Μεγάλη ήττα για την Ελλάδα αν δώσει παράταση στην Τουρκία!
Τις ίδιες ώρες η αμερικανική πλευρά μπαίνει με ενεργό τρόπο στο παιχνίδι, σε μια προσπάθεια να πιέσει Ελλάδα, Κύπρο, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να μη δημιουργηθεί το παραμικρό πρόβλημα στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, λόγω της άρνησής της να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο Τελωνειακής Σύνδεσης, τόσο εν όψει της Έκθεσης αξιολόγησης της Κομισιόν τον Οκτώβριο όσο και εν όψει του Δεκεμβρίου του 2006, οπότε με βάση το ευρωπαϊκό χρονοδιάγραμμα η Άγκυρα πρέπει να έχει εφαρμόσει το Πρωτόκολλο. Στο πλαίσιο αυτό τις επόμενες μέρες -και με βάση τη συμφωνία Κοντολίζα Ράις – Αμπουλάχ Γκιουλ- ξεκινάει περιοδεία σε Αθήνα, Λευκωσία, Άγκυρα, αλλά και Βρυξέλλες, ο αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Ματ Μπράιζα, με στόχο να πιέσει όλες τις πλευρές να βρουν μια συμβιβαστική φόρμουλα ώστε να αποφευχθούν «περιπέτειες» για την Τουρκία. Να σημειωθεί ότι μόνο την τελευταία εβδομάδα η Άγκυρα έλαβε τουλάχιστον τρία τελεσίγραφα από τους Ευρωπαίους για να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της στα κυπριακά πλοία και αεροσκάφη ή στην αντίθετη περίπτωση μπορεί ακόμα και να διακοπούν ή και να παγώσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Πάντως τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία εξετάζουν όλα τα πιθανά σενάρια, αλλά και τις πιθανές προτάσεις που θα εμφανίσουν οι υποστηρικτές της Τουρκίας τους επόμενους μήνες. Και αυτό γιατί εκτιμάται πλέον ότι θα υπάρξουν χώρες που θα προτείνουν να ορισθεί καινούργιος χρονικός ορίζοντας, πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2006, έως ότου η Άγκυρα ανοίξει τα αεροδρόμιά της και τα λιμάνια της για την Κύπρο. Το σενάριο αυτό καθώς και κάποια ακόμα εξετάστηκαν αναλυτικά στην πρόσφατη συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής.
Το θέμα όμως είναι πως αν και σε πρώτη φάση η Αθήνα δεν φαίνεται διατεθειμένη να αφήσει αυτό το θέμα να «σέρνεται» στο διηνεκές χωρίς όρους και προϋποθέσεις (δηλαδή να υπάρξει αναβολή της εφαρμογής του Πρωτοκόλλου), ωστόσο μετά τη συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής από κυβερνητικούς κύκλους διαφάνηκε πως η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο να μην αντιδράσει «κάθετα» σε μια αναβολή της εφαρμογής του Πρωτοκόλλου Τελωνειακής Σύνδεσης από την Τουρκία, με ορισμένα «χειροπιαστά ανταλλάγματα» (π.χ. συγκεκριμένα και επακριβή χρονοδιαγράμματα κ.ά.), ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα να υπάρξει ρήξη στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Η όλη αυτή «διαρροή» δημιούργησε ανησυχία και προβληματισμό και αργά το ίδιο βράδυ, με πρωτοβουλία του Μαξίμου, επιχειρήθηκε να «μαζευτεί» το όλο θέμα και η «γκάφα». Κυβερνητικές πηγές μάλιστα σημείωναν πως «η θέση της ελληνικής κυβέρνησης είναι δεδομένη: η Τουρκία οφείλει να συμμορφωθεί και να εφαρμόσει τις υποχρεώσεις της, μία εκ των οποίων είναι η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου».
Ωστόσο έμπειροι πολιτικοί και διπλωματικοί κύκλοι σημείωναν με έμφαση ότι «θα συνιστούσε μεγάλη ήττα και υποχώρηση για την Ελλάδα η αποδοχή ενός τέτοιου σεναρίου». Πρόσθεταν μάλιστα πως ακόμα και να εξετάζεται ως εναλλακτικό σενάριο, σε καμία περίπτωση δεν κοινοποιείται γιατί στέλνει λάθος μηνύματα και προς την Τουρκία, αλλά προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία. Εξάλλου, οι ίδιοι κύκλοι σημείωναν πως ενδεχομένως αυτού του τύπου οι προσεγγίσεις να επηρεάσουν και το κλίμα των συνομιλιών που θα έχει από αύριο στην Αθήνα ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος, αφού τουλάχιστον σε πρώτη φάση δεν αποδέχεται κάτι τέτοιο.
Πάντως, ένα άλλο σενάριο που απασχόλησε την Κυβερνητική Επιτροπή, είναι το ενδεχόμενο κάποιες χώρες-μέλη της ΕΕ να συνδέσουν το θέμα της εφαρμογής του Πρωτοκόλλου, με το απ’ ευθείας εμπόριο ΕΕ – κατεχομένων. Μάλιστα ένα τέτοιο σενάριο ενισχύθηκε και από σχετική πρόσφατη δήλωση του Επιτρόπου αρμόδιου για θέματα διεύρυνσης Όλι Ρεν. Βέβαια κυβερνητικοί κύκλοι έλεγαν ότι τα δύο αυτά θέματα δεν διασυνδέονται. Ωστόσο, στην ανάλυση αυτού του σεναρίου υπογράμμιζαν πως αν τεθεί από κάποιους εταίρους θα γίνει με το πρόσχημα να μη δημιουργηθεί πρόσθετη ένταση στις ευρωτουρκικές σχέσεις και παράλληλα θα έδινε ένα άλλοθι στον Ερντογάν να ισχυριστεί στο εσωτερικό της Τουρκίας πως πέτυχε την άρση της λεγόμενης απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων και άρα τώρα μπορεί να δώσει το άνοιγμα των λιμανιών και των αεροδρομίων. Ωστόσο, σε ένα τέτοιο σενάριο θα υπάρχουν έντονες ενστάσεις από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Πάντως όλα αυτά τα σενάρια θα τεθούν στο τραπέζι των διαβουλεύσεων κατά την αυριανή συνάντηση των Κ. Καραμανλή και Τ. Παπαδόπουλου, όπου θα εξεταστούν επίσης όλα τα εναλλακτικά σχέδια και οι τακτικές κινήσεις για τα ευρωτουρκικά, εν όψει της Έκθεσης αξιολόγησης της Τουρκίας από την Κομισιόν τον Οκτώβριο.