήσεις των Ισραηλινών. Την απάντηση στο γιατί το Ισραήλ δέχθηκε αυτό το σχέδιο, τη δίνουν εύγλωττα τα επεισόδια στην Κνεσέτ, οι κατηγορίες για ανικανότητα του αστράτευτου πρωθυπουργού (υπάρχουν παραλληλισμοί), οι αντικαταστάσεις στρατηγών και αρχηγών γενικών επιτελείων, αλλά και η κοινή γνώμη του Ισραήλ, που ευθέως μιλά για έναν αποτυχημένο πόλεμο.
Βεβαίως από τις πρώτες μέρες του πολέμου είχαμε επισημάνει τη διστακτικότητα της επίθεσης των χερσαίων δυνάμεων και είχαμε πει τότε ότι η ισραηλινή επίθεση «κόλλησε». Θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τα αίτια αυτής της αποτυχημένης επιχείρησης του ισραηλινού στρατού στα παρακάτω:
1 Μη σωστή προπαρασκευή του ισραηλινού στρατού γι’ αυτήν την επιχείρηση, έλλειμμα στρατηγικών και τακτικών πληροφοριών και υποτίμηση του αντιπάλου. Αποτέλεσμα τούτων υπήρξε ο αιφνιδιασμός του ισραηλινού επιτελείου ως προς τις δυνατότητες της Χεζμπολάχ, η προσφυγή σε νευρικές σπασμωδικές ενέργειες που δεν απέδωσαν, η εσπευσμένη πρόσκληση πολλών ανέτοιμων εφέδρων (άρα η βασική εκτίμηση δυνάμεων ήταν εσφαλμένη) και ο πανικός που τους ανάγκασε να εφαρμόσουν την τακτική των ανελέητων βομβαρδισμών μέχρι εξαντλήσεως των στρατηγικών αποθεμάτων θεάτρου επιχειρήσεων. (Άνοιξε το Ιντσιρλίκ για την αναχορηγία των ισραηλινών δυνάμεων.)
2Ανυπαρξία στρατηγικού ελιγμού στο πεδίο της μάχης και έλλειμμα εκπαίδευσης στον αγώνα κατοικημένου τόπου. Η περίφημη ισραηλινή υπερκέραση ουδαμού απετολμήθη. (Ο ελληνικός ατρατός ιστορικά ουδέποτε εφήρμοσε, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, υπερκερωτικό ελιγμό, γεγονός που το πλήρωσε πολύ ακριβά η πατρίδα). Φαίνεται ότι η γενιά των προικισμένων στρατηγών Νταγιάν, Ενρόδ, Σαρόν, Μπάρακ κ.λπ. παρήλθε ανεπιστρεπτί. Αντ’ αυτών οι σημερινοί Νταν Χαλούτζ (χρηματιστήριο) και ο αποπεμφθείς για ανικανότητα Άνταμ αποτελούν το πρότυπο των στρατηγών-αρχηγών γραφειοκρατών, των κομματικά αρεστών στην εξουσία (κάτι μας θυμίζει αυτό και εμάς εδώ στην Ελλάδα).
3Για πρώτη φορά είδα ισραηλινούς στρατιώτες, χωρίς πλήρη στολή μάχης και έχοντας αφαιρέσει τα κράνη τους στη διάρκεια των μαχών. Για πρώτη φορά είδα στρατιώτες σε ακατάσχετες δημοσιογραφικές συνεντεύξεις.
Τούτο δείχνει έλλειψη πειθαρχίας, στοιχείο ασύγγνωστο για έναν αποτελεσματικό στη μάχη, στρατό. Όσοι πιστεύουν ότι στον πόλεμο τη νίκη τη δίδουν οι αριθμοί ή τα οπλικά συστήματα, και στη χώρα μας είναι η πλειονοψηφία, πλανώνται πλάνην οικτράν. Το τετράπτυχον της στρατιωτικής επιτυχίας είναι: Πειθαρχία, Οργάνωση, Ηθικό και Εκπαίδευση. Στην Ελλάδα καταφέραμε και τα τέσσερα να τα ποδοπατήσουμε.
4Το ισραηλινό στράτευμα επέδειξε μια σαφή έλλειψη ηθικής προπαρασκευής. Κοντολογίς ηθικό όχι τόσο υψηλό όσο απαιτούσαν οι περιστάσεις. Ατολμία, έλλειψη ηγετικού παραδείγματος, άγνοια για τα αίτια του πολέμου από τους μαχητές και πίστη στη νίκη πολύ μικρότερη από αυτή των μαχητών της Χεζμπολάχ. Πολλοί μάλιστα, ακόμα και η ηγεσία, πίστεψαν ότι τη νίκη θα μπορούσε να τη φέρει η αεροπορία διά των βομβαρδισμών, πράγμα αδύνατον. Η αεροπορία απλώς είναι ένα όπλο υποστήριξης στο πεδίο της μάχης. Το τονίζω αυτό, γιατί και στην Ελλάδα μερικοί άσχετοι περί τη στρατηγική έχουν επιβάλει αυτή την ολέθρια άποψη. Η Σερβία εβομβαρδίζετο από 2.000 εξόδους νατοϊκών αεροσκαφών ημερησίως (πρωτοφανές νούμερο) και ο σερβικός στρατός δεν είχε σχεδόν καμιά απώλεια, πλην ελαχίστων οχημάτων.
Τα ισραηλινά προπαγανδιστικά φυλλάδια (όλοι οι στρατοί ρίχνουν τέτοια) που ερρίφθησαν στον Ν. Λίβανο ήσαν τόσο αμελέτητα και παιδαριώδη, ώστε δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Συμπερασματικά το ηθικό είναι εκείνο που μπορεί να κάνει τον μαχητή να αντέξει έστω και λίγο παραπάνω από τον αντίπαλό του στις φοβερές δοκιμασίες της μάχης, για να είναι ο νικητής. Ο ισραηλινός μαχητής δεν είχε αυτό το εφόδιο στον ανάλογο βαθμό, γι’ αυτό και επισπεύσθηκε η ειρηνευτική διαδικασία.
Ασφαλώς πέρα από τους παραπάνω λόγους μη επιτυχίας της ισραηλινής επιχείρησης, υπάρχουν και άλλοι. Το συμπέρασμα όμως είναι ΕΝΑ και καθοριστικό για το μέλλον. Ότι το Ισραήλ είχε την πρώτη του στρατιωτική αποτυχία και αυτό θα το πληρώσει. Βέβαια είναι απόλυτα σίγουρο ότι οι Ισραηλινοί θα μελετήσουν ενδελεχώς το θέμα, θα προσπαθήσουν να διορθώσουν τα κακώς κείμενα, για να επανέλθουν δριμύτεροι στο δεύτερο ημίχρονο, και είναι βέβαιο ότι θα επανέλθουν, για να ανακτήσουν το τρωθέν γόητρό τους. Όμως θα πρέπει να συνηθίσουν από δω και πέρα στην ιδέα ότι στο πολεμικό παιχνίδι στην περιοχή δεν το παίζουν πια μόνοι τους και το μέλλον θα είναι πολύ δύσκολο γι’ αυτούς.
Χεζμπολάχ
Η Χεζμπολάχ κατάφερε αυτό που δεν μπόρεσαν να κάνουν επανειλημμένως στο παρελθόν οι μεγάλοι στρατοί των Αράβων, δηλαδή ο στρατός της Αιγύπτου, της Συρίας της Ιορδανίας και των συμμάχων τους. Το κατόρθωμα ήταν μέγιστο και βέβαια καθόλου τυχαίο. Στη στρατηγική τίποτε δεν είναι τυχαίο. Αν ο πόλεμος ήταν θέμα αριθμών ή οπλικών συστημάτων, τότε προ της μάχης θα εμετρώντο και θα ενίκα άνευ πολέμου ο αριθμητικά υπέρτερος. Η Χεζμπολάχ δεν επέδειξε απλώς μια ικανότητα στο τακτικό πεδίο μάχης ούτε και αρκέσθηκε στον παροιμιώδη πλέον φανατισμό μέχρις αυτοθυσίας των μαχητών της. Επέδειξε στρατηγική ωριμότητα, έγκαιρη προπαρασκευή, και προ παντός κατάφερε να εφαρμόσει τον αλάθητο κανόνα της στρατηγικής που λέγεται εφελκυσμός του αντιπάλου.
Τον εφελκυσμό τον εδίδαξαν οι αρχαίοι Έλληνες με πρώτο τον Μιλτιάδη και τον έφτασε στο ζενίθ της εφαρμογής του ο μοναδικός στρατηλάτης Μέγας Αλέξανδρος. Εφελκυσμός του εχθρού σημαίνει να διαμορφώσεις τέτοιες συνθήκες στο θέατρο επιχειρήσεων, ώστε να τον παρασύρεις εκόντα άκοντα, σε προετοιμασθέν υπό σού πεδίο μάχης, όπου έχεις προετοιμάσει τη συντριβή του. Η Χεζμπολάχ κέρδισε πολλά από αυτό το πρώτο ημίχρονο του πολέμου, και είναι σίγουρο ότι στο αμέσως προσεχές δεύτερο ημίχρονο θα εμφανισθεί όχι μόνο ενδυναμωμένη αλλά και με επιθετικές πρωτοβουλίες. Τούτο στη στρατηγική σημαίνει αλλαγή των βασικών δεδομένων, των πολεμικών επιχειρήσεων στη Μέση Ανατολή. Ας δούμε όμως σύντομα τι επέδειξε και τι κέρδισε η Χεζμπολάχ από τον πόλεμο αυτό:
1Πρώτο και βασικό που θα αρκούσε να ήταν και το μοναδικό, να φέρει σε δύσκολη θέση τον τρομερό και υπερσύγχρονο στρατό του Ισραήλ. Κατάφερε κοντολογίς να καταρρίψει το αήττητο του ισραηλινού στρατού. Τα ψυχολογικά αλλά και τα πρακτικά στρατιωτικά αποτελέσματα αυτού του επιτεύγματος θα είναι κατακλυσμιαία στο αμέσως προσεχές μέλλον. Ανόρθωσε την τιμή των Αράβων και αυτό θα το θερίσει σε δύναμη, χρήμα, εξοπλισμούς, και γιγάντωση. Όλοι πια θα της έχουν τυφλή εμπιστοσύνη.
2Η Χεζμπολάχ του λοιπού θα υποκαταστήσει την κυβέρνηση του Λιβάνου στην εξουσία και το γεγονός ότι οι γυναίκες και οι νέοι κρατούν σαν φυλαχτό τη φωτογραφία του Νασράλα δείχνει ποιος θα είναι το αφεντικό στον Λίβανο.
3 Η Χεζμπολάχ κατάφερε να βάλει σαν όρους στο σχέδιο ειρήνευσης, αυτό που διαρρήδην απέρριπταν οι Ισραηλινοί, δηλαδή την άμεση αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και την εγκατάσταση 15.000 λιβανέζων στρατιωτών. Ο νοών νοείτω. Κάθε λιβανέζος στρατιώτης θα έχει πίσω του και έναν μαχητή της Χεζμπολάχ, αν φυσικά ο ίδιος δεν έχει στρατολογηθεί στην οργάνωση.
4Η Χεζμπολάχ κατάφερε να κινήσει ένα ολόκληρο ρεύμα επιστροφής των προσφύγων στις εστίες τους, ουσιαστικά βέβαια στα ερείπια και αυτό είναι αξιοσημείωτο. Η ζώνη ασφαλείας που επιζητούσαν οι ισραηλινοί εισβολείς πήγε περίπατο. Κάποιος εμπνέει και κάποιος εξασφαλίζει τους αμάχους, ώστε να πεισθούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους και φυσικά δεν είναι άλλος εκτός της Χεζμπολάχ. Οι άμαχοι είναι το στρατηγικό προκάλυμμα της Χεζμπολάχ και η παρουσία τους καθιστά αφανείς τις κινήσεις των μαχητών της και όχι μόνο, αλλά και των πολεμικών προετοιμασιών της.
5Το ηθικό των μαχητών της Χεζμπολάχ ήταν ανώτερο από αυτό του στρατού του Ισραήλ και αυτό έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην έκβαση του αγώνα.
Μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι υψηλόβαθμα στελέχη της Χεζμπολάχ όπως ο αρχηγός των ειδικών δυνάμεων Σαντζίτ Νταγουαγιέρ εμάχοντο στην πρώτη γραμμή του πυρός. Συμπερασματικά η Χεζμπολάχ από απλή οργάνωση θα καταστεί παράγοντας διαμόρφωσης της κατάστασης στην περιοχή αλλά και ευρύτερα. Από αυτή τη διευρυμένη Χεζμπολάχ δεν έχουν να φοβηθούν μόνο οι Ισραηλινοί, αλλά και τα λαομίσητα δικτατορικά καθεστώτα των αραβικών κρατών. Τέλος, ας λάβουμε σοβαρά υπόψη τους λόγους του σύρου Προέδρου, που μίλησε για μια όντως Νέα Μέση Ανατολή, αλλά όχι όπως την ονειρεύονται οι Αμερικάνοι, αλλά όπως την επιθυμεί ο αραβικός κόσμος.
Δυστυχώς τα πράγματα στη Μέση Ανατολή είναι πολύ πιο σοβαρά από ό,τι ήσαν πριν από τον πόλεμο, και οι επιπτώσεις τους πάνω στα ελληνικά και κυπριακά θέματα πολύ ουσιαστικές αλλά και πολύ σοβαρές. Δεν ξέρω αν η εξουσία εδώ προβληματιστεί επιτέλους από τα συνοπτικά στρατηγικά συμπεράσματα αυτού του πολέμου και θελήσει να τα μελετήσει προς όφελος της αμυντικής και εξωτερικής μας πολιτικής.
Είναι απαράδεκτο τα σοβαρά μηνύματα του πολέμου που γίνεται στην αυλή μας να βρίσκουν ώτα μη ακουόντων στην ελληνική πολιτεία. Δημοσιοποιούμε αυτές τις στρατηγικές απόψεις με πρωτογενείς εκτιμήσεις, διότι διακρίνουμε την απειλή του επερχομένου κινδύνου και νομίζουμε ότι τα θέματα αυτά είναι πολύ πιο σοβαρά, από τα ούζα και τις ζεϊμπεκιές των λαϊκιστών υποψηφίων των πολλαπλών επιπέδων της τοπικής αυτοδιοίκησης ή των κατορθωμάτων των οικονομισάριων των διορισμένων διοικήσεων.
Η Κύπρος θα δεχθεί ένα τεράστιο βάρος από αυτά που θα διαδραματισθούν και από αυτά που προγραμματίζονται για την περιοχή της και στη συνεργασία της με τη Γαλλία ας θυμηθεί πόσες φορές οι Γάλλοι μας εκμεταλλεύτηκαν (εξοπλισμοί και άλλα). Κύπρος και Ελλάδα ας κινηθούν επιτέλους συντονισμένα στην ΕΕ, αναδεικνύοντας τα θέματα ασφάλειας και στρατιωτικής ισχύος της ΕΕ και ας καταβάλουν μια προσπάθεια να καταδείξουν στην Ευρώπη τη στρατηγική αξία της Κύπρου ως απαραιτήτου στρατηγικού προωθημένου και ζωτικού φυλακίου της ΕΕ.