ΝΔ και ΠΑΣΟΚ κλυδωνίζονται…

Είναι ίσως η πρώτη φορά μετά τη μεταπολίτευση του 1974 που ετοιμάζονται κάλπες (είτε τοπικού είτε εθνικού χαρακτήρα) χωρίς ουσιαστικά «ισχυρούς πρωταγωνιστές», δηλαδή πολιτικά κόμματα που έχουν να πουν κάτι στον κόσμο, να του κινήσουν το ενδιαφέρον, να του δώσουν κάποιες εναλλακτικές λύσεις. Τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ εμφανίζονται χωρίς δυναμική και προοπτική, ενώ, δυστυχώς, ακόμα και η Αριστερά παρουσιάζεται αδύναμη να εκμεταλλευτεί την όλη κατάσταση και τη στασιμότητα των δύο μεγάλων κομμάτων και να παίξει τουλάχιστον με αξιώσεις τον ρόλο του ρυθμιστή.

Η εικόνα που σχηματίζεται στην κοινή γνώμη και αποτυπώνεται πλέον και στις δημοσκοπήσεις που διεξάγονται σε επίπεδο νομαρχιών σε όλη τη χώρα είναι πως η ΝΔ και η κυβέρνηση διατηρούνται στην εξουσία «από κεκτημένη και μόνο ταχύτητα», χωρίς πολιτικό σχέδιο και όραμα και εν μέσω «αλληλοκαρφωμάτων» και «αλληλομαχαιρωμάτων» κορυφαίων υπουργών. Ταυτόχρονα, το ΠΑΣΟΚ ως αντιπολίτευση βρίσκεται στα πρόθυρα πολιτικής διάλυσης, δεν μπορεί να ανακτήσει την εμπιστοσύνη του κόσμου, ενώ ήδη δημιουργείται υπογείως κύμα αμφισβήτησης των ηγετικών χαρακτηριστικών του Γιώργου Παπανδρέου και άρχισε από τώρα να τίθεται το ερώτημα «τι θα κάνει ο Γιώργος μετά τη ήττα στις εκλογές;».

Ηχηρά τα μηνύματα των δημοσκοπήσεων

Τα ευρήματα των ήδη γνωστών πανελλαδικών δημοσκοπήσεων περιγράφουν, όπως λένε ειδικοί αναλυτές, αρκετά καθαρά αυτή την πολιτική εικόνα. Ωστόσο, ο νέος κύκλος δημοσκοπήσεων που διεξάγεται σε επίπεδο νομαρχιών εν όψει των εκλογών του Οκτωβρίου όχι απλώς συμπληρώνει, αλλά αναδεικνύει ακόμα πιο καθαρά αυτή την εικόνα, αφού καταγράφεται αναλυτικά «ο πολιτικός μικρόκοσμος» των τοπικών κοινωνιών.

Για την ακρίβεια, τα χάλια του ΠΑΣΟΚ αναδεικνύονται με κάθε λεπτομέρεια. Σε όλες τις τοπικές κοινωνίες υπάρχει γκρίνια και τα τοπικά στελέχη είναι αποκαρδιωμένα και απογοητευμένα, ενώ ταυτόχρονα πολλές υποψηφιότητες φαίνονται αδύναμες και κυρίως χωρίς πολιτική δυναμική και ευκρινή πολιτικό λόγο. Αυτά ακριβώς τα στοιχεία δημιουργούν την αίσθηση πως και τοπικά το ΠΑΣΟΚ και οι πολιτικοί του εκφραστές αδυνατούν να συγκροτήσουν ένα στοιχειώδες εκλογικό ρεύμα που θα ανέτρεπε έστω και μερικά την πολιτική υπεροχή του κυβερνώντος κόμματος, παρ’ ότι ο κόσμος είναι και δυσαρεστημένος και απογοητευμένος από την κυβερνητική πολιτική.

Από την άλλη, γκρίνια υπάρχει και για τη ΝΔ και μάλιστα από τον ίδιο τον κόσμο της. Η γκρίνια αυτή είναι πολύ έντονη στον αγροτικό κόσμο και πρωτίστως στη Θεσσαλία, αλλά και σε μεγάλα αστικά κέντρα και ιδιαίτερα σε περιοχές όπου μένουν τα λεγόμενα λαϊκά στρώματα.

Το τελευταίο διάστημα και με αφορμή τις «παλινωδίες» της κυβέρνησης στον κρίσιμο τομέα των μεταρρυθμίσεων, όπως υπογραμμίζουν ειδικοί αναλυτές, αρχίζει να υπάρχει μουρμούρα και αμφισβήτηση στα λεγόμενα μεσαία και ανερχόμενα στρώματα αναφορικά με την ικανότητα της κυβέρνησης να παράγει πολιτική και έργο με βάση μια στρατηγική.

Βέβαια, όπως τονίζουν οι αναλυτές, η αμφισβήτηση αυτή στα εκλογικά κρίσιμα μεσαία στρώματα δεν έχει μορφοποιηθεί ακόμα για δύο κυρίως λόγους. Γιατί κατ’ αρχάς δεν μετρήθηκε η αντίδρασή τους στην «ισπανική υποχώρηση» στο μείζον θέμα της παιδείας (όπου έμπαιναν επί τάπητος σημαντικά ζητήματα όπως η αξιολόγηση, οι «αιώνιοι» φοιτητές κ.ά.) και στη συνέχεια γιατί το ΠΑΣΟΚ εμφανίστηκε και πάλι αδύναμο και απροετοίμαστο να παρέμβει σε ένα κρίσιμο για την ελληνική κοινωνία τομέα, όπως είναι αυτός της παιδείας.

Υπουργοί κατά υπουργών

Το όλο κλίμα που διαμορφώνεται πολιτικά και εντοπίζεται όχι μόνο από τις πανελλαδικές δημοσκοπήσεις, αλλά και από αυτές που διεξάγονται περιφερειακά, έρχεται να επιβεβαιώσει πλήρως αυτό που λένε και επαναλαμβάνουν συνεχώς κορυφαίοι υπουργοί της κυβέρνησης, ότι δηλαδή «την γκρίνια και τη διαμαρτυρία του κόσμου, τη μη αποδοτικότητα των υπουργών έρχεται να καλύψει και να επισκιάσει ένα ΠΑΣΟΚ που είναι σε πλήρη πολιτική αδυναμία και διάλυση».

Μάλιστα κορυφαίοι υπουργοί, αλλά και πολιτικοί παρατηρητές, επεσήμαιναν με έμφαση πως «ένας Αντρέας Παπανδρέου των καλών ημερών θα είχε ήδη στείλει σπίτι της αυτή την παραπαίουσα κυβέρνηση».

Όπως λένε βουλευτές, στελέχη της ΝΔ, αλλά και υπουργοί, στο κυβερνών κόμμα υπάρχει οργή, αγανάκτηση και απογοήτευση κατά διαφόρων υπουργών που μάλιστα τους ονοματίζουν ανοιχτά.

Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν πως παρ’ όλα τα χάλια των συγκεκριμένων υπουργών και την ανυπαρξία έργου τους, τρέχουν να καλύψουν την αναποτελεσματικότητά τους μέσα από τηλεοπτικές εμφανίσεις και παρουσίες σε τηλεοπτικά παράθυρα. Όμως, όπως σημειώνουν οι ίδιοι κυβερνητικοί κύκλοι, οι τηλεοπτικές παρουσίες δεν είναι ικανές να καλύψουν τις ανάγκες του κόσμου και την αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Πολλά παράπονα υπάρχουν για τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, Γιώργο Σουφλιά, καθώς υπογραμμίζεται από πολλές πλευρές ότι στο κρίσιμο αυτό υπουργείο δεν γίνεται τίποτα, υπάρχει χάος στις Πολεοδομίες, έχουν μπλοκάρει οι επενδύσεις, έχει πέσει σημαντικά η απορροφητικότητα των πόρων του Κοινοτικού Πλαίσιου Στήριξης, δεν υπάρχει αντιμετώπιση της καθημερινότητας, ο κόσμος βασανίζεται από χωροταξικά προβλήματα κ.ά.

Παράλληλα, υπουργοί και πρωτοκλασάτα κομματικά στελέχη της ΝΔ επισημαίνουν ένα ακόμα σημαντικό πρόβλημα για τη λειτουργία της κυβερνητικής μηχανής, ότι δηλαδή είναι «τρίτης και τέταρτης διαλογής» οι επιλογές που έχουν γίνει στα περισσότερα υπουργεία σε ό,τι αφορά διοικητές οργανισμών, αλλά και στελέχη οργανισμών ή και των ίδιων των υπουργείων.

Εξάλλου, υπουργοί και σημαίνοντα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος επισημαίνουν πως παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετοί υπουργοί που δεν έχουν να επιδείξουν «ίχνος έργου» και δημιουργούν προβλήματα, ωστόσο «απολαμβάνουν μιας περίεργης ασυλίας» και τονίζουν πως ό,τι και αν κάνουν κάποιοι από αυτούς τους υπουργούς δεν πρόκειται να φύγουν από την κυβέρνηση, «φωτογραφίζοντας» με αυτόν τον τρόπο τον Γιώργο Βουλγαράκη, ενώ κάποιοι άλλοι και τον Μανώλη Κεφαλογιάννη.

Ψάχνουν τη «μετά Γιώργο εποχή»

Η κατάσταση στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι κακή. Η ηττοπάθεια έχει επανέλθει, όπως παράλληλα και το σενάριο της δεύτερης τετραετίας του Κ. Καραμανλή και της ΝΔ, κάτι που είχε υποχωρήσει αισθητά πριν από μερικούς μήνες.

Οι συζητήσεις που γίνονται μέσα στο ΠΑΣΟΚ αυτές τις ώρες αφορούν στο τι θα γίνει μετά την ήττα το βράδυ των βουλευτικών εκλογών. Κάποιοι μάλιστα διατείνονται πως, με τα δεδομένα που διαμορφώνονται, η διαφορά μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ μπορεί να βρεθεί μεταξύ 4 και 5 μονάδων.

Το θέμα που ανοιχτά πλέον απασχολεί τα περισσότερα στελέχη του ΠΑΣΟΚ είναι τι θα πράξει ο Γιώργος Παπανδρέου το βράδυ της νέας ήττας στις βουλευτικές εκλογές.

Οι απαντήσεις ως προς τούτο διαφέρουν. Κάποιοι λένε ότι θα φύγει, κάποιοι άλλοι λένε ότι θα παραμείνει στην ηγεσία και τούτο θα έχει αποτέλεσμα να υπάρξει διάσπαση του ΠΑΣΟΚ, αφού ορισμένοι θα επιχειρήσουν να δημιουργήσουν άλλο κόμμα.

Μάλιστα σε αρκετές συζητήσεις μεταξύ βουλευτών και στελεχών το τελευταίο διάστημα το θέμα που ετίθετο ήταν «πώς θα ξεφορτωθούμε ευγενικά τον Γιώργο το βράδυ ή το αργότερο την επομένη της εκλογικής ήττας για να δούμε τι άλλο μπορούμε να δοκιμάσουμε».

Πάντως, η δυσφορία και η ρευστότητα που υπάρχουν στο ΠΑΣΟΚ ωθούν πλέον ανοιχτά σε νέες συμμαχίες και ομαδοποιήσεις για την καλύτερη προετοιμασία της «επόμενης μέρας».

Ήδη ο Γιάννος Παπαντωνίου, που ασκεί συστηματικά κριτική στον ίδιο τον Γιώργο Παπανδρέου, έχει προσχωρήσει στο «στρατόπεδο» του Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος φαίνεται να έχει μεταβάλει κάπως την πληθωρική δημόσια παρουσία του και να αρκείται αυτό το διάστημα σε «μετρημένες και προσεγμένες» δημόσιες παρεμβάσεις, μετά την «ψυχρολουσία» που δέχτηκε από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ στο θέμα των μέτρων κατά της ανεργίας, αλλά και γιατί δεν θέλει να βρίσκεται στο επίκεντρο, κριτικής, ότι είναι εκείνος που με τις κινήσεις του δημιουργεί προβλήματα στο ΠΑΣΟΚ και στον Γιώργο Παπανδρέου.

Από την άλλη, συστηματικά παρεμβαίνει το λεγόμενο «εκσυγχρονιστικό μπλοκ», καθώς τρία κορυφαία στελέχη του, η Άννα Διαμαντοπούλου, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ο Γιώργος Φλωρίδης, φαίνεται ότι ξεπέρασαν τις προσωπικές τους αντιπαραθέσεις, βρίσκονται σε στενή συνεργασία πλέον και πορεύονται από κοινού για την «επόμενη μέρα».