Καινοτόμες προτάσεις ή πυροτεχνήματα;
Όμως έπειτα από λίγο, και πάλι το «πολιτικό τέλμα» παίρνει τη μόνιμη μορφή του, εκείνη της ακινησίας και -όχι σπάνια- της σήψης. Γιατί η «πέτρα» δεν προκαλεί μόνο κάποιους στιγμιαίους «κυματισμούς», αλλά πολλές φορές «θολώνει τα νερά», αναδύοντας, τη «λάσπη» του πυθμένα… Τη «λάσπη» της πολιτικής ένδειας, της καθήλωσης, του συμβιβασμού.
Αυτού του τύπου τους «πολιτικούς αιφνιδιασμούς» κάποιοι πολιτικοί τους διαφημίζουν ως καινοτομίες, ως σύγχρονες, νεωτερικές, πολιτικές προτάσεις και επιλογές. Και μέσω των «καινοτομιών» αυτών φιλοδοξούν να επιφέρουν πολιτικές τομές και ρήξεις… να αναδείξουν το «νέο» και να προσανατολίσουν την κοινωνία σε σύγχρονους στόχους…
Κατά πόσον όμως αυτές οι «καινοτόμες» προτάσεις διαφέρουν από τη ρίψη πολιτικών «πυροτεχνημάτων», κατά πόσον αποτελούν σύγχρονες πολιτικές και δεν αποτελούν απλές «παραδοξότητες» που έχουν απλώς έναν προσωρινό «επικοινωνιακό» χαρακτήρα;
Πόλος παραγωγής τέτοιου είδους «καινοτομιών» ή καλύτερα «παραδοξοτήτων» αναδεικνύεται ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ τα δύο τελευταία χρόνια.
– Μια τέτοιου τύπου «παραδοξότητα» αποτέλεσε η «είσοδος» των κ. Μάνου-Ανδριανόπουλου και Δαμανάκη-Ανδρουλάκη στο ΠΑΣΟΚ λίγες εβδομάδες πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2004. Με βάση ακόμα και την τυπική λογική (δύο «δεξιοί», δύο «αριστεροί») το πολιτικό τους άθροισμα δεν ήταν απλώς «μηδενικό» αλλά αρνητικό και οδήγησε ένα τμήμα της κοινωνικής-εκλογικής βάσης του ΠΑΣΟΚ σε απογοήτευση και σε αποστασιοποίηση. Η «ιλύς» του 1989, αλλά και του αγοραίου νεοφιλελευθερισμού της περιόδου 1990-93, ανεσύρθη στην επιφάνεια και ακύρωσε τις επιλογές του Γ. Παπανδρέου, ακόμα και στην καθαρά επικοινωνιακή τους διάσταση.
– Μια δεύτερη «παραδοξότητα» αποτέλεσε, λίγους μήνες μετά, το ψηφοδέλτιο των ευρωεκλογών. Η «καινοτομία» των «νέων και αγνώστων» προσώπων οδήγησε στη συνολική πολιτικοϊδεολογική απαξίωση του ΠΑΣΟΚ και συνέβαλε -πολλαπλασιάζοντας τις αρνητικές εντυπώσεις του αποτελέσματος των βουλευτικών εκλογών- στην εκλογική συντριβή του ΠΑΣΟΚ.
Είναι ίσως περιττό να προσθέσουμε ότι η ίδια «καινοτόμος» λογική επικράτησε στη συγκρότηση των θεσμικών-πολιτικών οργάνων του ΠΑΣΟΚ μετά το τελευταίο συνέδριο. Με αποτέλεσμα το ΠΑΣΟΚ να στερείται σήμερα «πολιτικού κέντρου» και να εκφράζεται καθημερινά ως «άθροισμα» προσωπικών (και συνήθως αλληλοσυγκρουόμενων) προτάσεων. Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις οι «παραδοξότητες» δεν αποτελούν «προνόμιο» του προέδρου αλλά πρακτικές «φιλόδοξων» «ηγετικών» στελεχών…
– Η πλέον πρόσφατη περίπτωση «καινοτόμου» επιλογής είναι αυτή της υποψηφιότητας της κ. Καραχασάν. Το φύλο, το θρήσκευμα, η καταγωγή αποτέλεσαν στοιχεία της «νεωτερικότητας» και βασικά κριτήρια επιλογής. Τα καθαρώς πολιτικά κριτήρια όπως η πολιτικοϊδεολογική συγκρότηση και επάρκεια, η κοινωνική αναγνώριση, η δυνατότητα συσπείρωσης του κοινωνικού-εκλογικού σώματος θεωρήθηκαν δευτερεύοντα…
Το αποτέλεσμα ήταν να ενεργοποιηθεί μια σειρά, αρνητικού χαρακτήρα, αντιθέσεων και να αναζωπυρωθούν εντάσεις με τη θρησκευτική μειονότητα. Σήμερα η υποψηφιότητα της κ. Καραχασάν έχει μετατραπεί σε «παίγνιο» των ΜΜΕ, σε «διακύβευμα» του κομματικού ανταγωνισμού, σε «αντικείμενο» της τουρκικής διπλωματίας και προπαγάνδας. Γι’ αυτό και η ίδια «εγκαλείται» καθημερινά να προβεί σε «δηλώσεις» σε κάθε ζήτημα που άπτεται των ελληνοτουρκικών σχέσεων και «διαφορών»…
Ασφαλώς απαιτούνται καινοτόμες προτάσεις. Ασφαλώς είναι αναγκαίες πολιτικές και κοινωνικές τομές και ρήξεις που θα οδηγήσουν την κοινωνία μας σ’ ένα άλλο επίπεδο οργάνωσης και δημιουργίας από εκείνο της διαχείρισης του νεοφιλελεύθερου αγοραίου προτύπου.
Τέτοιου είδους όμως προτάσεις και «τομές» θα πρέπει να έχουν συγκεκριμένο πολιτικό και κοινωνικό «περιεχόμενο». Να οδηγούν σε διεξόδους και να ανταποκρίνονται στις κοινωνικές ανάγκες. Και, το κυριότερο, να μπορούν να διασφαλίσουν την κοινωνική συναίνεση και νομιμοποίηση.
Άλλως αποτελούν «πυροτεχνήματα», πολιτικές παραδοξότητες που αποκαλύπτουν απλώς την κενότητα του πολιτικού λόγου των εμπνευστών τους.
Η ελληνική κοινωνία, οι έλληνες πολίτες δεν χρειάζονται ούτε «αιφνιδιασμούς» ούτε πολιτικά «σοκ». Απαιτούν από τους πολιτικούς μας σοβαρότητα, προγραμματισμό και πολιτικές πρωτοβουλίες ικανές να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα και να αποκαταστήσουν τη συνοχή της κοινωνίας.
Νεωτερισμούς, αντίθετα, δεν μπορούμε να αποκαλέσουμε τις προτάσεις για την «ανασφάλιστη» εργασία των νέων ή για την παράταση των ορίων ηλικίας της συνταξιοδότησης. Ούτε βέβαια επιλογές προσώπων που δεν μπορούν να διασφαλίσουν τη νομιμοποίηση από την πλευρά της κοινωνίας.
Ας θυμηθούμε ότι μια παρόμοιου τύπου «καινοτόμος» πρόταση έγινε από τον Γ. Παπανδρέου, εδώ και αρκετό καιρό, για την ίδρυση «μη κρατικών μη κερδοσκοπικών» πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Σήμερα αυτόν τον ίδιο «λογότυπο», που εκφράζει τη στρατηγική ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης, τον χρησιμοποιεί αυτούσιο η κυβέρνηση της ΝΔ, και προχωρεί στις νεοφιλελεύθερες επιλογές της με τη συγκατάθεση και νομιμοποίηση του «όλου ΠΑΣΟΚ» (κατά τον κ. Ε. Βενιζέλο). Είναι μια από τις περιπτώσεις όπου τα «πυροτεχνήματα» (στερούμενα κοινωνικού περιεχομένου) εξελίσσονται σε «καταστροφικές πυρκαγιές»…