Καραμανλής κάτι σαν… Παπανδρέου – Το παιχνίδι των (ιστορικών) συμβολισμών

Από τους πρωθυπουργούς της μεταπολίτευσης οι αείμνηστοι Κωνσταντίνος Καραμανλής και Ανδρέας Παπανδρέου (ιδιαίτερα ο δεύτερος) είχαν αυτή ακριβώς τη στόφα του μεγάλου πολιτικού άνδρα. Έπαιξαν με τους συμβολισμούς και τα μηνύματα και απέκτησαν μία διαχρονικότητα. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δεν το κατόρθωσε. Παρότι οξυδερκής και ικανός στην τακτική, υστέρησε σ’ αυτό το παιχνίδι με την Ιστορία. Ίσως, να έφταιγε το τεράστιο πολιτικό και συναισθηματικό φορτίο της Αποστασίας. Ίσως, η ίδια η ιδιοσυγκρασία του, καθώς ήταν και είναι ένας άνθρωπος δύσκολος, απρόσιτος και συχνότατα δυσάρεστος. Κατά ανάλογο τρόπο, ούτε ο Κώστας Σημίτης είχε αυτό το «νακ», τη δυνατότητα δηλαδή να εκπέμψει συμβολισμούς, να κάνει μεγάλες υπερβάσεις και να δείξει μία πολιτική ευστροφία της στιγμής. Μεθοδικός (καλβινιστής) και προσηλωμένος σε στόχους δεν μπόρεσε να αδράξει την ευκαιρία που του πρόσφερε, αρκετές φορές, η πολιτική και ιστορική συγκυρία. Πολιτικά «μονόχνωτος», αρνήθηκε να θωπεύσει τους συμβολισμούς και έτσι κατόρθωσε να εμπνεύσει μόνο όσο αυτό που είχε αναλάβει να κάνει θεωρούνταν χρήσιμο. Μόλις η χρησιμότητα τελείωσε, άρχισε και η απομείωση της ηγεμονίας του.

Ο Κώστας Καραμανλής δείχνει να διαθέτει σε αρκετά μεγάλο βαθμό αυτή την επαφή με τους συμβολισμούς και την ικανότητα να παίζει με την Ιστορία.

Η παρουσία του, το προηγούμενο Σάββατο, στην εκδήλωση στο Ζάππειο για τα 10 χρόνια από το θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, αποτελεί, δίχως άλλο, μία από τις συμβολικότερες κινήσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια.

Ακόμα κι αν κάποιοι σπεύσουν να τον κατηγορήσουν για πολιτικαντισμό ή ευκαιριακά επικοινωνιακά παιχνίδια, ο συμβολισμός της κίνησής του αυτής παραμένει μεγάλος. Και η κίνηση αυτή καθαυτή πολιτικά ευφυής.

Η στήλη γνωρίζει πως η ιδέα δεν προήλθε από το επιτελείο του Μαξίμου ή τη Ρηγίλλης. Ήταν ιδέα ενός στελέχους δημόσιου οργανισμού που εξαιτίας της (εν αναστολή) δημοσιογραφικής του ιδιότητας έχει τη δυνατότητα να μιλάει και να παρεμβαίνει στα επικοινωνιακά επιτελεία. Αυτό όμως δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Εκείνο που προέχει είναι πως η πρόταση έφθασε στον πρωθυπουργό, κι εκείνος την αποδέχθηκε ασμένως.

Όταν ο Κώστας Καραμανλής έμπαινε -το βράδυ του Σαββάτου- στο Ζάππειο συνοδευόμενος από τον «οικοδεσπότη» πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και γιο του ιδρυτή, Γιώργο Παπανδρέου, γνώριζε πως θα βρισκόταν αντιμέτωπος με ένα ευπρεπές ακροατήριο που -σε ένα πολιτικό μνημόσυνο- δεν θα προέβαινε σε ασχήμιες.

Εξ αυτού μπορεί να ισχυριστεί κανείς πως έκανε μία αρκετά ασφαλή κίνηση. Ούτε αυτό έχει σημασία.

Ο Κώστας Καραμανλής κατόρθωσε, μόνο με την είσοδό του στο Ζάππειο, να κερδίσει τις πολιτικές εντυπώσεις και να εκπέμψει τον δικό του συμβολισμό.

Τι κι αν η Μαριέττα Γιαννάκου αρνείται να συναντήσει τους φοιτητές, τι κι αν ο Βύρωνας Πολύδωρας στέλνει τα ΜΑΤ εναντίον τους, τι κι αν πολλές από τις αποφάσεις της κυβέρνησης είναι τύποις και ουσία αντιδραστικές, ο πρωθυπουργός κατόρθωσε μόνο με αυτή την κίνηση να αρθεί υπεράνω όλων αυτών και να παίξει με την Ιστορία.

Το έκανε πριν από δύο χρόνια με την επίσκεψή του στον Άι Στράτη, το έκανε όταν έστεκε δίπλα στον αείμνηστο Χαρίλαο Φλωράκη, το έκανε όταν βρέθηκε δίπλα στον Μίκη Θεοδωράκη. Η παρουσία του, όμως, στο πολιτικό μνημόσυνο του Ανδρέα είχε πολύ μεγαλύτερη αξία.

Κάποιοι λένε πως ο Καραμανλής είναι περισσότερο «ανδρεϊκός» από τον Γιώργο Παπανδρέου. Εννοούν ότι είναι περισσότερο στρατηγικός και θεωρητικός, άριστος ρήτορας και καλός τακτικιστής.

Με την παρουσία του στο Ζάππειο, ο πρωθυπουργός έπαιξε με τους συμβολισμούς όπως έπαιζε κι ο Ανδρέας. Το εφεύρημα του «μεσαίου χώρου», η επιλογή του Κάρολου Παπούλια στην προεδρία της Δημοκρατίας και άλλες κινήσεις (αρκετές από τις οποίες μπορεί να μην του βγήκαν πολιτικά) είναι άλλωστε μικρά αντίγραφα των πρωτοβουλιών του Ανδρέα με τα ανοίγματα στην Αριστερά, τη Δημοκρατική συμπαράταξη κ.ά.

Ο Καραμανλής γνωρίζει καλά πως ήταν, είναι και θα παραμείνει δεξιός. Αυτό δεν μπορεί να το υπερβεί. Μπορεί όμως να προσθέσει στην πολιτική του διαδρομή ανταύγειες άλλων χρωμάτων πλην του γαλάζιου. Αυτό βοηθά την πολιτική υστεροφημία του, βοηθά, όμως, και εκλογικά τη Ν.Δ., καθώς διαλύει (τουλάχιστον σε ορισμένους) τα φοβικά σύνδρομα για τη δεξιά του παρελθόντος.

Γι αυτό η κίνησή του αυτή ήταν μία δεξιοτεχνική πολιτική πρωτοβουλία. Μία πρωτοβουλία που «δουλεύει» για το μέλλον. Αυτή είναι άλλωστε η κρυφή υπεραξία των συμβολισμών…