Ο χρήσιμος λόγος του Κάρολου Παπούλια
Σε εποχές παράξενες όπως αυτή, όπου όλα μοιάζει να ταυτίζονται με κατανάλωση και να είναι αναλώσιμα, είναι πολύ χρήσιμο για την υπόστασή μας ως πολιτών να ακούμε έναν Πρόεδρο Δημοκρατίας να επισημαίνει με ευκρίνεια και θάρρος τις υποχρεώσεις της Τουρκίας στη διεθνή κοινότητα, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας θέλει να αποτελέσει μέλος. Ο Πρόεδρος δεν κάνει κάτι άλλο από το να θυμίζει τα καθήκοντα όλων όσοι θέλησαν και εν τέλει έγιναν μέλη της ΕΕ και αυτή η υπενθύμισή του καθίσταται εξαιρετικά χρήσιμη στον βαθμό που καταδεικνύει και αποκαλύπτει την πραγματική στάση της γείτονος, η οποία κάθε άλλο παρά θυμίζει ευρωπαϊκή χώρα με υποχρεώσεις. Τόσο επειδή η Τουρκία συγγενεύει περισσότερο με μόρφωμα της οθωμανικής της περιόδου όσο κι επειδή δεν διαθέτει τα γενικά χαρακτηριστικά υπό ένταξη χώρας. Αυτό δεν έχει τίποτα να κάνει με το αν είναι μουσουλμανική χώρα, έχει να κάνει με την αντίληψή της ότι πρέπει να κυριαρχεί πάνω στους γείτονες και όχι να υπάρχει ισότιμα μαζί τους.
Φύσει επιθετική και επεκτατική χώρα η Τουρκία δεν μπορεί να συνηθίσει στην ιδέα της ειρηνικής συνύπαρξης και της σχέσης δικαιωμάτων-υποχρεώσεων που διέπουν τη διαδικασία συμμετοχής σε μια ένωση. Η στάση της αυτή γίνεται εύκολα πλέον αντιληπτή απ’ όλους τους ευρωπαίους εταίρους, ακόμα και από εκείνους που διάκεινται ευμενώς προς εκείνη. Στην πραγματικότητα κανείς από τους ευρωπαίους εταίρους δεν είχε δώσει πολύ χρόνο (και γιατί να το κάνει άλλωστε;) στην κατανόηση των προβλημάτων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας με αποτέλεσμα συχνά η χώρα μας να καταγράφεται ως δύσκολη και δύστροπη.
Από τη στιγμή που οι εταίροι μας στην ΕΕ χρειάστηκε να ασχοληθούν περισσότερο ενεργά με την υπόθεση ένταξης της Τουρκίας, όλο και πιο συχνά ανακαλύπτουν ότι δεν έχουν να κάνουν με αυτό που περίμεναν, με μια χώρα δηλαδή που δεν είναι και πολύ ευρωπαϊκή, αλλά θα τη βοηθήσουμε όλοι να γίνει, αλλά αντίθετα με μια χώρα που δεν θέλει να γίνει έτσι όπως της ζητείται να γίνει. Δεν την αφορά, δεν μπορεί, είναι έξω από τις σκέψεις, τις παραδόσεις και την κουλτούρα της. Δεν νιώθει ευρωπαϊκή χώρα, δεν αντιλαμβάνεται τι σημαίνει υποχρεώσεις και δικαιώματα και για να μπει κάποιος σε αυτή τη διαδικασία είναι προφανές ότι πρέπει να τον αφορά. Να τον ενδιαφέρει. Η Τουρκία αντιλαμβάνεται την όλη διαδικασία ως εναντίον και σε βάρος της υποδείξεις που θίγουν την εθνική της υπερηφάνεια. Κάτι που εκπλήσσει τις χώρες-μέλη οι οποίες δεν είχαν εμπειρία στενότερης σχέσης με τη γείτονά μας, άρα δεν ήσαν σε θέση να γνωρίζουν σε βάθος τις αντιλήψεις της για μια σειρά από θέματα. Μπορεί να έκλειναν τα μάτια ή να μην ήθελαν να ξέρουν τι συμβαίνει στην Τουρκία με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις φυλακές, τη λειτουργία των κομμάτων, επειδή πιθανώς δεν μπορούσαν να ασχοληθούν σε βάθος με στοιχειώδη και λυμένα σε όλες τις πολιτισμένες χώρες θέματα.
Τώρα όμως βρίσκονται αντιμέτωποι με την τουρκική επιθετικότητα και ακούνε τους τούρκους αξιωματούχους να αποκαλούν τους αρμόδιους για την ευρωπαϊκή σύνδεσή της εκβιαστές, ανιστόρητους, άσχετους κ.λπ. Αυτό είναι κάτι καινούργιο για την Ευρώπη. Αλλά και γα πολλούς στην Ελλάδα που θέλησαν, λέγοντας συνεχώς ναι στην Τουρκία να μηδενίσουν τα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών, λες και αν κάνεις συνεχώς τα κέφια του αντιπάλου εκείνος θα βαρεθεί να σε υποβλέπει και θα αποφασίσει να ζήσει αρμονικά μια ζωή χαρισάμενη μαζί σου. Αυτά και πολλά άλλα τα βλέπει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και τα λέει ανοικτά, γνωρίζοντας καλά πως ο λόγος του είναι και παιδευτικός, γνωρίζοντας καλά πως ο λαός τον ακούει με προσοχή.
Οι μόνοι που ανησυχούν και στενοχωριούνται από τη στάση του Κ. Παπούλια είναι εκείνοι που ονειρεύονται εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία επειδή εκείνη μια μέρα θα μεταβληθεί σε κανονική, δημοκρατική ευρωπαϊκή χώρα και θα κάνει όσα πρέπει. Μέχρι όμως να συμβεί αυτό (αν ποτέ συμβεί) καλό θα είναι να μαθαίνουμε τι γίνεται στην πραγματικότητα και να ακούμε προσεκτικά τον λόγο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Οι θέσεις του οποίου είναι παλιές, δοκιμασμένες και επιβεβαιωμένες ιστορικά.