Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΩΝ ΕΞΑΘΛΙΩΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

Προ ημερών παρακολουθήσαμε το θρίλερ των προεδρικών εκλογών στο Μεξικό, όπου για πρώτη φορά υποψήφιος της Κεντροαριστεράς συγκέντρωσε δίπλα του τον μισό και παραπάνω πληθυσμό της χώρας αυτής που αποτελεί πρόθυμη σύμμαχο των ΗΠΑ. Ως πότε όμως;

Την άνοιξη του 2005 όλοι παρακολουθήσαμε την εκδίωξη από το προεδρικό αξίωμα του Λούσιο Γκουτιέρες, Προέδρου του Ισημερινού. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Γκουτιέρες ήταν απολυταρχικός στη διακυβέρνηση της χώρας, παρά το γεγονός ότι ήταν εκλεγμένος από τον λαό. Αυτός και το περιβάλλον του ήταν βουτηγμένοι στη διαφθορά και τη διαπλοκή. Αυτής της «ποιότητας» καθεστώτα αναζητούν πάντοτε στηρίγματα έναντι σημαντικών ανταλλαγμάτων. Όταν χάνουν την εύνοια του λαού τους, αναζητούν την έξωθεν στήριξη. Έτσι και το καθεστώς Γκουτιέρες είχε την ευφυΐα να προσκολληθεί τυφλά στις επιταγές της Ουάσινγκτον για την απαραίτητη στήριξη. Και την είχε εξασφαλίσει με το παραπάνω! Έτσι, μετά την καθαίρεση του καθεστώτος αυτού από τον εξεγερθέντα λαό του Ισημερινού, η ηγεσία των ΗΠΑ δεν πανηγύρισε για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη συγκεκριμένη χώρα, όπως έκανε στις περιπτώσεις των εξεγέρσεων (ειρηνικών βέβαια) στις χώρες της τέως Σοβιετικής Ένωσης και της εκδίωξης των νόμιμων κυβερνήσεών τους. Εκεί πήραν την εξουσία δικοί της άνθρωποι, στον Ισημερινό αντιθέτως έχασαν την εξουσία οι δικοί της άνθρωποι.

Και δεν είναι μόνον ο Ισημερινός και το Μεξικό που μπήκαν στις διεργασίες της πολιτικής τους μετάλλαξης. Ο μεγάλος «καταπατητής» ξένων οικοπέδων σε Ευρώπη και Ασία, ο αμερικανός Πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο νεότερος, χάνει τα «δικά του οικόπεδα» γενικώς στο νότιο τμήμα της δικής του ηπείρου. Εκεί υπάρχει ένας αναστατωμένος κόσμος που επίμονα ζητάει να σταματήσει η εξαθλίωσή του και προσπαθεί να γλιτώσει από τη φτώχεια. Δίκαια ή άδικα θεωρεί ότι η ηγεσία του, με τη στήριξη της Ουάσινγκτον, τον οδηγεί στην εξαθλίωση. Και την κατάσταση αυτή επιδεινώνει η παγκοσμιοποιημένη οικονομία με τις δομές που έχει δημιουργήσει και την αξιοποίηση των διαφόρων διεθνών οργανισμών, τους οποίους θεωρεί δεκανίκια του νεοφιλελευθερισμού. Στη Λατινική Αμερική τον «χορό της μετάλλαξης» έσυρε πρώτη η Κούβα του Φιντέλ Κάστρο λίγο μετά τα μέσα του περασμένου αιώνα και πρόσφατα η Χιλή, η Βραζιλία, η Βενεζουέλα, η Βολιβία, η Αργεντινή, ο Άγιος Δομίνικος κ.λπ. ακολούθησαν, παραδίδοντας την εξουσία σε κεντροαριστερές κυβερνήσεις με την προσδοκία της λύτρωσής τους από τους άρπαγες του όποιου πλούτου τους. Προσδοκούν να γίνουν αφεντικά στη χώρα τους και να εκμεταλλεύονται τις πλουτοπαραγωγικές πηγές τους. Τέρμα οι «σωτήρες» τύπου Πινοσέτ που επιβλήθηκαν και στηρίχτηκαν από τις ΗΠΑ και καταδυνάστευσαν τις άμοιρες αυτές χώρες.

Η Ουάσινγκτον πριν από αρκετά χρόνια είχε διαισθανθεί την εξέγερση των εξαθλιωμένων της Νότιας Αμερικής και την πολιτική της μετάλλαξη. Ο πολύς Κίσινγκερ θέλησε με δικτατορίες και με διεφθαρμένα και φιλικά προς τις ΗΠΑ καθεστώτα να διατηρήσει τον έλεγχο των κρατών αυτών, με τη βοήθεια και της Καθολικής Εκκλησίας. Όταν η συνταγή αυτή του ευφυέστατου και πολυπράγμονα υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ απέτυχε και μάλλον στρατολόγησε πληθώρα οπαδών για λογαριασμό της Κεντροαριστεράς (της πραγματικής και όχι της μεταλλαγμένης), ο Μπιλ Κλίντον ανέλαβε μια πρωτοβουλία δημιουργίας «Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών» που να εκτείνεται από τον Καναδά μέχρι τη Γη του Πυρός, δηλαδή κάτι παρόμοιο με την παλιά, πρώιμη ΕΟΚ ή την ΕΖΕΣ και με απόλυτη κυριαρχία του δολαρίου στις διακρατικές συναλλαγές της ζώνης αυτής. Σκοπός του Κλίντον ήταν να εμποδίσει την εξέγερση των εξαθλιωμένων και να συγκρατήσει τις χώρες της Νότιας Αμερικής κάτω από τον έλεγχο των ΗΠΑ, ώστε να διαιωνιστεί η εκμετάλλευσή τους από τα αρπακτικά του νεοαποικιακού καπιταλισμού. Το όνειρο αυτό της Ουάσινγκτον ξέφτισε εν τη γενέσει του. Μόνον το «πρόθυμο» Μεξικό παραμένει πιστό στην οικονομική και πολιτική σύνδεση με τις ΗΠΑ. Για λίγο όμως ακόμη. Οι άλλες χώρες της Ν. Αμερικής αγνοούν τα κελεύσματα του Μπους, αποχαιρετούν την Ουάσινγκτον και βαδίζουν τον δικό τους δρόμο. Παίρνουν στα χέρια τους την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών τους και περιορίζουν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες των αρπακτικών του νεοφιλελευθερισμού, υπακούοντας στην ειρηνική εξέγερση των εξαθλιωμένων πληθυσμών. Φυσικό είναι οι εξελίξεις αυτές στις εν λόγω χώρες να ανησυχούν σοβαρά την ηγεσία των ΗΠΑ. Και η υπουργός Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις στα τέλη Μαρτίου του 2005 πραγματοποίησε μεγάλη περιοδεία στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, κομίζοντας «κλάδον ελαίας» στους κεντροαριστερούς Προέδρους των χωρών αυτών και εμψυχώνοντας τους εναπομείναντες πιστούς φίλους της Ουάσινγκτον. Μάταια όμως. Η εξέγερση των λαών με τη συμπόρευση των κυβερνήσεων είναι ποτάμι που δεν γυρίζει πίσω. Όλες οι χώρες της Ν. Αμερικής αποκτούν με γοργούς ρυθμούς την πολιτική και οικονομική τους ανεξαρτησία προς όφελος των λαών τους. Και άρχισαν να διαφεντεύουν πλέον τον πλούτο τους, καθορίζοντας την δική τους αναπτυξιακή στρατηγική. Προς απογοήτευση βέβαια της αμερικανικής ηγεσίας, των διεθνών οικονομικοπολιτικών οργανισμών (δομών εξυπηρέτησης του νεοφιλελευθερισμού) και των πολυεθνικών εταιρειών.

Αναζητώντας κανείς τα αίτια της εξαθλίωσης των λαών της Νότιας Αμερικής, θα πρέπει να σταθεί σε δύο βασικά γεγονότα: α) στη διαφθορά της εξουσίας που είχε αποτέλεσμα, πέραν των άλλων, την κακή και αντιλαϊκή διαχείριση των φυσικών πόρων των χωρών αυτών και β) στο μοντέλο του νεοφιλελευθερισμού που προσπάθησαν να εφαρμόσουν οι δεξιές κυβερνήσεις με τη συνδρομή των διεθνών οικονομικών οργανισμών και κυρίως του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Οι λαοί της Νότιας Αμερικής δεν έφτασαν στην κατάσταση εξαθλίωσης λόγω φτώχειας, επειδή δηλαδή στερούνται πλουτοπαραγωγικών πηγών. Θα λέγαμε ότι συμβαίνει το αντίθετο. Έχουν αξιόλογες πλουτοπαραγωγικές πηγές και σε ορυκτό πλούτο (χαλκός) και σε ενεργειακούς πόρους (πετρέλαιο) και σε ξυλεία άριστης ποιότητας. Και ακόμη διαθέτουν πολύ γόνιμα εδάφη για την ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής. Έχουν όλες τις προϋποθέσεις να πετύχουν ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης και να βελτιώσουν σε μεγάλο βαθμό το βιοτικό επίπεδο των λαών τους. Όμως μέχρι πρόσφατα υπέφεραν (και σε ορισμένες χώρες ακόμα υποφέρουν) από τη διαφθορά της εξουσίας (δηλαδή της ηγεσίας τους) που παρέδωσε στους «νονούς» την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και εμπόδισε την οικονομική τους ανάπτυξη. Για παράδειγμα, αναφέρουμε ότι η δολοφονία του εκλεγμένου Προέδρου της Χιλής Αλιέντε το 1972 και η εγκαθίδρυση εκεί της στυγνής δικτατορίας του δολοφόνου Πινοσέτ έγινε για την εκμετάλλευση των πλούσιων κοιτασμάτων χαλκού που διαθέτει η χώρα αυτή. «Νονός» του χαλκού ο πολύς Χένρι Κίσινγκερ, τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, που διέθετε και οικογενειακή επιχείρηση εξόρυξης και κατεργασίας χαλκού στη Χιλή. Ο κύριος αυτός οργάνωσε την ανατροπή και τη δολοφονία του νομίμου Προέδρου της χώρας και παρέδωσε την εξουσία σε μια δράκα δολοφόνων και εκμεταλλευτών. Εξουσία και «νονοί» είχαν την ευφυΐα να προσκολληθούν στην Ουάσινγκτον για να μπορούν άνετα να συνεχίζουν την εκμετάλλευση του πλούτου των εθνών αυτών. Και πέτυχαν αυτοί μεν να πλουτίζουν με τιμές και δόξες, οι δε χώρες της Ν. Αμερικής να καταστούν υποχρεωμένες και οι λαοί να περιέλθουν σε εξαθλίωση και να γίνουν παιδιά ενός κατώτερου θεού. Έτσι, οι λαοί έπεσαν στα ναρκωτικά και στην εγκληματικότητα από την παιδική τους ηλικία. Εξαθλίωση και εγκληματικότητα είναι τα συνήθη αποτελέσματα της διαφθοράς της εξουσίας. Κοινωνικά και οικονομικά εξαθλιωμένοι λαοί!

Η υπερχρέωση των χωρών της Λατινικής Αμερικής έδωσε την ευκαιρία στο ΔΝΤ να παρέμβει στα οικονομικά τους και να προτείνει την εφαρμογή των γνωστών μας λαοκτόνων συνταγών λιτότητας, οι οποίες καταλήγουν στην εξαθλίωση της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας των μη προνομιούχων από πλευράς εισοδήματος πληθυσμιακών ομάδων. Την εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου μοντέλου διευκόλυνε και η επιθυμία (ή η δέσμευση) των δεξιών ηγετών τους να στηρίξουν και να επεκτείνουν την παγκοσμιοποιημένη αγοραία οικονομία με τις νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις, γεγονός που επιδείνωσε την άθλια οικονομική κατάσταση. Έτσι, δημιουργήθηκαν οι πανστρατιές των εξαθλιωμένων και γεννήθηκε η τωρινή ειρηνική τους εξέγερση. Όταν η οικονομική πολιτική δεν θέτει τον άνθρωπο και την ικανοποίηση των αναγκών του κεντρικό στόχο των επιλογών της, τότε η κατάληξη είναι η εξέγερση των εξαθλιωμένων. Αυτό έχει συμβεί με τις επιλογές της νεοφιλελεύθερης οικονομίας.

Όσο η ηγεσία των ΗΠΑ θα υποστηρίζει και θα υποστηρίζεται από τη «διεθνή της διαφθοράς» τόσο θα περιορίζεται η φιλική προς τις ΗΠΑ κοινή γνώμη και τόσο θα μειώνονται τα σύμμαχα κράτη. Ήδη έχει χάσει τα κράτη της Ασίας, τις αραβικές χώρες και τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Και στο αμερικανικό «στρατόπεδο» έχουν απομείνει ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η ανερμάτιστη Ευρωπαϊκή Ένωση που ασκεί πολιτική χωρίς πυγμή και στόχους και έτσι παραμένει προς το παρόν στο περιθώριο των διεθνών εξελίξεων.