2 μυστικές συναντήσεις σε Ρώμη και Παρίσι για τα ελληνοτουρκικά!
Κύριε Διευθυντά,
Για την πλήρη ενημέρωση του κοινού σας θα παρακαλούσα να δημοσιεύσετε τις ακόλουθες επισημάνσεις ώστε η αλήθεια που και οι δύο επιθυμούμε να υπηρετήσουμε να αποκατασταθεί σε σχέση με το δημοσίευμά σας στις 18 Ιουνίου 2006 (σ. 5):
1. Καταρχήν οφείλω να επισημάνω ότι η υπουργός των Εξωτερικών, προς τιμήν της, αποκαθιστά την αλήθεια, επιβεβαιώνοντας σε συνέντευξή της στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» ότι πράγματι είχε γίνει προετοιμασία, όχι όμως για συνυποσχετικό, πράγμα επίσης απολύτως ακριβές.
2. Ουδέποτε έγραψα, ούτε φυσικά παραδέχθηκα μυστική διπλωματία, συναντήσεις κ.λπ. Καμία μυστική επαφή. Οι λεγόμενες διερευνητικές που ξεκίνησαν σε εκτέλεση των συμπερασμάτων του Ελσίνκι -που σήμερα η μεγάλη πλειοψηφία του πολιτικού κόσμου επιδοκιμάζει και επικαλείται ως σημαντική διπλωματική επιτυχία- ήταν απόλυτα γνωστές και ανακοινώθηκαν (και από την εφημερίδα σας). Είναι συνεπώς ο τίτλος σας απολύτως ανακριβής.
3. Κάνετε λόγο για παραχωρήσεις. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν συνέβη και ούτε θα μπορούσε να συμβεί. Ο λόγος είναι απλός και τον αναφέρω στο άρθρο μου: οι παραχωρήσεις προϋποθέτουν δέσμευση. Και τέτοια δεν μπορούσε να υπάρξει, αφού οι διερευνητικές επαφές δεν είναι δεσμευτικές για κανένα από τα μέρη. Δεν είναι διαπραγμάτευση, είναι ένα προστάδιο που δεν είναι σημαντικό κατά το διεθνές δίκαιο. Όταν έγραφα για σοβαρότητα, αυτό εννοούσα ακριβώς. Όχι προχειρότητες, όχι ανακρίβειες. Που θα μπορούσατε να τις αποφύγετε, εάν απλώς με παίρνατε τηλέφωνο. Και κάτι άλλο. Ας μην είμαστε έστω άθελα συνεργοί στο να πλήττεται το φρόνημα των Ελλήνων με κουβέντες περί παραχωρήσεων, εθνικών υποχωρήσεων κ.λπ., λυγίζοντας την εμπιστοσύνη τους στην εκάστοτε κυβέρνησή τους. Όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις υπηρετούν το εθνικό συμφέρον.
4. Και έρχομαι στον Ανδρέα Παπανδρέου, του οποίου η μνήμη τιμάται αυτές τις μέρες. Προφανώς δεν εννοούσα τον Ανδρέα, γιατί προσπάθησε για την επίλυση και μάλιστα με δύσκολες συνθήκες. Γιατί δεν είχε μοχλό πίεσης προς την Τουρκία και συγκεκριμένα εννοώ τη δυνατότητα μπλοκαρίσματος της ευρωπαϊκής της πορείας. Αν το είχε, πιστεύω ακράδαντα ότι στον ίδιο δρόμο θα προχωρούσε. Δεν θα μπορούσα να εννοώ τον Ανδρέα λοιπόν, από τον οποίο συγκρατώ ότι προσπάθησε για την επίλυση. Συγκρατώ ότι ο Ανδρέας είχε αντιληφθεί τον στρατηγικό στόχο της επίλυσης και ότι μάλιστα το προσπάθησε χωρίς να υπάρχουν οι προϋποθέσεις. Με ρίσκο.
Επισημαίνω ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν μεγάλος πολιτικός που δεν ιδιοποιείται από κανέναν. Δεν τον εκτιμάτε εσείς περισσότερο από εμένα και τον υπόλοιπο ελληνικό λαό. Δεν έχετε το δικαίωμα να υποθέτετε ποιον εγώ εννοώ. Και σταματώ εδώ για να μη θυμηθώ ποιοι τον πικράνανε όταν ζούσε.
Πιστεύω πράγματι ότι οι πιθανότητες να υπέγραφε η Τουρκία συνυποσχετικό με αντικείμενο την υφαλοκρηπίδα ήταν μεγαλύτερες τον Δεκέμβριο του 2004, εάν είχε ακολουθηθεί αυτή η γραμμή. Δεν θα το είχε κάνει ευχάριστα ούτε επειδή το επιθυμούσε, αλλά επειδή θα στάθμιζε από τη μία την υποψηφιότητα και από την άλλη την επίλυση. Έπρεπε να το προσπαθήσουμε και να παλέψουμε γι’ αυτό. Γιατί μάχες δεν κερδίζονται αν δεν δίδονται στον διπλωματικό στίβο με ευφυΐα και αποφασιστικότητα.
Και μία παρατήρηση για τη διατύπωση «αν ξέρει ο διορισμένος…» που θεωρώ απρέπεια στο πρόσωπό μου. Γνωρίζετε βέβαια ότι το κύρος της γνώμης μου δεν το αντλώ από διορισμούς (που δεν έχω άλλωστε ανάγκη -παραιτήθηκα μετά τη νίκη του 2000 για να συνεχίσω τη δουλειά μου στο πανεπιστήμιο), αλλά από το ότι είμαι καθηγητής της Νομικής Σχολής με ειδική γνώση στο διεθνές δίκαιο, κάτι που μου παρέχει τη δυνατότητα να έχω ο ίδιος γνώμη και όχι να μεταφέρω γνώμη άλλων. Ότι παραλείπετε να αναφέρετε την πανεπιστημιακή μου ιδιότητα δεν σημαίνει βέβαια ότι την έχασα.
Χ.Π. Παμπούκης
Στις παραπάνω επισημάνσεις του καθηγητή και γνωστού δικηγόρου κ. Χάρη Παμπούκη έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
1 Αν όλες αυτές οι «διερευνητικές επαφές» δεν είχαν στόχο την υπογραφή συνυποσχετικού, τότε μάταια γίνονταν… Γιατί όλοι γνωρίζουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να οδηγήσει την Τουρκία στη Χάγη, από τη στιγμή που η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει το Δικαστήριο της Χάγης. Αν το είχε αναγνωρίσει, η Ελλάδα θα μπορούσε να προσφύγει στη Χάγη για οποιοδήποτε θέμα -και εδώ μόνο πρόβλημα δέχεται η χώρα μας την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας των ανατολικών νησιών του Αιγαίου- και η Τουρκία θα ήταν υποχρεωμένη να προσέλθει. Επομένως για ποια «λύση» συζητούσατε στις 22 αυτές «διερευνητικές συναντήσεις»; Και αυτή η λύση θα ήταν έξω από τη Χάγη;
2 Ισχυρίζεστε ότι δεν υπήρξε μυστική διπλωματία, ούτε μυστικές επαφές. Και ότι οι λεγόμενες «διερευνητικές» ξεκίνησαν σε εκτέλεση των συμπερασμάτων του Ελσίνκι, δηλαδή ΣΥΖΗΤΟΥΣΑΤΕ με τους Τούρκους και για «συνοριακές διαφορές και συναφή θέματα», όπως αναφέρεται στο επίσημο ελληνικό κείμενο των συμπερασμάτων του Ελσίνκι που έχει το υπουργείο Εξωτερικών. Ανακοινώσατε ποτέ, κύριε Παμπούκη, ΠΟΙΑ θέματα συζητούσατε σ’ αυτές τις επαφές; Υπάρχει, ΕΣΤΩ και ΜΙΑ, επίσημη ΔΗΜΟΣΙΑ δήλωση; Ποιος ο λόγος να μη δημοσιοποιείτε το αντικείμενο των διαβουλεύσεων; Αν αυτή δεν είναι μυστική διπλωματία, τότε ποια είναι;
Γιατί έγιναν στη Ρώμη και στο Παρίσι δύο συναντήσεις;
Αλλά για να βοηθήσουμε τη μνήμη σας, έγιναν ή δεν έγιναν ΔΥΟ συναντήσεις στη Ρώμη και στο Παρίσι, κύριε Παμπούκη; Τις ανακοινώσατε ΠΟΤΕ; Γιατί τις κρύψατε; Και γιατί έγιναν ΕΚΤΟΣ Ελλάδας; Αποτελούν μυστική διπλωματία ή όχι; Στη μία από τις δύο μετείχατε κι εσείς, μαζί με τον γνωστό καθηγητή Ροζάκη και τον Φατούρο. Ατύπως, λένε οι πληροφορίες μας, είχατε και οι τρεις εξουσιοδοτηθεί. Εκείνες οι δύο συναντήσεις είχαν χαρακτηρισθεί «ΤΟΡ». Και πράγματι ήταν υψηλοτάτης διαβαθμίσεως…
Ίσως αυτές να είχε υπ’ όψιν του ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος, όταν εμμέσως αναφέρθηκε, λέγοντας «δεν ξέρω αν υπήρχαν παράλληλα κανάλια»…
Η Βουλή γιατί δεν ενημερώθηκε;
Για όλες αυτές τις «διερευνητικές επαφές», που κράτησαν πεντέμισι με έξι χρόνια, για το πού έφτασαν, ποια θέματα έβαλαν οι γείτονες, ποιες θέσεις υποστηρίξαμε εμείς, γιατί δεν ενημερώθηκε, σε καμία φάση, η Βουλή; Ξέρατε εσείς, ο σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών, και δεν γνώριζαν οι αρχηγοί και οι βουλευτές;
Ήταν σωστό; Και δημοκρατικό;
3 Ισχυρίζεστε ότι δεν υπήρξε θέμα παραχωρήσεων, γιατί οι παραχωρήσεις προϋποθέτουν δέσμευση και οι διερευνητικές επαφές δεν ήταν δεσμευτικές. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, ξέρετε, κύριε Παμπούκη, γιατί αρνιόταν κατηγορηματικά να κάνει διάλογο με την Τουρκία (κι αν θυμάμαι καλά την ίδια στάση είχε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής); Γιατί πάντα υποστήριζε ότι από τη στιγμή που θα κάτσει στο τραπέζι να συζητήσει έχει αποδεχθεί ντε φάκτο ότι υπάρχουν διαφορές! Ο Τούρκος έχει πετύχει ένα βήμα… Ελπίζω να μην αμφισβητείτε την οξύνοια, τη διορατικότητα και την εμπειρία του Ανδρέα… Τώρα αν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις υπηρετούν το εθνικό συμφέρον, το ξέρει ο λαός, γιατί καμία κυβέρνηση δεν παραδέχεται ότι ενήργησε ενάντια στα συμφέροντα της χώρας. Θα θυμάσαι, Χάρη, τότε που ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε χαρακτηρίσει τις συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου, το 1958, προδοτικές, την ώρα που ο Αβέρωφ και ο Μακάριος έλεγαν «νενικήκαμεν»… Και βέβαια καθέ άλλο παρά εξυπηρέτησαν το εθνικό συμφέρον, κύριε Παμπούκη, ούτε η συμφωνία της Μαδρίτης, με την οποία αναγνωρίσαμε ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο, ούτε η υποστολή σημαίας στα Ύμια, ούτε η παράδοση του ηγέτη των Κούρδων Οτσαλάν στον αντίπαλό του… Ούτε το «ναι» στο φιλοτουρκικό Σχέδιο Ανάν… Βλέπεις, Χάρη μου, το φρόνημα των Ελλήνων δεν πλήττεται από κουβέντες δημοσιογράφων, αλλά από τα έργα πρωθυπουργών και κυβερνήσεων…
4 Συ είπας, κύριε Παμπούκη, ότι κάποιοι θέλουν τη διαιώνιση της όξυνσης με την Τουρκία. Από τη στιγμή που είναι σίγουρο ότι δεν χρεώνεις τον Σημίτη, ποιοι άλλοι έμειναν; Ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο Μητσοτάκης. Στον σημερινό πρωθυπουργό ασφαλώς δεν αναφέρεσαι, γιατί ο άνθρωπος δεν πρόλαβε καλά καλά να ζεστάνει την καρέκλα και παρά ταύτα πρόσφερε πολλά στην Τουρκία για να την εξημερώσει, παρά την αντίθεση της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού, σφραγίζοντάς της το διαβατήριο για τις Βρυξέλλες, και ο γείτονας δεν λέει να χορέψει… ζεϊμπέκικο. Ο Μητσοτάκης… απαλλάσσεται γιατί στα τρία χρόνια που κυβέρνησε επιχείρησε να τα δώσει όλα, πίστεψε στον Οζάλ, αλλά έπεσε έξω… Επομένως ο Ανδρέας ήθελε τη διαιώνιση; Τώρα αν άλλο εννοούσες, αλλά δεν το έκανες σαφές, δεν φταίμε εμείς. Είχαμε την εντύπωση, Χάρη μου, ότι στη δημοκρατία που ζούμε ο δημοσιογράφος δεν χρειαζόταν την άδειά σου για να κάνει την ανάλυσή του και να βγάλει τα συμπεράσματα. Αλλά έστω και τώρα γιατί δεν τον κατονομάζεις ποιον εννοείς; Υπάρχει κανένας άλλος που χειρίστηκε ως πρωθυπουργός τα ελληνοτουρκικά; Μήπως εννοείς τον Παπούλια; Ο Ανδρέας πάντως μην ξεχνάς ότι έφτασε μέχρι ΠΟΛΕΜΟ τον Μάρτιο του ’87… Και αυτό ήθελε… βρακιά… Και δεν υπέστειλε την ελληνική σημαία, όπως ο εκλεκτός σου κ. Σημίτης, που και σήμερα φτάνει στο σημείο να ΔΕΧΕΤΑΙ να διαπραγματευθεί (άκουσον άκουσον) το αναφαίρετο ΔΙΚΑΙΩΜΑ μας για επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 μίλια και να τα περιορίσουμε, όπου δεν μας επιτρέπουν οι Τούρκοι. Αυτό εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον, Χάρη; Τώρα, ως προς το ποιος πίκρανε τον Ανδρέα όταν ζούσε… Θα ήταν καλύτερο, κύριε Παμπούκη, να μην έμπαινες σε… ναρκοπέδιο. Προφανώς εννοείς την «Αυριανή». Όμως κι εδώ η αχαριστία φαίνεται ότι περισσεύει στο σημερινό ΠΑΣΟΚ και στους ανθρώπους που το διοικούν εξ οφίτσιο…
Ήξερε πολύ καλά ο Ανδρέας τι του πρόσφερε η «Αυριανή». Θα είχε πέσει από πρωθυπουργός αν ψήφιζε, όπως ΟΛΟΙ -εκτός του Μένιου- τον συμβούλευαν να ψηφίσει, Καραμανλή το 1988. Το «βρώμικο ’89» άλλοι, πολύ κοντινοί του, συναγελάζονταν με τον απατεώνα Κοσκωτά. Και στο Ειδικό Δικαστήριο δεν πήγαν να τον υπερασπισθούν ούτε ο κ. Σημίτης ούτε ο γιος του, τα παιδιά του… Ούτε εσάς είδαμε εκεί, στην αίθουσα του Ειδικού Δικαστηρίου, έστω ως θεατή, για συμπαράσταση… Όλοι εκείνοι που τον έστειλαν στο σκαμνί είναι, Χάρη μου, δίπλα στη σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ… Κι αν έλειπε η «Αυριανή», θα είχε περάσει το σχέδιο των μεγαλοεκδοτών… Και ο Ανδρέας θα είχε διασυρθεί, όπως ήθελε το κατεστημένο, μαζί με κάποιους υπουργούς του που βρίσκονταν σε ανοιχτή γραμμή με Φλωράκη – Κύρκο… Ο Μίμης ξέρει πολλά… Μην ξύνεις πληγές, Χάρη. Γιατί καίνε όποιον τις αγγίζει…
5 Είναι οικτρή πλάνη να πιστεύει κανείς, κύριε Παμπούκη, ότι η Τουρκία θα υπέγραφε ή θα υπογράψει ποτέ, συνυποσχετικό για την υφαλοκρηπίδα (ελπίζουμε να εννοείτε μόνο των ανατολικών νησιών και όχι των νησιών του Αιγαίου… γιατί τότε να τα μαζεύουμε… Και καλό θα είναι να το διευκρινίσετε σήμερα κιόλας, για να μη γράψουν άλλο ένα «συν» στα τεφτέρια τους οι γείτονες…). Αν είχαν τέτοια διάθεση, θα το είχαν κάνει… Χρήσιμα για αναθεώρηση αυτής της πλάνης είναι αυτά που είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη Σύμη. Ακόμη κι αν βρισκόταν συμβιβασμός σε κάποιες διαφορές που θέτουν σήμερα, κανείς δεν εγγυάται ότι η Τουρκία δεν θα εφεύρισκε νέες διαφορές(!), κάτι που τούτη η εφημερίδα έχει κουρασθεί να τονίζει.
Προς το παρόν πάντως τις μάχες στον διπλωματικό στίβο τις κερδίζουν οι Τούρκοι… Ακόμη και τώρα τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην ΕΕ αρνούνται να τις εκπληρώσουν.
Τέλος, η αλήθεια δεν είναι απρέπεια, Χάρη μου. Άλλωστε, η θέση του γενικού γραμματέα του ΥΠΕΞ ή του συμβούλου του υπουργού, όπως ξέρω, δεν είναι αιρετή… Ούτε αμφισβητεί κανείς μας τους αξιόλογους τίτλους, τις γνώσεις και την εμπειρία, αλλά και το κύρος, που βέβαια δεν χρειάζεται υπενθύμιση. Και φυσικά κάθε άλλο παρά η μη αναφορά στην καθηγητική σου ιδιότητα σημαίνει ότι πιστεύω πως την έχασες… Η ειρωνεία ξέρεις ποια είναι, Χάρη; Ότι κι εσύ στο άρθρο σου στην «Κ.Ε.» δεν συνοδεύεις το επίθετο με την πανεπιστημιακή σου ιδιότητα. Να υποθέσω ότι την έχασες; Όλα αυτά γράφονται με απόλυτη εκτίμηση στο πρόσωπο του κ. Παμπούκη, με την πίστη ότι είναι αναγκαία για να μπορεί ο αναγνώστης και ο κάθε πολίτης να σχηματίσει τεκμηριωμένα την άποψή του για ένα κρίσιμο θέμα, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η πορεία των οποίων επηρεάζει σημαντικά τη ζωή του…